باشگاه خبرنگاران: بنابر اسناد بالادستی و تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک و ارتقای امنیت غذایی تا پایان برنامه هفتم در ۵ محصول اساسی به خودکفایی ۱۰۰ درصد و دیگر محصولات از جمله دانه‌های روغنی باید به خوداتکایی ۹۵ درصد برسیم که برای تحقق این امر استفاده از بذور هیبرید، حمایت‌های فنی، ابزارهای تشویقی و اعلام قیمت منطقی خرید تضمینی محصولات کشاورزی تاثیر بسزایی دارد.
بنابر آمارهای اعلامی ۹۰ درصد روغن خام و دانه‌های روغنی مورد نیاز از طریق مبادی خارج تامین می‌شود که توسعه کشت دانه‌های روغنی در داخل علاوه بر تامین روغن مورد نیاز و بخشی از خوراک دام مورد نیاز، جلوی خروج ارز از کشور را می‌گیرد.
محمدعلی نیکبخت وزیر جهاد کشاورزی می‌گوید: وزارت جهاد کشاورزی برای خودکفایی صد درصد تولید ۵ محصول اساسی گندم، برنج، جو، پنبه و شکر برنامه‌ریزی کرده است و در بخشی از محصولات مانند روغن، متعهد شده‌ایم که ضریب خوداتکایی را افزایش دهیم. ما متعهد هستیم که در تامین ۹۰ درصد امنیت غذایی به خودکفایی برسیم.
قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: خودکفایی یا خوداتکایی محصولات استراتژیک همچون گندم، دانه‌های روغنی، برنج، جو، ذرت، دانه‌های روغنی و چغندر قند یک کار فرابخشی و فراقوه‌ای است که مسئولیت آن تنها بر عهده وزارت جهاد نیست. با توجه به ظرفیت بخش کشاورزی، امکان رسیدن به خوداتکایی دانه‌های روغنی به شرطی که تمامی نهادها پای کار بیایند، وجود دارد. بخش کشاورزی ۱۰۰ درصد خصوصی است که بهره برداران برای کشت به منابع اقتصادی خود نگاه می‌کنند به طوریکه در صورت سود حداقلی اقدام به کشت می‌کنند.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی با اشاره به راهکار خوداتکایی ۹۰ درصدی دانه‌های روغنی افزود: همکاری برخی نهادها و وزارتخانه‌ها همچون وزارت نفت، وزارت راه، وزارت کشور و استانداران، پرداخت تسهیلات بانکی با حداقل سود به منظور سرمایه در گردش، نوسازی ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی، در نظرگرفتن حداقل مبلغ تخصیصی برای بیمه محصولات کشاورزی و قیمت‌گذاری مناسب در شورای قیمت‌گذاری برای نرخ خرید تضمینی دانه‌های روغنی از راهکارهای اساسی رسیدن به خوداتکایی محسوب می‌شود اگر قیمت خرید تضمینی محصولات به گونه‌ای باشد که برای تولیدکننده ۱۰ درصد سود داشته باشد، خودکفایی محقق می‌شود.
پیشه ور گفت: بنابر سیاست برنامه هفتم مبنی بر تحقق امنیت غذایی و پایداری کشت محصولات استراتژیک نیاز است که از ۴.۵ میلیون بهره بردار بخش کشاورزی حمایت‌های لازم به عمل آید.
با توجه به شرایط اقلیمی موجود خودکفایی ۱۰۰ درصدی دانه‌های روغنی مقدور نیست، از این رو وزیر جهاد بر خوداتکایی حداکثری دانه‌های روغنی به منظور کاهش وابستگی به واردات تاکید دارد و به عبارتی یکی از اولویت‌های برنامه هفتم در راستای ارتقای ضریب امنیت غذایی است.
ارتقای ضریب مکانیزاسیون در افزایش عملکرد تولید تاثیرگذار است
سیدجعفر حسینی مشاور اتاق اصناف کشاورزی با تاکید بر فراهم شدن زیرساخت‌های لازم برای رسیدن به خودکفایی دانه‌های روغنی گفت: علی رغم گذشت ۱.۵ از آغاز سال زراعی نه تنها نرخ خرید تضمینی دانه‌های روغنی مشخص نشده است، درحالیکه برای دستیابی به خوداتکایی و کاهش وابستگی سیاست تشویقی برای کشت این محصول استراتژیک در کنار نرخ منطقی خرید تضمینی باید تعریف شود. برای رسیدن به سیاست خوداتکایی دانه‌های روغنی قیمت خرید تضمینی باید به گونه‌ای تعیین شود که همچون اهرم تشویقی کشاورزان از آن استقبال کنند و از طرف دیگر در خرید و پرداخت محصول تولیدی تسریع انجام دهند تا تولیدکننده نسبت به کشت در سال زراعی آینده دلسرد نشود.
مشاور اتاق اصناف کشاورزی ارتقای ضریب مکانیزاسیون را یکی دیگر از راهکارهای خوداتکایی دانه‌های روغنی دانست و گفت: تامین ماشین‌آلات کاشت داشت و برداشت دانه‌های روغنی به منظور ارتقای ضریب مکانیزاسیون در افزایش عملکرد محصول در واحد سطح تاثیر بسزایی دارد.
او با بیان اینکه دانه‌های روغنی در رقابت با دیگر محصولات جامانده است، گفت: اتخاذ سیاست و ابزارهای تشویقی موجب شده تا کشاورزان به سمت و سوی کشت دانه‌های روغنی روند.بعد از اصلاح نظام یارانه، سرانه مصرف روغن تا حدی کاهش یافت که این موضوع بر واردات روغن خام و دانه‌های روغنی اثر گذاشت، اما هنوز هم بالاتر از متوسط دنیاست.
خوداتکایی دانه روغنی طی یک برنامه ۵ ساله دست یافتنی است
عطااله هاشمی عضو شورای هماهنگی تشکل‌های بخش کشاورزی گفت: وابستگی در خصوص دانه‌های روغنی به خارج بالاست که فراهم شدن الزامات و زیرساخت‌های لازم طی یک برنامه پنج ساله در تحقق برنامه تاثیر بسزایی دارد. اگر مسائل مربوط به بازار، بازرگانی و کنترل واردات به درستی انجام شود، امکان رسیدن به خوداتکایی وجود دارد.
هاشمی گفت: درحال‌حاضر ۸۵ تا ۹۰ درصد دانه روغنی مورد نیاز از تولید داخل تامین می‌شود که با تقویت واریته‌ها و طرح جهش دیم زارها امکان رسیدن به خوداتکایی دانه‌های روغنی وجود دارد.
با توجه به سیاست برنامه هفتم و وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر خودکفایی و خوداتکایی حداکثری محصولات اساسی در راستای کاهش وابستگی به کشورهای بیگانه و خروج ارز از کشور انتظار می‌رود که ابزار و زیرساخت‌های لازم در جهت تحقق برنامه فراهم شود چراکه بدون امکانات و اعتبارات امکان تحقق برنامه وجود ندارد.