سلام نو _ سرویس گردشگری: گنبد زنگوله دامغان از بناهای به یادگار مانده از قرن هفتم هجری است و از جاهای دیدنی دامغان به شمار می‌آید. در ساخت این بنا از خشت خام استفاده شده است.
وجود چند نمای قبر مانند در داخل و عدم شناخت هویت واقعی بنا، روایات زیادی را در مورد مدفونین زیر این گنبد به وجود آورده‌اند.
برخی شخص مدفن در این بنا را یکی از سرداران یعقوب لیث صفاری به نام «زنگارود» می‌دانند و نام زنگوله را تغییری از همین نام می‌دانند.
گنبد زنگوله در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶، با شماره ثبت ۶۵۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
معماری جالب گنبد زنگوله
گنبد زنگوله دارای پلانی مستطیل شکل می باشد. ابعاد بنا از خارج ۶۰/۱۴*۱۲/۱۸ و از داخل ۴۰/۱۰*۴۰/۱۰ سانتیمتر است و در ساخت آن از خشت و گل استفاده شده است.
گنبد بنا مدتها پیش فرو ریخته است، اما گوشه سازی های «ترنبه پتگین» جالبی از آن برجای مانده است و می توان فهمید که گنبدی زیبا بر آن استوار بوده است.
بر چهار دیوار بنا، چهار طاقنما وجود دارد که از هر یک دری به بیرون ساخته اند و ارتفاع هر دیوار در حدود ۶ متر می باشد.
ساخت بنا را به قرن هفتم هجری نسبت داده اند، اما در مورد دلایل ساخت عقاید مختلفی ابراز می گردد.
وجود چند نمای قبر مانند در داخل بنا و عدم شناخت هویت واقعی بنا داستانهای بسیاری را در مورد مدفونین در زیر این گنبد بوجود آورده است.
عده ای، مدفون در بنا را یکی از سرداران یعقوب لیث صفاری بنام «زنگارود» می دانند و نام زنگوله را از تغییراتی در همین نام دانسته اند و عده ای دیگر بنا را آرامگاه شاعر بزرگ مسمط گوی ایران ، منوچهری دامغانی بیان داشته اند.
امید است در آینده کاووشها و مطالعات گسترده جواب سوالت بی شمار اهالی و محققین را پاسخگو باشد.
دیوارها را که ازنظر بگذرانی، ارتفاعشان به شش متر می‌رسد، روی تن هر دیوار یک طاقنما که به بیرون راه دارد خودنمایی می‌کند و در بالای هر طاقنما یک پنجره‌ی مربعی جا گرفته است.
بخشی از هر دیوار نیز، رنگ تازه‌ای از کاه‌گل دارد، گویا همین اواخر مرهمی بر زخم‌هایشان گذاشته‌شده است.
در دامغان بنای دیگری به نام مسجد حاج شکرالله وجود دارد و تنها این مسجد و گنبد زنگوله کاملاً خشتی هستند و از یک سبک معماری تبعیت می‌کنند
سرت را که بالا بگیری، می‌توانی چشمانت را مهمان هنر معماری اصیل ایرانی کنی، هنوز هم اندکی از مقرنس‌های زیر گنبد بر بلندای هر چهارگوشه دیوارها جا خوش کرده است.
بار دیگر که چشم بگردانی بر کنج‌های دیوار سیاهی آه شعله‌های آتش را می‌بینی و روی زمین ته سیگار، آن‌قدر که به‌آسانی دریابی گنبد زنگوله اکنون مأمنی برای معتادان شهر نیز شده است.
نکته روشن آنجا است که پایه‌های بنا صدر اسلامی بوده و از گذشته وجود داشته، با الگویی برگرفته از چهارطاقی‌های دوره ساسانی که آتشکده‌های آن‌ها دارای چهاردر و به شکل چلیپا بوده، اما دقیقاً به همان حالت نیست و نمی‌توان گفت بنا حتماً در دوره ساسانی ساخته‌شده است، قسمت گنبد هم بعداً و به سبک دوره ایلخانی ساخته‌شده و آنچه امروز بنا بیشتر از خودش نشان می‌دهد ایلخانی است.
یک‌صدم مسجد تاریخانِ به اینجا رسیدگی نمی‌شود. در نوروز تعداد زیادی تابلو وجود دارد که مسافران را به سمت مسجد تاریخانِ راهنمایی می‌کند اما برای اینجا چنین چیزی نمی‌بینید، چراکه اینجا مانند چشمه‌علی و دیگر آثار تاریخی درآمدزایی ندارد.
محل قرارگیری گنبد زنگوله سمنان
گنبد زنگوله سمنان یکی از برجسته‌ترین دیدنی‌های سمنان است که در قسمت جنوب غربی دامغان قرار گرفته‌است.
این بنا از آثار به جا مانده از قرن هفتم هجری قمری است و شامل یک محوطه مستطیل شکل است که دورتادور آن را دیوارهایی از جنس خشت خام گرفته‌اند.
بلندی دیوارهای بنا به حدود ۶ متر می‌رسد و مقرنس‌کاریهای زیبایی که بر روی طاق‌های بنا وجود دارند از جمله جذابیت‌های معماری آن محسوب می‌شود.
آنطور که کارشناسان می‌گویند احتمالا بر بالای بنا یک گنبد باشکوه قرار داشته‌است که طی فرایندهای طبیعی منطقه‌ای از بین رفته است.
شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید در مورد دلیل نام‌گذاری این بنا اینطور گفته‌اند که در این بنا قبری بی‌نام و نشان وجود دارد و بسیاری آن را به زنگارود، یکی از یاران یعقوب لیث صفاری نسبت داده‌اند که رفته رفته با تغییر تلفظ از زنگارود به زنگوله تغییر کرده‌است.
ساعات بازدید: شبانه روزی
نشانی: استان سمنان، شهرستان دامغان، خیابان شهید فلاحی
گنبد زنگوله یکی دیگر از صدها اثر تاریخی موجود در شهر دامغان است که قدمت آن به قرن هفتم هجری برمی‌گردد. در ساخت این بنا، خشت خام کاربرد زیادی داشته است.
چند نمای قبر در درون این بنا مشاهده می‌شوند که هویت اصلی آن‌ها مشخص نیست.
برخی صاحبان این قبور را، سرداران یعقوب لیث صفاری می‌دانند که درستی این مطلب هنوز ثابت نشده است.
ارتفاع گنبد زنگوله حدود ۶ متر می باشد و تزئینات به خصوصی در آن مشاهده نمی‌شود.
این بنا در خیابان شهید فلاحی شهر دامغان قرارگرفته است و در تاریخ ۲۳ فروردین سال ۱۳۴۶ با شماره‌ی ۶۵۰ در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.