گزارش‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر، سهم خرید خانه‌هایی با عمر بیش از ۲۰ سال در بازار مسکن تهران افزایش یافته است. بر اساس گزارش اسفند ۱۴۰۲، سهم این واحدها از معاملات مسکن به ۲۵.۵ درصد رسیده است که در مقایسه با آمار بهمن که حدود ۲۰ درصد بود، افزایش قابل توجهی داشته است. اما چرا خرید خانه‌های با عمر بیش از ۲۰ سال در حال افزایش است؟
در سال‌های اخیر، شاهد افزایش قابل توجهی در معاملات مسکن خانه‌های قدیمی‌ساز بوده‌ایم. این افزایش به دلیل تورم در بازار مسکن و کاهش قدرت خرید مردم رخ داده است. به طوری که بسیاری از افراد به دلیل ناتوانی در خرید آپارتمان‌های نوساز، به سمت خانه‌های قدیمی با قیمت‌های کمتر متمایل شده‌اند. این گزارش به بررسی روند صعودی خرید خانه‌های قدیمی می‌پردازد.
بررسی گزارش‌های بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن تهران نشان می‌دهد، سهم خانه‌های نوساز از کل واحدهای مسکونی معامله‌شده اسفندماه ۱۳۹۹ یعنی آخرین سال ریاست جمهوری حسن روحانی، ۳۸.۴ درصد و سهم خانه‌هایی با سن بیش از ۲۰ سال، ۱۴.۴ درصد بوده است.
اسفند سال بعد یعنی سال ۱۴۰۰ و اولین سال ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی سهم خانه‌هایی با عمر نهایتا پنج سال از کل معاملات، ۳۲.۵ درصد و سهم واحدهایی با عمر بیش از ۲۰ سال، ۲۰.۵ درصد ثبت شده است.
این معادله، سال بعد نیز با همین ترتیب ادامه یافته است و سهم خانه‌های نوساز در اسفند ۱۴۰۲ معادل ۳۵.۳ درصد و سهم خانه‌های قدیمی‌ساز ۲۲.۳ درصد برآورد شده است.
آخرین ماه سال ۱۴۰۲ یعنی اسفندماه با وجود کشیده شدن ترمز رشد زمستانی معاملات مسکن، تعداد معاملات خانه‌های زیر پنج سال تا ۳۱.۴ درصد و سهم خانه‌های قدیمی‌ساز تا ۲۵.۵ درصد رشد داشته است.
سهم خرید خانه‌های کلنگی با وجود اینکه در مقایسه با خانه‌های زیر پنج سال در نیمه دوم سال گذشته، نوسانات کاهشی بیشتری را تجربه کرده، اما در نهایت در اسفند نسبت به سهم این واحدها در معاملات سال ۱۳۹۹ تقریبا رشدی دو برابری داشته است.
افزایش تقاضا برای خانه‌های بالای ۲۰ سال در ایران در حالی نسبت به سال‌های گذشته رشد داشته که بر اساس گفته کارشناسان، میانگین عمر ساختمان‌های مسکونی ایران از حدود ۳۰ سال در دهه ۱۳۵۰، به ۲۵ سال در سال‌های فعلی کاهش داشته است. این در حالی است که عمر ساختمان‌ها در برخی کشورهای غربی به ۱۰۰ سال نیز می‌رسد.
بر اساس این آمار، بخش چشمگیری از مردم حق انتخاب را برای خرید یک خانه با کیفیت از دست داده‌اند و مجبورند برای تهیه سرپناه متناسب با بودجه خود نزدیک‌ترین گزینه را بدون در نظر گرفتن شرایط آن انتخاب کنند.
از سوی دیگر این تغییر تقاضا نیز پس از مدتی باعث شده است قیمت این خانه‌ها به قیمت خانه‌های نوساز با عمر نهایتا پنج سال نزدیک شود و چنین شرایطی شاید در آینده خرید خانه‌های کلنگی را نیز برای متقاضیان سخت کند.