ساخت خانه‌های ۲۵ متری یکی از چالش‌های تازه بازار مسکن است که طی چند ماه گذشته انتقادات بسیاری را به سوی خود کشانده است. از مهم‌ترین ابهاماتی که در مورد این طرح مسکن وجود دارد، روش اخذ مجوز و در نهایت گرفتن سند تفکیکی برای خریداران آنهاست.
طرح مسکن ۲۵ متری یا مسکن اقتصادی با هدف خانه دار شدن زوج‌های جوان دوباره روی کار آمد اما با مخالفت وزارت راه و شهرسازی و مجلس رو به رو شد. اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران با ارائه طرح‌های لازم در خصوص مزایای مسکن اقتصادی سعی در جلب رضایت مقامات دولتی مخالف داشت اما همچنان اخذ مجوز این طرح صورت نگرفته است.
مدتی پیش بود که خبر ساخت خانه‌های ۲۵ متری دهان به دهان چرخید و تا اندازه‌ای انتقادات را برانگیخت که وزارت راه و شهرسازی و شهرداری تهران از آن اعلام نارضایتی کردند. ماجرا تا آنجا ادامه پیدا کرد که در نهایت، طرح ساخت این واحدها با عنوان «مسکن اقتصادی» از سوی اتحادیه تعاونی‌های عمرانی تهران دوباره روی کار آمد. طرحی که انتقادات و ابهامات زیادی به‌ویژه در مورد اخذ مجوز ساخت آن وجود دارد.
ساخت خانه‌های ۲۵ متری یکی از چالش‌های تازه بازار مسکن است که طی چند ماه گذشته انتقادات بسیاری را به سوی خود کشانده است. از مهم‌ترین ابهاماتی که در مورد این طرح مسکن وجود دارد، روش اخذ مجوز و در نهایت گرفتن سند تفکیکی برای خریداران آنهاست. خشایار باقرپور، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی تهران می‌گوید این خانه‌ها سند مشاع دارند و متقاضیان باید در نهایت با یکدیگر توافق کنند.
اما بعد از این اظهارنظرها و پخش خبر پشت‌بام‌خوابی در بسیاری از رسانه‌ها، معاون وزیر راه و شهرسازی ضمن رد این خبر گفت که دولت با ساخت واحدهای ۲۵ متری هم مخالف است و نظر دولت نسبت به این پیشنهاد منفی است.
محمود محمودزاده معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در مورد مخالفت دولت با خانه‌های ۲۵ و ۳۰ متری، اظهار کرد: ساخت خانه‌های ۲۵ متری پیشنهادی است که شهرداری تهران ارائه کرده است. فلسفه اعلام این پیشنهاد از سوی شهرداری بر اساس برداشت آنها از موضوعی به نام خانه‌های کوچک در دنیا بوده است.
وی ادامه داد: پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی در این خصوص راه‌اندازی نظام اجاره‌داری حرفه‌ای است که به زودی بسته مربوط به آن تدوین خواهد شد. در این سازوکار سطح دوم اجاره‌داری تهیه شده که چیزی شبیه راه‌اندازی پانسیون‌های خصوصی است و افرادی که برای اشتغال یا تحصیل و درمان به صورت مجردی یا بدون خانواده به پایتخت کوچ می‌کنند در آن مستقر می‌شوند.
وی ادامه داد: افرادی که توانایی مالی اجاره کردن واحدهای ۷۵ متری که متراژ الگو مصرف مسکن در پایتخت محسوب می‌شود را ندارند، بنابراین مجبور به سکونت در چنین واحدهایی خواهند بود و به نظر می‌رسد آنچه شهرداری مطرح کرده برگرفته از این تفکر بوده است. ما از نظر اجتماعی با این ایده شهرداری موافق نیستیم و درباره آن نظراتی داریم. بر اساس تجربیاتی که از ساخت واحدهای مسکونی کوچکی در تهران داشته‌ایم، نظر ما با ساخت خانه‌های ۲۵ متری منفی است. ضمن اینکه مسائلی که در شهردار در این خصوص اعلام شده بر اساس مفاهیم اقتصادی است.
یکی از معضلات کلیدی شهر تهران مشکل کمبود مسکن و گرانی است. بسیاری از شهروندان با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند.
مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی با تکذیب خبر ساخت واحدهای ۲۵، گفت: مسکن ۲۵ متری اصلاً در دستور کار ما نبوده و نیست. ضرورتی هم فعلاً ندارد. البته باید توجه داشت که مسکن ۲۵ متری در بازار نیازهای مردم را پاسخ نمی‌دهد.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه واحدهای ۲۵ متری برای مسکن استیجاری هم مناسب نیست، تاکید کرد: شاید متراژ کوچک برای سوییت‌ها و خوابگاه‌های دانشجویی مناسب باشد اما عرضه مسکن استیجاری را می‌توان با مدل نهضت ملی مسکن انجام داد. ما در حال عرضه زمین برای ساخت خانه‌های ویلایی هستیم. چگونه ممکن است برنامه‌ای مثل مسکن ۲۵ متری را در دستور کار قرار دهیم. همانطور که قبلاً اعلام کردیم عرضه این نوع واحدها توسط وزارت راه و شهرسازی تکذیب می‌شود.
واقعیت این است که بازار خرید و فروش مسکن در چند سال گذشته تورم بی‌سابقه‌ای را پشت سر گذاشته و اکنون مردم دیگر نه تنها قدرتی برای خرید خانه ندارند بلکه تأمین هزینه‌های مربوط به اجاره‌بها نیز هر روز برای آنها سخت‌تر می‌شود. در سمت دیگر نیز سازندگان مسکن گرفتار تورم مصالح ساختمانی، رشد قیمت زمین و بروکراسی پیچیده دولت هستند.
در چنین آشفته‌بازاری و در حالی که دولت در حال ساخت چهار میلیون واحد مسکونی طرح نهضت ملی مسکن است، ایده ساخت خانه‌های ۲۵ متری نیز مطرح شد. البته ایده ساخت میکرو آپارتمان‌های ۲۵ متری از سوی اتحادیه تعاونی‌های عمرانی، راه به جایی نبرد و نظرات مخالف این طرح تا آنجا ادامه پیدا کرد که سرانجام وزارت راه و شهرسازی از اساس این خبر و اجرای این طرح را تکذیب کرد.
با این حال به نظر می‌رسد این تکذیبیه به معنای پایان طرح ساخت خانه‌های ۲۵ متری نبوده است. خشایار باقرپور، رئیس اتحادیه تعاونی‌های عمرانی تهران می‌گوید این اتحادیه چند سالی است به دنبال کسب مجوز برای ساخت خانه‌های ۲۵ متری است؛ طرحی که به گفته او حالا مجوز و موافقت‌های لازم را هم پشت سر دارد.
خشایار باقرپور در نشست خبری که در (۱۷ مهرماه) برگزاری نسبت به موضوع «طرح مسکن اقتصادی» نظرات خود را گفت: طی یک ماه گذشته پس از رسانه‌ای شدن بحث مسکن اقتصادی نقطه نظرات مختلفی در بخش‌های مرتبط و غیرمرتبط مطرح شد که نشان می‌دهد این بحث دایره عامی پیدا کرده است. ما نه به دنبال پروپاگاندای رسانه‌ای هستیم و نه بازاریابی. اما تا این لحظه به اندازه ۱۰ هزار واحد برای مسکن اقتصادی صف خرید ایجاد شده است.
باقرپور با بیان اینکه میانگین ازدواج در پسرهای ایرانی به ۳۰ سال رسیده است گفت: کسانی که به سن ازدواج رسیده‌اند به طور ویژه با مسئله‌ی مسکن مواجه هستند. شما خبرنگاران مطلعید که خبرهای مربوط به بی‌مسکنی و بد مسکنی شنیده می‌شود. تورم مسکن به حدی رسیده که اگر جوانان حتی اگر شاغل باشند، تأمین مسکن و حتی حفظ مسکن برای آنها کار ساده‌ای نیست.
مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران تاکید کرد: حدود دو سال بر روی مدل‌های مختلف مسکن کار کردیم که زوج جوان بتوانند در یک فضای مالکانه زندگی کنند.
مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران یادآور شد: سرانه مسکن برای هر نفر ۱۷.۵ متر است که برای دو نفر به ۳۵ مترمی رسد بنابراین به مسکن ۲۵ متری مجوز ساخت داده نمی‌شود. ولی ما از ابتکار مفهوم اقامت و سکونت استفاده کردیم. در قالب هتل آپارتمان یک مجموعه اقامتی برای سکونت احداث می‌کنیم. بر اساس مدل‌های جهانی و واقعیت‌ها امیدواریم ضوابط اصلاح شوند تا بتوانیم با پروانه واحدهای مسکونی، مسکن اقتصادی بسازیم.
صولت مرتضوی در حاشیه جلسه هیأت دولت در جمع خبرنگاران با اشاره به موضوع ساخت مسکن ۲۵ متری، گفت: آقای موسوی لارگانی از من وقت گرفته بود و همراه او یک متقاضی بود که ایده ساخت واحدهای مسکونی را داشت و از من تقاضا کرد که می‌خواهم مسکن بسازم و پیگیر توسعه تعاونی‌ها و نیازمند حمایت هستم.
وی افزود: او در این جلسه تاکید کرد که نه از دولت پول می‌خواهم، نه زمین، نه تسهیلات؛ من هم گفتم چه چیزی بالاتر از این؟ شما تعاونی می‌خواهید ما هم به تعاونی شما کمک می‌کنیم. پیگیر هم هستیم به تعاونی‌ها کمک کنیم. نه ایشان بلکه هرکس بخواهد تعاونی مسکن ایجاد کند ما حمایت می‌کنیم. تحت هیچ شرایطی در این گفت‌وگو از متراژ مسکن صحبت نشد. وزارت کار که متولی مسکن نیست ما متولی اشتغال هستیم.
فرهاد بیضایی کارشناس حوزه مسکن با اشاره به اینکه این طرح سبب کاهش قیمت مسکن نمی‌شود، گفت: چرا که متقاضیان این مسکن، قشر اندک و غیرقابل اثرگذار در حوزه مسکن هستند. آنچه قیمت مسکن را تعیین می‌کند میزان تقاضا برای مسکن‌های با متراژ متوسط و بالا و عمدتاً در گروه‌های متوسط و بالای درآمدی است و همچنین دلالی‌هایی که در بازار مربوط به متقاضیان دهک‌های بالا انجام می‌شود، قیمت‌ها را متأثر می‌کند.
کارش حوزه مسکن در ادامه تاکید کرد: قیمت زمین به عاملی مهم در قیمت مسکن تبدیل شده است اما این یک عاملی است که توسط دلالان ایجاد شده چرا که در ایران کمبود زمین برای ساخت مسکن وجود ندارد.
وی گفت: اگر ساخت واحدهای ۲۵ متری از تأمین مالی بخش خصوصی استفاده شود معضلی در بازار مسکن رخ نخواهد داد و به نظر می‌رسد اجرای این طرح بیشتر به عنوان بازاریابی مطرح شده است.
ضیایی خاطرنشان کرد: با توجه به تکذیبیه‌هایی که توسط افراد مقام دار کشور در راستای عدم اجرای طرح ۲۵ متری صورت گرفته علاوه بر بازاریابی افراد پشت پرده به دنبال برندسازی نیز هستند.