عکس cbct چیست و چرا برای ایمپلنت دندان ضروری است؟
عکس cbct یا اسکن CBCT به سیتیاسکن با پرتو مخروطی (Cone Beam CT scan) اشاره دارد و نوعی عکس رادیولوژی دندان است. این آزمایش تصویربرداری دیجیتال از اشعه ایکس و اطلاعات اشعه ایکس پردازششده توسط کامپیوتر برای ایجاد یک تصویر سهبعدی بسیار دقیق و با وضوح بالا از دندانها و فک با عنوان عکس cbct استفاده میکند.
عکس cbct، در اصل یک جایگزین عالی برای سیتیاسکن معمولی است و معمولا قبل از برنامهریزی برای انجام بسیاری از تکنیکهای ارتودنسی و قرار دادن ایمپلنتهای دندانی مورد استفاده قرار میگیرد.
ایمپلنت دندان یک روش نوین است که به کمک آن دندانپزشک میتواند دندان ازدسترفته بهدلیل بیماری لثه، پوسیدگی یا ضربه شدید را جایگزین کند. بدینشکل بدون اعمال فشار بر روی هیچ یک از دندانهای مجاور، عملکرد و ظاهر لبخند بیمار بهبود پیدا میکند.
تا به امروز طراحی منحصربهفرد ایمپلنت دندان به تثبیت موقعیت آن بهعنوان یک روش برتر نسبت به سایر راهحلهای جایگزین دندان کمک کرده است. برای انجام آن دندانپزشک با سه جز میله تیتانیومی فیکسچر، اِباتمنت (تکیهگاه) و روکش یا تاج مصنوعی، یک دندان مصنوعی مستقل را درون استخوان فک جایگذاری میکند.
در واقع این دندان مصنوعی بهجای اینکه روی دندانهای دیگر در مسیر پل دندانی محکم شود، از طریق فرآیندی به نام همبندی با استخوان (Osseointegration) به فک بیمار متصل میشود. بههمیندلیل، قبل از انجام عمل نیاز به تصویربرداری از ناحیه مورد نظر است. یکی از رایجترین انواع تصویربرداری که در تهیه و برنامهریزی ایمپلنت دندان استفاده میشود، عکس CBCT است. در ادامه به جزئیات کامل آن اشاره خواهیم کرد.
ضرورت استفاده از عکس CBCT برای ایمپلنت دندان چیست؟
از نظر جراحان دهان، فک و صورت گرفتن عکس CBCT نه تنها توصیه میشود، بلکه بهترین اقدام در هنگام برنامهریزی انجام ایمپلنت دندان برای بیمار است. همانطورکه ذکر شد، ساختار ایمپلنت دندان از سه جزء اصلی تشکیل شده است که مهمترین آنها پایه تیتانیومی است که در استخوان فک قرار میگیرد و بهعنوان لنگر عمل میکند.
اصولا برای اینکه ایمپلنت بهصورت ایمن و بدون ایجاد اختلال در اعصاب یا دیگر ساختارهای مهم دندان و فک نصب شود، ضروری است که دندانپزشک بتواند محل قرارگیری آن را بهصورت دقیق ببیند. اینجاست که ضرورت انجام اسکن CBCT مشخص میشود.
-
عکس CBCT تصاویر مقطعی سهبعدی از فک و دندانها تولید میکند و اطلاعات دقیقی ارائه میدهد. اطلاعاتی که از سیتیاسکن معمولی یا عکس OPG دندان نمیتوان به دست آورد.
-
به طور کلی، عکس cbctبه دندانپزشک اجازه میدهد تا محل قرارگیری ایمپلنت را ارزیابی کند و بررسی کند که استخوان فک شکل و تراکم مناسبی برای رشد مجدد در اطراف آن دارد و میتواند آن را در جای خود محکم کند یا خیر.
-
همچنین خطر بروز مشکلاتی مانند آسیب عصبی را به حداقل میرساند و با افزایش ایمنی احتمال موفقیت را بیشتر میکند.
کاربردهای رایج عکس CBCT چیست؟
عکس CBCT علاوه بر اینکه میتواند با ارائه اطلاعات دقیقی در مورد ساختارهای زیر دقت جراحان را در روش ایمپلنت دندان بهبود بخشد:
-
مسیرهای عصبی
-
توده استخوانی فک
-
ساختار دهان
-
سینوس و حفره بینی
-
بافتهای نرم دهان و دندان
-
استخوان فک بالا و پایین
میتوان از آن برای بسیاری از اهداف زیر نیز استفاده کرد:
-
برنامهریزی برای جراحی دندانهای نهفته
-
تشخیص اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)
-
تشخیص، اندازهگیری و درمان تومورهای دهان، فک و صورت
-
تعیین ساختار استخوان و جهت دندان
-
تعیین منشاء درد یا بیماری دندان
-
برنامهریزی برای جراحی ترمیمی
تفاوت opg و cbct چیست؟
عکس OPG (Ortho Pantomo Gram) یا عکس رادیولوژی دندان، در اصل یک روش تصویربرداری با اشعه ایکس استاندارد است. اما عکس CBCT نوعی روش سیتیاسکن دهان، دندان و فک است.
اگرچه در هر دو روش از اشعه ایکس استفاده میشود اما از نظر دز اشعه، مکانیسم عملکرد دستگاه تصویربرداری و دقت و وضوح تصویر نهایی تفاوتهای بارزی با یکدیگر دارند.
-
دز اشعه ایکس در روش OPG کمتر است و این مساله باعث کاهش وضوع و دقت تصویر میشود.
-
عکس OPG دوبعدی است، درحالیکه عکس CBCT سهبعدی است.
-
عکس cbct قابلیت نمایش همزمان تصاویری از استخوان و بافت نرم را دارد، درحالیکه عکس OPG روی نمایش ساختارهای محکمی مانند دندان و استخوان فک تاکید دارد. بههمیندلیل، اغلب از آن برای بررسی وضعیت ریشه دندانها، شکل استخوان فک، اختلالات مفصل گیجگاهی و غیره استفاده میشود.
-
دوز تشعشات اندک مورد استفاده در OPG باعث شده است که روش مناسبتری برای کودکان محسوب شود. چراکه خطرات و عوارض جانبی کمتری نسبت به عکس cbct دارد.
تفاوت عکس CBCT و CT چیست؟
اصولا اسکن CBCT سریعتر و ایمنتر از سیتیاسکن معمولی است. این مساله به این دلیل است که شکل مخروطی پرتو اشعه ایکس باعث میشود که دوز تابش مورد نیاز کمتر شود و زمان لازم برای اسکن فک نیز کاهش یابد.
-
بهتر است بدانید که تصویر نهایی سیتیاسکن معمولی دوبعدی و اسکن CBCT سهبعدی است.
-
برای اسکن CBCT، در هر چرخش آشکارساز دستگاه میتواند بین 150 تا 200 تصویر دوبعدی با وضوح بالا تولید کند. سپس این تصاویر بهصورت دیجیتالی ترکیب میشوند تا یک تصویر سهبعدی را تشکیل دهند که میتواند اطلاعات ارزشمندی را در اختیار دندانپزشک یا جراح دهان، دندان و فک قرار دهد.
برای کسب اطلاعات بیشتر پیرامون عکس cbct و نحوه قرارگرفتن در این دستگاه و همچنین هزینه عکس cbct دندان ۱۴۰۲ وارد لینک زیر شوید: