بازار سرمایه بستری است که فرصت‌های متنوعی برای رشد و بهره‌برداری مالی در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد. یکی از این فرصت‌ها، شرکت در فرایندهای افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی است که می‌تواند زمینه‌ساز سودآوری بیشتر برای سهام‌داران باشد.

آشنایی با این فرصت‌ها و استفاده هوشمندانه از آن‌ها می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا بازدهی بالاتری از بازار بورس به‌دست آورند. مطلب حاضر تا اندازه‌ای به معرفی و روشن‌تر ساختن موضوع افزایش سرمایه می‌پردازد. 

 

افزایش سرمایه چیست؟

افزایش سرمایه فرایندی است که شرکت‌ها به‌منظور جذب منابع مالی جدید، اقدام به انتشار سهام تازه می‌کنند. این منابع جذب‌شده می‌توانند در جهت بهبود ساختار مالی شرکت یا توسعه فعالیت‌ها از جمله افزایش توان تولید، اجرای طرح‌های توسعه‌، راه‌اندازی پروژه‌های جدید یا نوسازی تجهیزات و ماشین‌آلات موجود مورد استفاده قرار گیرند.

فارغ از اینکه معامله‌گران از تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی یا تابلوخوانی یا شیوه‌های تحلیلی دیگر استفاده می‌کنند، نیاز است که با انواع روش‌های افزایش سرمایه و تاثیر هر یک بر قیمت هر سهم آشنا باشند.

افزایش سرمایه یکی از روش‌های تأمین مالی شرکت‌ها در بازار سرمایه است که به شیوه‌های مختلفی انجام می‌شود. یکی از رایج‌ترین روش‌ها، افزایش از محل سود انباشته است. در این حالت، شرکت بخشی از سودهای ذخیره‌شده را به سرمایه تبدیل می‌کند و بدون دریافت پول از سهامداران، سهام جدید بین آن‌ها توزیع می‌شود. همچنین در روش آورده نقدی و مطالبات حال‌شده، شرکت با انتشار اوراق حق‌تقدم از سهامداران می‌خواهد تا مبلغ اسمی هر سهم را پرداخت کرده و در افزایش سرمایه مشارکت کنند.

از دیگر روش‌ها می‌توان به تجدید ارزیابی دارایی‌ها اشاره کرد. شرکت در این حالت با به‌روزرسانی ارزش دارایی‌هایی مانند زمین یا ماشین‌آلات، ساختار مالی خود را بهبود می‌دهد و سهام جایزه به سهامداران اختصاص می‌دهد، بدون اینکه نقدینگی جذب کند. همچنین در روش صرف سهام، سهام جدید با قیمتی بالاتر از قیمت اسمی عرضه می‌شود و شرکت مازاد حاصل را یا ذخیره می‌کند یا به‌صورت سهام جایزه به سهامداران قبلی اختصاص می‌دهد.

برای اطلاع از افزایش سرمایه نمادها، افراد می‌توانند با مراجعه به وبسایت codal.ir، اطلاعیه‌های مرتبط با افزایش سرمایه نمادها را بررسی نمایند.

 

آشنایی با حق تقدم

زمانی که شرکتی بخواهد از محل آورده نقدی و مطالبات حال‌شده افزایش سرمایه دهد، سهامداران فعلی در اولویت قرار می‌گیرند. در این روش، شرکت اوراقی به نام حق تقدم خرید سهام منتشر می‌کند و به نسبت درصد مالکیت و میزان افزایش سرمایه، مقدار مشخصی از این حق‌تقدم‌ها را در اختیار سهامداران قرار می‌دهد. این اوراق به آن‌ها اجازه می‌دهد با پرداخت وجه، سهام جدید را خریداری کنند.

بعد از تصمیم‌گیری مجمع در خصوص افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران، حق تقدم‌ به سبد دارایی یا پرتفوی سهامداران اضافه خواهد شد. نماد حق تقدم یک سهم، از اضافه شدن حرف “ح” در انتهای نماد اصلی ساخته می‌شود.

برای تبدیل حق تقدم به سهم، دارندگان حق تقدم باید در مهلت مشخص شده، ارزش اسمی هر سهم را به حساب شرکت واریز نمایند. همچنین دارندگان حق تقدم می‌توانند با ورود به درگاه یکپارچه ذی‌نفعان، حق تقدم‌های خود را مشاهده و فرایند تبدیل آن به سهم اصلی را طی کنند.

معاملات حق‌تقدم پس از آغاز در بازار، به مدت ۶۰ روز ادامه می‌یابد. این مدت با درخواست شرکت و تایید سازمان بورس، یک‌بار و حداکثر تا ۳۰ روز دیگر قابل تمدید است. در این مدت، سهامدارانی که حق‌تقدم دریافت کرده‌اند می‌توانند آن را در بازار بفروشند. نکته قابل توجه این است که در این مرحله هیچ محدودیتی برای تعداد معاملات وجود ندارد و افراد می‌توانند چندین بار اقدام به خرید و فروش حق‌تقدم کنند.

 

 

سهام جایزه

سهام جایزه، سهامی است که پس از تصویب افزایش سرمایه در مجمع عمومی فوق‌العاده به روش تجدید ارزیابی دارایی‌ها یا سود انباشته، بدون نیاز به پرداخت وجهی به سهامداران فعلی تعلق می‌گیرد. از آنجا که این سهام به‌صورت رایگان و در ازای مالکیت قبلی سهام تخصیص داده می‌شود، به آن «سهام جایزه» گفته می‌شود.

پس از افزایش سرمایه به روش‌های یاد شده، قیمت هر سهم متناسب با تعداد سهام جایزه به گونه‌ای تعدیل می‌شود که ارزش دارایی سهامداران ثابت بماند.

سهام جایزه پس از طی مراحل قانونی و ثبت افزایش سرمایه در سازمان ثبت شرکت‌ها، به پرتفوی سهامداران اضافه می‌شود. این فرایند معمولا زمان‌بر بوده و ممکن است چند ماه طول بکشد. تا پیش از نهایی شدن این مراحل و افزوده شدن سهام جایزه به پرتفوی، سهامدار فقط می‌تواند تعداد سهام قبلی خود را معامله کند.

تعلق گرفتن سهام جایزه بر مبنای تقسیم سود شرکت به صورت سهام جایزه و همینطور تعداد سهام موجود در پرتفوی در زمان برگزاری مجمع است.

سرمایه گذاران می‌توانند با افزایش آگاهی از فرصت‌های بازار سرمایه مانند آنچه در بالا بیان شد، از بازدهی مطلوب‌تری در بازار برخوردار شوند.