عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی گفت: یکی از دلایلی که اهداف مشخص شده در لوایح بودجه محقق نمی‌شود، موضوع به هم ریختگی قوانین است و در این مورد قدرت مانور دولت زیاد است.
اخذ مالیات از اصناف یکی از راه‌های ایجاد توازن مالی و اجتماعی است. این اقدام به کمک تأمین منابع مالی برای دولت می‌آید که از طریق آن می‌تواند سرویس‌های عمومی ارائه دهد، زیرا این سرویس‌ها به نوبه خود بهبود اقتصاد و شرایط زندگی را بهبود می‌بخشند. همچنین این موضوع می‌تواند به تنظیم بازار و جلوگیری از نابسامانی‌های اقتصادی کمک کند.
اجرای قوانین مالیاتی قبل از هر چیز نیازمند ایجاد آگاهی و فرهنگ سازی برای مردم است. افراد باید در جریان علت و چگونگی پرداخت مالیات باشند، روند اخذ مالیات باید برای شهروندان روشن و واضح باشد و همچنین مردم می بایست نتیجه پرداخت مالیات را در افزایش کیفیت خدمات ارائه شده از سوی دولت و همینطور بهبود شرایط جامعه شاهد باشند، تا اطمینان لازم از این جهت میان مردم و دولت حاصل شود.
یکی از نتایج عدم فرهنگ سازی در جریان پرداخت مالیات، افزایش میزان فرار مالیاتی است.پیچیدگی موارد مالیاتی گاها باعث می شود تا افراد از پرداخت مالیات صرف نظر کنند. برخی از افراد ممکن است به دلیل پیچیدگی مفاد قوانین مالیاتی، ناتوان در محاسبه صحیح مالیات خود باشند که در نهایت به فرار مالیاتی منجر می‌شود. همچنین تحمیل بار مالیاتی بالا ، ممکن است باعث شود که برخی از افراد از پرداخت مالیات‌های خودداری کنند و به فرار مالیاتی روی آورند. به علاوه، گروهی از مردم اعتقاد دارند که پول‌هایی که به عنوان مالیات پرداخت می‌شود به طور کامل برای مصارف عمومی و عدالت‌محور به کار نمی‌روند.
اخیرا با تنظیم لایحه بودجه ۱۴۰۳ و اطلاحات انجام شده بر بخش های مختلف آن، موضوع اخذ مالیات از گروه های مختلف افراد مطرح شده و شفاف سازی معاملات اصناف و چگونگی اجرای قوانین مالیاتی جدید به یکی از نگرانی های اصلی صاحبان کسب و کار تبدیل شده است.
بسیاری از افراد نسبت به قوانین مالیاتی جدید اعتراض دارند و مدعی هستند که زیرساخت های لازم برای اجرای این قوانین در جامعه وجود ندارد. برای بررسی این موضوع، تیتر کوتاه به سراغ دو تن از اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی رفت و به مصاحبه با آنها پرداخت.
بهروز محبی نجم آبادی عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در مصاحبه با تیتر کوتاه در خصوص قوانین جدید برای مودیان مالیاتی که در لایحه بودجه سال آینده مطرح شده است، بیان کرد: دولت معتقد است که ما هم فرار مالیاتی گسترده داریم هم معافیت‌های مالیاتی بسیاری که باید بررسی شوند. البته در لایحه بودجه سال آینده، پایه‌های مالیاتی جدید ایجاد شده است که در مورد آنها مجلس هم همراهی کرده است. به هر حال تورم، موجب افزایش میزان مالیات سال گذشته شده است.
وی در ادامه افزود: مسئله دیگر این است که قطعا باید درآمدها و سود افراد به صورت شفاف مشخص شود. به خصوص مشکلاتی که اصناف دارند این است که به عنوان مثال در سبزوار به ازای هر ۱۲ نفر یک واحد فروش وجود دارد. در شهرهای دیگر این امار ممکن است به ازای هر ۴۰ نفر باشد. بنابراین زمانی که تعداد افرادی که عضو گروه اصناف هستند، افزایش یابد، یک فضای رقابتی شکل می‌گیرد. در چنین فضایی این افراد مجبور هستند که از سودشان کم کرده تا مشتری بیشتری داشته باشند، بنابراین نباید از این افراد طبق سودی که تعریف شده، مالیات اخذ شود.
محبی در رابطه با نگرانی مودیان مالیاتی توضیح داد: یک نگرانی که در این زمینه وجود دارد این است که به عنوان مثال به طلافروش گفته شده برای فروش طلا سود ۷ درصد را حساب کند اما طلافروش سود ۲ درصد را گرفته است و اکنون نسبت به این موضوع که سود بالایی برای سود حساب شده از سوی اداره مالیات حساب شده است، انتقاد دارد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی همچنین اضافه کرد: این موضوع جزو مسائلی است که باید به صورت شفاف حل شود. اگر ورودی و خروجی و میزان سود دقیق مشخص شده و ثبت شود می‌توانیم این مشکل را حل کنیم. بنابراین در بحث مالیات نباید به مردم فشار وارد شود زیرا مالیات بر سود و داشته‌های آن شخص است. بنابراین حاکمیت باید برای خودش منابع پایداری ایجاد کند که با عنوان مالیات و عوارض شناخته می‌شود. تمام کشورها دنیا با مالیات اداره می‌شوند، البته دولت باید نظارت کافی را داشته باشد تا از طرفی فرار مالیاتی به حداقل برسد و از طرفی کسانی بیشترین توامندی‌ها را داشتند بتوانند کمک کرده تا این موضوع سامان گیرد.
وی در پاسخ به سوال تیتر کوتاه مبنی بر عدم آشنایی و نحوه استفاده از سامانه مودیان و ضوابط و آیین نامه‌های آن گفت: به عنوان مثال در سال ۱۴۰۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده را برای کارکنان کشاورزی صفر کردیم. به هر حال باید نظارت و بررسی شود تا عده‌ای دچار خسران و زیان نشوند. مردم اینگونه فکر نکنند که ما قرار است پول بیشتری از مردم دریافت کنیم. ما متخصصان زیادی در حوزه IT و در فضای مجازی داریم که باید از چنین توانمندی هایی تا حد امکان استفاده شود تا حق مردم و مسئولات تضییع نشود.
در ادامه همچنین نظر یکی از اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی را در رابطه با علت اصلی نارضایتی اصناف در عدم اطلاع از جزئیات قوانین جدید مالیاتی و ساز و کار سامانه مودیان، جویا شدیم.
جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی نیز در مصاحبه با تیتر کوتاه در خصوص ساز و کار سازمان امور مالیاتی برای اخذ مالیات از اصناف از طریق سامانه مودیان، توضیح داد: متاسفانه بخشی از مشکلات اصناف در کار با سامانه مودیان این است که سازمان امور مالیاتی برخی قوانین را به درستی رعایت نمی‌کند. مالیات بر اررزش افزوده به این معنی است که هر فرد نسبت به ارزش افزوده‌ای که ایجاد می‌کند، می‌بایست مالیات پرداخت کند، نه نسبت به ارزش کل کالا، اما به علت مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد این میزان مالیات به صورت مضاعف وصول می‌شود و برخی از اعتراض‌ها به همین علت است.
وی در ادامه توضیحات خود اضافه کرد: یکی از ویژگی‌های مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر مصرف است و زمانی که سازمان امور مالیاتی اقدام به اخذ مالیات مضاعف می‌کند، چنین مشکلاتی ایجاد می‌شود که افراد گاها مایل به شفاف‌سازی معاملات خود و ثبت فاکتورهای خرید و فروششان نیستند.
قادری در پاسخ به سوال خبرنگار تیتر کوتاه مبنی بر لزوم ارائه کد ملی توسط خریداران هنگام معاملات گفت: لازم است که این اقدام به صورت جدی پیگیری و رصد شود. درحال‌حاضر ما می‌بایست به سمت و سویی حرکت کنیم که جلوی فرارهای مالیاتی گرفته شود، زیرا در بحث مالیات بر عایدی سرمایه، آن بخش از دارایی افراد که در زمینه ارز، طلا و سکه است باید شفاف‌سازی شود.
این نماینده مجلس نسبت به اظهارات برخی افراد در خصوص عدم تحقق اهداف ذکر شده در لایحه بودجه، بیان کرد: به علت تعدد و به هم ریختگی قوانین، قدرت مانور دولت زیاد است و یکی از دلایلی که اهداف مشخص شده در لوایح بودجه محقق نمی‌شود، موضوع به هم ریختگی قوانین است، بنابراین اگر حذف قوانین متضاد صورت گیرد، احتمال آن است که خیلی از مشکلات نیز حل شوند.