ایوب ترابی - کارشناس حوزه کریپتو
وثیقه‌گذاری رمزارز برای دریافت وام را ابتدا باید از منظر قانونی بررسی کرد. اگر این موضوعات در کشوری که سازمان‌های نظارتی بر حوزه رمزارزها وجود دارد مطرح می‌شد بسیاری از ایده‌ها قابل شنیدن و اجرایی شدن بود. دیده شده گاهی حتی پروژه‌ای که در بسیاری از نقاط دنیا ممنوع است در کشوری که زیرساخت قوی وجود دارد به‌خوبی انجام می‌شود و هیچ کلاهبرداری هم اتفاق نمی‌افتد.
در این بین هستند موسسات و بخش‌های خصوصی که به نوعی فعالیت‌های این حوزه را رصد می‌کنند؛ ولی سوال اینجاست که انجمن بلاکچین یا امثال آن می‌تواند در راستای قانون گذاری و ایجاد اعتماد در متقاضیان ورود به بازار کریپتو مفید باشد یا خیر. به این انجمن باید در قالب شرکت نگاه کرد که یک‌سری افراد انجمنی را تشکیل می‌دهند. البته که بنیان این انجمن در سال‌های گذشته برای بلاکچین نبود، روال کار آن طی این سال‌ها تغییر پیدا کرده و برای بلاکچین مهیا شده است. اگر افرادی در کنار هم انجمنی را تشکیل دهند و تمام تجارت و منبع درآمدشان از آن تامین شود هیچگاه از ضعف‌ها و مشکلات سیستم خود مطلبی را بازگو نمی‌کنند که این موضوع در بازار کریپتو و انجمن بلاکچین هم مصداق دارد. همین‌طور که صرافی‌های فعال در حوزه رمزارز هیچ یک از بانک مرکزی مجوز دریافت نکرده‌اند، حتی می‌توان گفت در کشورمان صرافی رمزارز ماهیت وجودی ندارد و هیچ‌کدام از صرافی‌های موجود شفافیت نقدینگی هم ندارند. یعنی طبق مطالعات من هیچ یک از این صرافی‌ها و فعالین در حوزه رمزارز ساختار شفافیت خود را اعلام نکرده‌اند.
علاوه‌برآن این نهادها با شرکت‌های مختلف برای ایجاد حباب پولی مذاکره کردند، حباب پولی به شکلی است که فرد با هزار دلار سرمایه امکان معامله تا ۱۰ هزار دلار را دارد؛ بنابراین با توجه به عدم وجود سازمانی برای قیمت‌گذاری، سرمایه افراد زودتر از دستشان خارج می‌شود. همچنین قیمت‌گذاری این صرافی‌ها نظارت نمی‌شود، به‌طوری‌که هیچ منطقی در قیمت‌گذاری وجود ندارد که بیش از نمودارهای صرافی‌های جهانی ( در واقع ممکن است قیمت صرافی‌های جهانی روند صعودی داشته باشد اما در معاملات داخل کشور، حتی بعد از یک ساعت هم رشد قیمتی را شاهد نباشیم، شاید این موضوع منجر به ضرر افراد شود مخصوصا آنهای که با ضریب یا معاملات آپشن فعالیت می‌کنند ) قیمت می‌زنند یا قبلتر از نمودارهای جهانی قیمت می‌دهند. اگر نظارتی در این روندها وجود نداشته باشد، سرمایه مردم به باد خواهد رفت. در معاملات آپشن این موضوع تشدید پیدا می‌کند، معاملات آپشن به‌نوعی همین موضوع وام‌دهی است که قبلتر به آن اشاره شد. در واقع دادن اعتبار بیش از حد به کاربر همانطور که میزان سود را بالا می‌برد، منجر به از دست رفتن سریع سرمایه آن شخص هم می‌شود.
از طرفی در این دست معاملات در حالتی که سازمانی نظارت بر آن داشته باشد تا روندهای قیمتی و قیمت گذاری درست و با شفافیت همراه باشد؛ مشکلی ایجاد نمی‌شود. در غیر این صورت اصلاً نباید اعتمادی به بنگاهی ایجاد شود؛ مخصوصا در حاتی که صرافی های داخل کشور هستند و سازمان‌های جهانی رصدی بر آن ندارد از این رو امکان احقاق حق ایرانیان در دادگاه های بین المللی وجود ندارد. با توجه به اینکه صرافی‌های رمزارز از ارگان یا نهادی در کشور مجوز دریافت نکرده‌اند و شخص با رضایت خود اقدام به سرمایه گذاری می‌کند، در دادگاه های داخل کشور هم امکان اثبات حق وجود ندارد. بانک مرکزی، وزارت اطلاعات و دیگر وزارتخانه‌ها در زمینه رمزارز واحدی را ایجاد کرده‌اند؛ ولی هیچ یک بنیاد فکری لازم را برای بررسی، دسترسی و یا سامانه برای کنترل آن ندارند. تنها افرادی حضور دارند و اخبار را رصد می‌کنند پس با نبود رگولاتوری و قانون‌گذاری در حوزه کریپتو مواجه هستیم در چنین حالتی بسیاری از ارگان‌ها نمی‌دانند با آن چه برخوردی کنند.
در این روزها هر نوع نقل‌وانتقال مالی در رمزارزها (طبق مصوبه بانک مرکزی هر نوع خرید و فروش رمزارزها برای افراد عادی ممنوع است و تمام مسئولیت آن بر عهده خود شخص است) خارج از مسئولیت نهاد قانون‌گذار جرم خواهد بود. چراکه اطلاعی از روش و شیوه آن معاملات وجود ندارد. به‌عنوان‌مثال قیمتی که امروز این افراد با هم توافق می‌کنند و قیمتی که در لحظه مورد توافق قرار می‌گیرد بر چه مبنای است. مثلا سایتی مانند coinmarketcap نمی‌تواند مرجع قیمت‌گذاری در لحظه شود، چراکه این سایت از صرافی‌های غیر مجاز جهانی هم تاثیرگذاری بر روند قیمتی می‌گیرد حتی بسیاری از کوین یا توکن‌های تقلبی و اسکم در این سایت لیست شده است، پس نمی‌توان به تنهایی به قیمت این سایت برای نرخ گذاری اکتفا کرد. از طرفی این سایت مرجع دولتی نیست تا بتواند از سرمایه مردم صیانت و موضوعات حقوقی را پیگیری کند. خرید فروش و انجام معاملات بحثی جدا است، دیگر موضوع بحث‌های حقوقی بوده که در پی فعالیت افراد در بازار کریپتو رخ می‌دهد.
البته راهی برای متقاضیان معامله در بازار رمزارزها جهت صیانت از سرمایه وجود ندارد چراکه برای افتتاح حساب در هر صرافی معتبر در خارج از کشور به اقامت کشور مقصد نیاز است و با هویت و ملیت ایرانی امکان این اقدام وجود ندارد. نام چند صرافی این روزها در تبلیغات بسیار به گوش می‌خورد که جعلی هستند و افراد نباید در آن سرمایهگذاری کنند و آن دسته از فعالین که سرمایهگذاری در این صرافی‌ها داشتند، در صورت تمایل به تبدیل باید سریعا اقدام کنند و پولی در این صرافی‌ها نگه ندارند. آدرس های این صرافی‌ها تقلبی است و افرادی هم که برای تبلیغ حضور دارند از فعالین مشکوک حوزه کریپتو هستند در نتیجه فعالین خیلی باید از این موضوع پرهیز کنند تا متضرر نشوند. افرادی اگر چند میلیارد تومان یا حتی چند صد میلیون در شرکتی اقدام به سرمایهگذاری می‌کنند حداقل دفاتر آن را بررسی کنند و حتی با شرکت‌های مستقر در خارج از کشور تماس بگیرند. چراکه بساری از افراد را دیده‌ام که سرمایه زندگی خود را با توجه به ورود بدون مطالعه از دست داده‌اند پس بازگو کردن این موارد حداقل باعث مراقبت بیشتر از سرمایه در بازار پرریسکی چون کریپتو خواهد شد.