ناترازی گاز بحث دیروز و امروز نیست و مدتی است که کشور درگیر ناترازی به ویژه در حوزه گاز است.
در حالی که این روزها ناترازی گاز نقل محافل جمع‌های نفتی است و مسوولان نفتی به دنبال راه چاره‌ای برای گذر از این شرایط هستند، بهتر است دولت نگاهی به نیروگاه‌ها نیز داشته باشد چرا که به گفته مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی کلان شرکت برق حرارتی با تامین منابع مالی می‌توان نیروگاه‌های گازی را به سیکل ترکیبی تبدیل و به دنبال آن ضمن افزایش راندمان موجب صرفه‌جویی معادل ۱۵ میلیارد مترمکعب شد.
به گزارش ایسنا، نیروگاه‌های گازی اساسا برای عبور از پیک مصرف برق مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند، هزینه سرمایه‌ای کمتری نیاز دارند، اما به علت محدودیت ترمودینامیکی از بازدهی بسیاری پایینی برخوردار هستند. در همین راستا و به منظور افزایش راندمان نیروگاه‌های گازی یک واحد بخار در کنار نیروگاه گازی قرار می‌گیرد تا از انرژی هدر رفته توربین گازی برای فعال‌سازی نیروگاه بخار استفاده کند. مجموع توربین بخار و توربین گازی فعال در یک واحد نیروگاهی به نیروگاه سیکل ترکیبی معروف است.
بازدهی نیروگاه‌های سیکل ترکیبی تا ۲ برابر نیروگاه‌های گازی قابل ارتقا است، اما هزینه سرمایه‌گذاری اولیه یک واحد سیکل ترکیبی نیز نزدیک به ۲ برابر یک واحد گازی محاسبه می‌شود. همچنین در شرایطی که سیکل خنک‌سازی واحد بخار نیروگاه سیکل ترکیبی متناسب با شرایط آب و هوایی تعیین نشود، مصرف آب قابل توجهی نسبت به نیروگاه‌های گازی خواهیم داشت.
معمولا با توجه به قیمت‌های فعلی سوخت فسیلی در دنیا، بیش از ۹۰ درصد هزینه‌های تولید برق را شامل می‌شود. همین امر موجب شده که همواره جهت‌گیری تحقیقات و توسعه تکنولوژی نیروگاهی در راستای افزایش راندمان حرارتی نیروگاه‌ها باشد؛ به‌طوری‌که در حال حاضر راندمان حرارتی نیروگاه‌های جدید به بیش از ۶۰ درصد افزایش یافته است.
در ایران سیاست‌های کلان کشور در حوزه انرژی و قیمت‌های یارانه‌ای سوخت و البته برق باعث شده که به موضوع نوسازی و بازسازی نیروگاه‌های فرسوده قدیمی و جایگزینی آنها با نیروگاه‌های جدید کمتر توجه شود. البته در این زمینه کمبود منابع مالی بخصوص طی چند سال اخیر بی‌تاثیر نبوده است. ضمن اینکه رشد نیاز مصرف کشور نیز مستلزم احداث سالانه حدود ۷۰۰۰ مگاوات نیروگاه‌های جدید است که سرمایه‌گذاری کلانی را می‌طلبد.
این در حالی است که در تابستان قابلیت تولید عملی نیروگاه‌های کشور عملا چند هزار مگاوات از نیاز مصرف کشور کمتر بوده که ناگزیر به جبران این کمبود درسال‌های آتی هستیم. در حال حاضر نیروگاه‌هایی با راندمان کمتر از ۲۵ درصد در حال بهره‌برداری هستند که ظرفیت آنها بالغ بر ۳۵۰۰ مگاوات است. راندمان این واحدها تقریبا نصف نیروگاه‌های سیکل‌ترکیبی فعال شبکه است و به عبارت دیگر حدود دو برابر نیروگاه‌های سیکل‌ترکیبی شبکه برای تولید واحد انرژی سوخت مصرف می‌کنند.
از مجموع ۱۵ هزار و ۲۰۰ مگاوات نیروگاه‌های بخاری کشور حدود ۱۰ هزار مگاوات آن بیش از ۳۰ سال عمر دارند که عمر ۵۰۰۰ مگاوات آنها بیش از ۴۰ سال است. در ناوگان نیروگاه‌های گازی نیز حدود ۳۲۰۰ مگاوات بیش از ۳۰ سال عمر دارند که عمر ۲۵۰۰ مگاوات آنها بیش از ۴۰ سال است.
مصرف سالانه این نیروگاه‌ها بالغ بر سه میلیارد مترمکعب گاز طبیعی و نزدیک به ۵۰۰ میلیون لیتر گازوییل است و در صورتی که این نیروگاه‌ها با نیروگاه‌های سیکل‌ترکیبی موجود جایگزین شوند، با احتساب قیمت‌های جهانی سوخت سالانه بیش از ۵۰۰ میلیون دلار صرفه‌جویی خواهد شد. با توجه به اینکه حدود ۳۰ درصد سوخت مصرفی کشور در نیروگاه‌ها مصرف می‌شود و مصرف سوخت فسیلی نقش اصلی را در ایجاد آلاینده‌های زیست‌محیطی و گازهای گلخانه‌ای دارند، بالطبع بهبود راندمان حرارتی نیروگاه‌ها مستقیما در بهبود شرایط زیست‌محیطی کشور موثر خواهد بود.
هم‌اکنون بیش از ۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون لیتر سوخت در نیروگاه‌ها ذخیره شده که این عدد یک میلیارد و ۴۱ میلیون لیتر بیش از ذخیره‌سازی نیروگاهی در سال گذشته و معادل ۹۰ درصد ظرفیت مخازن نیروگاهی کشور است. سال گذشته ۱۰ میلیارد و ۳۹۹ میلیون لیتر نفت‌گاز به نیروگاه‌ها حمل کردیم که ۵ میلیارد و ۹۷۹ میلیون لیتر ازسوی نفتکش‌های جاده‌پیما، ۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون لیتر آن از طریق خطوط انتقال فرآورده و ۲۶ میلیون و ۸۰۰ هزار لیتر ازسوی کشتی‌ها انجام شده است.
همچنین بیش از ۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون لیتر نفت‌کوره به نیروگاه‌های کشور منتقل شده که ۳ میلیارد و ۶۶۳ میلیون لیتر آن از طریق نفتکش‌ها، ۲ میلیارد و ۶۷۰ میلیون لیتر آن از طریق خطوط انتقال و یک میلیارد و ۳۱۱ میلیون لیتر از طریق مخزن‌دارهای حمل ریلی بوده و سال گذشته در مجموع ۱۸ میلیارد و ۴۵ میلیون فرآورده به نیروگاه حمل شده است که بالغ بر ۱۰ میلیارد و ۳۹۸ میلیون لیتر آن نفت‌گاز و ۷ میلیارد و ۶۴۵ میلیون لیتر نفت‌کوره بوده است.