سلام نو _ سرویس گردشگری: یکی از جاذبه های دیدنی شهر کرمان، آب انبار تاریخی علی مردان خان می باشد که به شما پیشنهاد می کنیم اگر به این شهر بسیار زیبا سفر کردید حتما از این آب انبار تاریخی نیز دیدن کنید.
آب انبار تاریخی علیمردان خان که داخل بازار مسگری غربی واقع شده است، دارای ویژگی‌های معماری جالبی می باشد که توجه بینندگان را به خود جلب می‌کند. تاریخ کتیبه ی موجود در بنای مذکور، ۱۲۰۹ هجری قمری است. این کتیبه در سردر آب انبار علی مردان خان واقع شده است و مربوط به دوره ی صفویه می باشد.
درباره کرمان زیبا و دیدنی
روایات اساطیری از بخشیدن کرمان و مکران به رستم توسط کیخسرو سخن می گویند. در این روایات آمده است که کرمان تا آن زمان کجاران نام داشت و ایالتی خودمختار بود. شخصی به نام هفتواد فرمانروایی این شهر را برعهده می گیرد و به خاطر وجود یک کرم افسانه های، نام کرمان را بر روی شهر می گذارند. نشانه هایی نیز از فرمانروایی بهمن بر این خطه وجود دارد. همچنین در روایات آمده است که در زمان هخامنشیان، کوروش این شهر را به عنوان تبعیدگاه نبونید (پادشاه شکست خورده بابِل) انتخاب کرد.
بر اساس نوشته های مورخان، کرمان از ولایات تابعه کوروش بوده و در عصر داریوش بزرگ نیز نام این شهر در زمره ولایات هخامنشی آمده است. در کتیبه بنای شوش از چوبی نام برده شده که برای استحکام بنای ساختمان ها به کار می رفته و محل تهیه آن کرمان بوده است. هرودوت معتقد است که محلی به نام کرمانیا از قبایل دوازده‌گانه ایران به شمار می آمده و ساتراپ (بخش شاهنشاهی) چهاردهم به شمار می آمده است.
همه اینها را که کنار بگذاریم، با توجه به وجود آثاری همچون قلعه دختر و قلعه اردشیر، می توان حداقل قدمت این شهر را به زمان اردشیر بابکان نسبت داد. می گویند حدود ۲۲۰ پس از میلاد، اردشیر به هنگام فتح کرمان، آن را گواشیر خواند و مرکز ولایت کرمان لقب گرفت. اردشیر، پس از اسیر کردن بلاش -حاکم وقت کرمان- شهر را به تصرف خود در آورد و فرزندش، اردشیر، را بر تخت حکومت نشاند.
کتیبه‌ای از شاپور اول ساسانی در اطراف کعبه زرتشت در نقش رستم فارس به دست آمده که در آن شاپور از ولایات خود یاد کرده و نام کرمان نیز در میان آنها به چشم می خورد.
کجاران (بم)، کرمانیا، کارمانا و گواشیر نام هایی است که به کرمان نسبت داده اند. نام کرمان در کتیبه‌های داریوش نیز آمده و در آنجا نام ناحیه‌ای است که از آن برای ساخت کاخ ها، چوب تامین می کرده اند. برای نام کرمان معانی زیر را در نظر گرفته اند:
- کرمن به معنی کار و کوشش، کرمینه به معنی ماهر و استاد و کرمان بندا به معنی کاربنده یا وظیفه شناس است. این واژه ها از کرمان ساخته شده اند و بنابراین می توان معنی کرمان را سرزمین کوشش و کار دانست.
- ریشه دیگر کر به معنی بریدن و کشتن و جنگیدن است و کرمان می تواند به معنای سرزمین جنگ و پیکار هم باشد.
- بر اساس فرضیه ای دیگر، کرمان واژه‌ای اسطوره‌ای و از واژه کریمان پدر نریمان است. در منابع آمده است که : کریمان پدر نریمان آن شهر را به نام خود بنا نهاده. در اوستا و سانسکریت، کرمان به معنای کوشا، و نریمان به معنای مردانه آمده است.
- واژه کرمان از کِر به معنای کوه و مان به عنوان پسوند مکان تشکیل شده است و معنای سرزمین کوهستانی می دهد.
آشنایی با آب انبار علی مردان خان کرمان
سردر آب‌انبار دارای مقرنس کاری و کاشی‌کاری های بسیار زیبایی است. همچنین دارای سنگ هایی می باشد که حکاکی شده اند و جلوه ی بسیار زیبایی داردند.ابعاد منبع آب‌انبار ۱۰×۱۹.۵ متر و ارتفاع آن نُه متر است و این آب ابنار توان ذخیره‌ی حدود ۲ میلیون لیتر آب را دارد.این آب انبار نیاز آب شش ماه اهالی محله‌های اطراف را تامین می‌کرده و آبی خنک و گوارا داشته است.
آب‌انبار به نام علیمردان خان پسر گنجعلی‌خان نام نهاده شده است و یکی از معتبرترین آب انبارهای شهر در عصر خود تلقی می‌شد. این آب‌انبار در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۳۴۷ و به شماره ثبت ۸۲۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.قسمت های عمده بنای این آب انبار عبارتند از: منبع ذخیره آب، پوشش منبع، بادگیر و هواکش، راه پله و پاشیر، سردر تزئینی.
کمی میزان بارندگی و فقدان آب‌های سطحی در شهرهای ایران به خصوص در شهرهای جنوبی نظیر کرمان ضرورت ذخیره آب را برای مواقع کم آبی الزامی ساخته بود.این آب‌انبار بسیار مورد توجه جهانگردان است و از جمله مکان های دیدنی ای می باشد که بازدید از آن خالی از لطف نیست.
در معرفی زیباترین آب انبارهای ایران تصمیم گرفتیم که از کرمان هم بگوییم. آب انبار علی مردان خان در بازار مسگری غربی در بازار گنجعلی خان کرمان قرار دارد. علی مردان خان پسر گنجعلی خان است که با معماری بسیار جالبی طراحی شده است. چرا که ارتفاع و عمق آن ۹ متر و ابعاد منبع آن، ۱۹.۵ در ۱۰ متر است و می تواند دو میلیون لیتر آب را در خود جای دهد.
این میزان آب می توانسته آب آشامیدنی مورد نیاز مردم این محله و محله های اطراف را به مدت ۹ ماه از سال تامین نماید. در نتیجه تقریبا، در تمام طول سال آب داشته است. تاریخ ساخت آن بر روی کتیبه آب انبار سال ۱۲۰۹ هجری قمری نوشته شده است.
آب انبار گنجعلی‌خان که با نام آب‌انبار علیمردان خان نیز شناخته می‌شود، بخشی از مجموعه گنجعلی‌خان به شمار می‌رود. این بنا دارای سردری زیبا با تزیینات مربوط به دوره صفویه است و تاریخ احداث آن به سال ۱۰۲۹ هجری قمری بازمی‌گردد.