به گزارش خبرآنلاین، این کتاب که حاصل مجموعه مصاحبه‌های «ویلیام بور» تحلیلگر برجسته و آرشیوگر شورای امنیت ملی از دانشگاه جرج، با ۱۳ تن از دیپلمات‌ها، افسران سیا و مستشاران امریکایی در دوره پهلوی دوم است، بر موضوع روابط ایران و امریکا بعد از جنگ جهانی دوم تا تسخیر سفارت امریکا در تهران تمرکز دارد.
این مصاحبه‌ها با همکاری بنیاد مطالعات ایران، به‌عنوان نهاد پژوهشی غیرانتفاعی تحت حمایت اشرف پهلوی در شهر واشنگتن و دفتر پژوهش‌های تاریخ شفاهی دانشگاه کلمبیا از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۸ ضبط و تنظیم شده است.
در سال‌های نخست پس از انقلاب، بسیاری از اسناد و مـدارک دست‌اول مربوط به دوره پهلوی دوم معدوم شد و شمار بسیاری از کسانی که در شکل گرفتن رویدادهای عمده معاصر ایران نقش داشتند، پیش از آنکه فرصت نگارش یا ضبط خاطرات خود را به دست آورند از میان رفتند.
بدین ترتیب آگاهی‌ها و داده‌های دست‌اولی که می‌توانست به روشن‌تر شدن دگرگونی‌های سیاسی و اجتماعی تاریخ معاصر ایران کمک شایانی کند، از دسترس خارج شد. از این رو به منظور بازنگری در این برهه تاریخی، طی همکاری بنیاد مطالعات ایران و دفتر پژوهش‌های تاریخ شفاهی دانشگاه کلمبیا، این بخش از تاریخ به مدد مصاحبه‌های «ویلیام بور» با جان هیل استوتسمن، ارنست اونی، آرچی بولستر، آلن پرایس‌دا، همیلتون توئیچل، هارولد ساندرز، آرمین مایر، مایکل مترینکو، جک میکلوس، چارلز ناس، الیس ویلیامسون، ریچارد هلمز و گراتیان یاتسویچ که در دوره پهلوی دوم روی کار آمده بودند و به نوعی در عرصه تصمیم‌گیری، اجرای سیاست‌ها و تحقق اهداف عمومی در تاریخ معاصر ایران نقشی ایفا کرده و یا گواه مستقیم رویدادهای کلیدی این دوران بوده‌اند، تدوین شده است.
ذکر این نکته ضروری است که در آغاز، محتمل این شائبه برای خواننده به وجود می‌آید که این افراد به فراخور موقعیت شغلی‌شان تنها به مسائل نظامی و سیاسی دوره پهلوی اشاره کرده‌اند، در صورتی که بُعد اجتماعی و فرهنگی شخصیت این دیپلمات‌ها و مستشاران بویژه «مترینکو» نقطه قوت این سلسله مصاحبه‌ها است؛ گواه این ادعا، توضیحات «مترینکو» از سنقر کردستان است که به واسطه حضورش در تبریز و همراهی با سپاه صلح، روایت شده است و یا دیگر مصاحبه‌شوندگان که به واسطه سفرهایشان به ایران، به مقایسه وضعیت اجتماعی مردم کشور پیش و پس از حضورشان در ایران پرداخته‌اند.
در پایان هم باید گفت امتیاز این اثر ۴ جلدی آن است که از زاویه نگاه امریکایی‌ها به این دوره تاریخی پرداخته شده و ضمن تحسین و تشویقی که نسبت به شاه ابراز می‌دارند، نقدهایی هم به شخص شاه و یا عملکرد او بخصوص در برهه انقلاب سفید داشته‌اند، به همین دلیل، صرفاً تمام موارد مطرح شده در این ۴ جلد مورد تأیید انتشارات ایران نیست و سوءگیری‌ها و ادبیات مصاحبه‌شوندگان در این مجموعه، برآمده از رویکرد آنان و سیاست کلی امریکا نسبت به ایران بوده و از سر وفاداری به متن و به لحاظ رعایت امانت و حقوق مخاطبان، به طور کامل درج شده است.
۳۱۱۳۱۱