کارشناس مطالعات اقتصادی وبرنامه‌ریزی صندوق تثبیت بازار سرمایه با تشریح جزئیات واریز خسارت طرح «سهام‌یار» گفت: این طرح، به طور مستقیم سبب افزایش اعتماد به بازار سهام از سوی سهامداران خُرد شد.
بورس اوراق بهادار تهران، با تأسیس در سال ۱۹۶۷ به عنوان اولین بورس اوراق بهادار در خاورمیانه تاریخچه‌ای مهم در بازار مالی ایران دارد. این بورس در آغاز با دارایی‌های مالی محدودی آغاز کرد، اما در طول سال‌ها توسعه یافت و تبدیل به یک بازار بزرگ اوراق بهادار و سرمایه‌گذاری در ایران شد. این نهاد به مرور زمان با توسعه‌ی اقتصادی کشور و تغییرات سیاسی، شاهد افزایش فعالیت‌ها و تغییرات در قوانین و مقررات بازار مالی شد. بورس تهران اکنون یکی از مهم‌ترین نقاط دسترسی به سرمایه‌گذاری در ایران و یکی از بازارهای سرمایه معتبر در منطقه خاورمیانه است.
محمد مهدی، کارشناس مطالعات اقتصادی و برنامه‌ریزی صندوق تثبیت بازار سرمایه در رابطه با جزئیات طرح «سهام‌یار» که در سال ۱۴۰۱ به اجرا درآمد، اظهار کرد: بازار سرمایه بعد از شهریورماه سال گذشته با چالش‌های متعددی مواجه شد که به موجب آن شاهد افزایش نااطمینانی‌ها و التهابات در بازار سرمایه و در نتیجه کاهش اعتماد سهامداران به بازار سرمایه بودیم، به همین منظور در کنار سایر بندهای بسته ده بندی حمایت از بازار توسط سازمان بورس و اوراق بهادار، طرح«سهام‌یار» نیز برای نخستین بار در سال ۱۴۰۱ توسط هیأت مدیره سازمان تصویب و در آبان ماه همان سال توسط صندوق تثبیت بازار سرمایه به اجرا درآمد.
وی با بیان این که طرح«سهام‌یار» به طور مستقیم سبب افزایش اعتماد به بازار از سوی سهامداران خُرد شد و به طور غیرمستقیم نااطمینانی از آینده بازار را برای سرمایه‌گذاران بزرگ کاهش داد،گفت: با اجرای این طرح، سهامدار خُرد اطمینان خاطر یافت که با خرید اوراق اختیار فروش تبعی سبد سهام با نماد«سهام‌یار»، در صورت نگهداری سهام خود تا تاریخ ۳ آبان ماه ۱۴۰۲، ارزش پرتفوی نه تنها از مبلغ فعلی کمتر نخواهد شد بلکه مشمول تضمین سود ۲۰ درصدی بر ارزش سبد سهام خود نیز می‌شود.
در ادامه کارشناس مطالعات اقتصادی وبرنامه‌ریزی صندوق تثبیت بازار سرمایه در خصوص قواعد مشمولان طرح «سهام‌یار»، گفت: در اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی سبد سهام با نماد «سهام‌یار» آمده بود که ارزش سبد پایه خریداران این اوراق باید در تاریخ ۴ آبان ۱۴۰۱ کمتر از یک میلیارد ریال باشد و در مدت یکسال تا تاریخ سررسید(۳ آبان ۱۴۰۲ ) نیز نباید فروش سهام موجود در سبد پایه آنها صورت پذیرد.
مهدی بیان کرد: برخی سهامداران به سبب آگاهی به نسبت پایین در خصوص سبد پایه، کارایی سهام‌یار و تضمین سود آن، در یک ماه گذشته پس از ایفای تعهد صندوق تثبیت بازار نسبت به این طرح شکایاتی را برای این صندوق و سایر نهادهای دخیل در اجرای این طرح ارسال کردند.
وی در ادامه با توجه به مشکل عمده مراجعان و شکایت‌ها در خصوص تضمین سود سهام، بیان کرد: به طور مثال، یک سهامدار در سال ۱۳۹۹ (زمانی که طرح سهام‌یار مصوب و اجرا نشده بود) ۸۰ میلیون خرید سهام داشته و بهای تمام شده آن در سبد سهام حدود ۸۰ میلیون تومان بوده و در تاریخ ۴ آبان ۱۴۰۱ (همزمان با اجرای طرح بیمه سبد سهام) ارزش فروش پرتفوی سهامدار مذکور بر اساس قیمت‌های پایانی در آن تاریخ به ۴۰ میلیون تومان رسیده است، در همین حال این سهامدار به اشتباه متصور بود که ارزش سهام او با خرید اوراق اختیار فروش تبعی سبد سهام و حفظ آن تا آبان سال ۱۴۰۲ باید حداقل به ارزش ۹۶ میلیون تومان(اصل بهای تمام شده اولیه و ۲۰ درصد تضمین بازده آن) رسیده باشد تا مشمول دریافت ضرر و زیان نباشد. این در حالی است که سبد پایه سهامدار در تاریخ مذکور(۴ آبان ۱۴۰۱) بر اساس قیمت‌های پایانی آن روز، مبلغ ۴۰ میلیون تومان ثبت و در نهایت با بیست درصد سود بیمه سهام، ارزش سبد سهامدار پس از مدت یک سال باید به کمتر از ۴۸ میلیون تومان می‌رسید تا مشمول دریافت زیان باشد.
کارشناس مطالعات اقتصادی وبرنامه‌ریزی صندوق تثبیت بازار سرمایه ضمن تاکید بیشتر بر توضیح سبد پایه تصریح کرد: براساس اطلاعیه منتشره طرح «سهام‌یار»، سبد پایه بر اساس سهام ثبت شده قابل معامله در بازارهای بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران به جز بازار پایه فرابورس که در پایان روز ۴ آبان ۱۴۰۱ در پرتفوی هر شخص حقیقی وجود داشت، محاسبه می‌شد و ارزش آن نیز براساس قیمت پایانی تابلو معاملات در تاریخ مذکور مورد ثبت واقع شد.
مهدی گفت: بر اساس آمار واصله از سوی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به صندوق تثبیت، تعداد ۲۰۴ هزار و ۵۰۴ نفر از خریداران اوراق اختیار فروش تبعی سبد سهام با نماد «سهام یار» ذیل طرح مذکور قرار گرفته که از این تعداد ۱۱,۶۸۲ نفر مشمول پرداخت سود تضمین از سوی آن صندوق شده بودند.
کارشناس مطالعات اقتصادی وبرنامه‌ریزی صندوق تثبیت بازار سرمایه در پایان با تاکید بر این که صندوق تثبیت بازار سرمایه مطابق اطلاعیه عرضه در راستای ایفای تعهدات خود، پس از دریافت اطلاعات مشمولان و میزان خسارات وارده بر آنها، جمع مبلغ خسارت را به حساب سپرده‌گذاری مرکزی واریز کرد، بیان کرد: این شرکت نیز عملیات واریز به حساب را برای ۱۱، ۲۷۴ نفر که سجامی بودند انجام داد و برای ۴۰۸ نفر باقی مانده نیز در صورت سجامی شدن واریز خواهد شد.