در این دوره از جشنواره ۳۳ فیلم به نمایش درامد، یعنی در هر روز چهار فیلم به شکلی کاملا فشرده در معرض دید اصحاب رسانه و منتقدان در سینمای رسانه قرار گرفت.
به گفته مجتبی امینی دبیر این دوره از جشنواره تلاش شد تا تمام سلیقه‌ها در نظر گرفته شود و فیلمسازان جوان و پیشکسوت در کنار یکدیگر قرار گرفتند تا آثارشان را برای یک مسابقه نفس‌گیر به نمایش درآورند، هرچند که این خود جای بحث بسیار دارد.
اما ۹ فیلم از سینمای کودک و نوجوان نیز در مسابقه سینمای ایران شرکت داده شدند؛ در حالی که ما جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودک و نوجوان را با سبقه‌ای طولانی در کشور داریم. البته که در سال‌های گذشته نیز از وجود سینمای کودک در جشنواره فیلم فجر بی بهره نبودیم، اما هم تعداد آثار کم بود و هم این که حداقل در بخش‌های مختلف نیز نامزد بودند و تلاش اهالی علاقمند به فعالیت در این حوزه سینما نادیده گرفته نمی‌شدند.
حال در چهل و دومین دوره از جشنواره ورود این حجم اثر از سینمای کودک و نوجوان جای تعجب داشت. با این حال پذیرفتیم که سینمای کودک و نوجوان نیز باید همانند سینمای اجتماعی، کمدی، جنگ و دفاع مقدس، در این جشن سینمای ایران حضور داشته باشد، بنابراین به تماشای آثاری نشستیم که مخاطب آن کودک و نوجوان هستند و به زعم بسیاری از اهالی رسانه و منتقدان برخی از این آثار از آثاری که برای بزرگسالان ساخته شده بودند قوی‌تر بودند و بسیار مورد تشویق قرار گرفتند.
اما نکته جالب اینجاست که پس از اعلام اسامی نامزدهای هر بخش هیچ یک از این آثار حتی در یکی از بخش‌های اصلی مسابقه سینمای ایران نامزدی در اختیار نداشتند و تنها فیلم «نوروز» ساخته سهیل موفق در بخش طراحی لباس یک نامزد دارد که این جای خالی سینمای کودک در بخش جوایز سوال دارد. چرا که اگر این فیلم‌ها قرار نبود در بخش مسابقه سینمای ایران حضور داشته باشند اساسا چرا انتخاب شدند؟ سوال بعدی این است که اگر این فیلم‌ها سطح کیفیشان تا این اندازه پایین بود که شایسته انتخاب نامزد در هیچ بخشی نبودند، بازهم اساسا هیات انتخاب برچه اساس و چرا این آثار را انتخاب کرد؟ اگر هم عدم حضور در بخش مسابقه سینمای ایران به دلیل داشتن جشنواره‌ای مجزاست، چرا باید این آثار در بخش مسابقه حضور می‌داشتند و جای آثار دیگری را که می‌توانستند در جشنواره حضور داشته باشند تنگ کردند. آیا آماری که از تولید آثار سینمایی در ایران ارائه شده است جعلی است و فیلمی وجود نداشت که در بخش مسابقه شرکت داده شود که دست به دامان سینمای کودک و نوجوان شدند؟ آیا نمی‌شد این حجم از فیلم‌های کودک و نوجوان را در بخش جنبی جشنواره به نمایش درآورد و اجازه داد مخاطب حق انتخاب داشته باشد تا علاوه بر بازار تبلیغاتی که برای فیلم ایجاد می‌شد مخاطب نیز با این اثار آشنا می‌شد تا به وقتش در زمان اکران بداند که باید به تماشای کدام آثار بنشیند؟
هرچند امروز دیگر جشنواره فیلم فجر ویترین کامل سینمای ایران نیست و هستند آثار خوبی که از جشنواره بیرون مانده‌اند، اما وقتی اثری در بخش مسابقه سینمای ایران حضور می‌یابد، حداقل انتظار می‌رود نام آن اثر در لیست نامزدها به چشم آید. اما این که از میان هشت اثر هیچ نامی در میان اسامی نامزدها نیست جای سوال دارد.
یعنی از میان ۵ فیلم رئال و ۴ فیلم انیمیشن هیچ یک از این آثار در هیچ بخشی مورد توجه هیات داوران قرار نگرفتند یا این که داوران در حوزه انیمیشن و اساسا سینمای کودک و نوجوان هیچگونه تخصصی نداشتند و یا دلشان نخواست که این آثار را مورد داوری قرار دهند. یا شاید هم از حوصله شان خارج بود که اثار کودک و نوجوان را مورد توجه قرار ندادند.
این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که سینمای ایران باید با تمام توان و قوت خود روی آثار کودک و نوجوان هزینه و سرمایه گذاری کند چرا که کودکان و نوجوانان آینده سازان این مملکت هستند و کودک قطعا از آثار تصویری که روزبه روز در حال گسترش است و با حضور رسانه‌های متعدد داخلی و خارجی در معرض بمباران اطلاعاتی قرار دارد، چه بهتر که سینمای کشور خروجی مناسبی در اختیار این کودکان قرار دهد.
وقتی در جشنواره مهمی چون فجر به سینمای کودک هیچ بهایی داده نمی‌شود و فیلمسازانش تشویق نمی‌شوند، نمی‌توان انتظار این را داشت تا فیلمسازان در این زمینه اقدام به ساخت فیلم‌های جدی کنند که برای کودک باشد. سینمایی که نه در زمان ساخت فرصت قد کشیدن پیدا می‌کند و نه در زمان اکران.
*روزنامه نگار
۵۷۵۷