سلام نو _ سرویس گردشگری: کاخ چهلستون که یکی از شاخص‌های شهری اصفهان محسوب می‌شود، در کنار میدان نقش جهان و در همسایگی چهارباغ واقع شده است. این باغ به همراه عمارت باشکوه مرکزی آن، از جمله خاطرات دوران حکومت صفویه در اصفهان است که پس از انتخاب اصفهان به عنوان پایتخت، توسط شیخ بهایی طراحی شد.
این کاخ با معماری شگفت‌انگیز و بدیع قرن هفدهم خود بازدیدکنندگان را مجذوب خود می‌کند. نقاشی‌های دیواری زیبای چهل ستون تنها یکی از جاذبه‌های آن است. انعکاس بیست ستون تالار در حوض روبروی کاخ تصوری از چهل ستون را به وجود می‌آورد. از این رو با نام چهل ستون (چهلستون) مشهور شده است.
آشنایی با کاخ بی‌همتای چهلستون
در زمان شاه عباس کبیر، عمارت کوشکی در وسط این باغ ساخته شد تا از میهمانان خارجی و داخلی پذیرایی شود. این غرفه در واقع اولین شالوده کاخ بوده است، جایی که در برخی از کتب تاریخی اشاره شده که شاه عباس اول نوروز سال ۱۶۱۴ را در آن جشن گرفته است.
با روی کار آمدن شاه عباس دوم در اواسط قرن هفدهم، این کوشک ساده گسترش یافت و تالارهای متعددی مانند تالار ۱۸ ستونی، تالار آینه و اتاق‌های مجلل و بزرگ طبقه اول به بنای اصلی اضافه شد. عمارت جدید با انواع تزئینات ایرانی از جمله آینه‌کاری، مینیاتور، کاشی‌کاری و مقرنس تزیین شد و با برکت‌ترین بنای جهان لقب گرفت.
استخر زیبایی در جلوی ساختمان ساخته شد که زیبایی آن را دو چندان کرد. ساخت کاخ چهل ستون در سال ۱۶۴۷ به پایان رسید و با حضور میهمانان خارجی و داخلی و شاه افتتاح شد.
سپس به عنوان تالار پذیرایی برای پذیرایی از سفرا و مقامات خارجی خدمت کرد. به گفته برخی از مورخان، این عمارت در اثر آتش سوزی شدید ویران شده و برخی از قسمت‌های آن در اواخر عصر صفویه سوخته است.
کاخ چهل ستون و باغ آن حدود ۶۷۰۰۰ متر مربع مساحت دارد. معماری این کاخ تلفیقی از معماری چینی، ایرانی و فرانسوی است. ایوان جلوی کاخ ۲۰ ستون دارد. به نظر می‌رسد به دلیل انعکاس در آب استخر جلویی به چهلستون معروف است.
نظریه دیگر این است که نام چهلستون به دلیل وجود ستون‌های متعدد در این کاخ است. در ادبیات ایران چهل بیشتر به عنوان نشانه‌ای از تعدد بیان می‌شود. به هنگام بازدید از این کاخ ابتدا ایوانی بزرگ به طول ۳۸ متر و عرض ۱۷ متر نظر شما را جلب می‌کند.
این ایوان در ضلع شرقی بنا است و دارای ۱۸ ستون چوبی به ارتفاع ۱۴ متر از تنه درخت چنار و کاج است که بالای هر کدام به طرز ماهرانه‌ای تزئین شده است.
همچنین روی چهار شیر سنگی حکاکی‌شده زیبا، چهار ستون میانی وجود دارد. شیرهای سنگی فواره‌هایی هستند که آب را به داخل حوض مرمری بین چهار ستون بیرون می‌ریزند.
بازدید از کاخ چهلستون اصفهان
همراه‌مان شوید تا گشتی مجازی در مجموعه چهلستون داشته باشیم و با بخش‌های مختلف آن آشنا شویم.
ورودی اصلی باغ چهلستون
باغ موزه چهلستون، سه ورودی دارد که درِ قدیمی و اصلی آن رو به شرق قرار گرفته است. زمانی که از سردرِ اصلی وارد باغ می‌شوید، مسافتی کوتاه را در مقابل خود می‌بینید که شما را به استخر بزرگ و اصلی عمارت می‌رساند. استخری که در محور اصلی باغ قرار گرفته و در جهتی شرقی-غربی کشیده شده است.
شما می توانید این محور را از طریق درختانی که در مسیر آن کاشته شده اند تشخیص دهید و از این طریق راه خود را به سمت کوشک اصلی، کاخ چهلستون پیدا کنید.
جالب است بدانید باغ کنونی چهلستون، تنها بخش کوچکی از باغ بزرگی ست که در قدیم وجود داشته و قسمت‌های بزرگی از آن در طول زمان به دلیل تخریب‌ها و ساخت و سازهای انجام شده در اطراف آن از بین رفته است.
باغی که در زمان صفوی به طور مخفی به دیگر باغ‌های اصفهان دسترسی داشت و نمونه‌ای از باغ‌های ایرانی محسوب می‌شد.
استخر
استخر باغ چهلستون از مهمترین قسمت‌های مجموعه محسوب می شود و یکی از دلایل ثبت آن به عنوان میراث جهانی یونسکو بوده است. این استخر دو بخش دارد که یک بخش آن در مقابل عمارت و بخش دیگر آن در قسمت پشتی کاخ ساخته شده است.
استخر مقابل کاخ ۱۰۸ متر طول و ۱۶ متر عرض دارد و طراوت و خنکای خاصی به محوطه باغ می‌بخشد. طراحی و نسبت‌های استخر به گونه‌ای است که تصویر کاخ را به خوبی در آب انعکاس دهد و تیرگی کف استخر، باعث شده است تا در نظر بیننده عمیق‌تر به چشم بیاید. از استخر پشتی امروزه استفاده‌ای نمی‌شود.
بعد از گشتی در باغ و استخر، به عمارت اصلی مجموعه، کاخ چهلستون می رسیم. کاخی که بخش اصلی بازدیدمان را تشکیل می‌دهد و هر گوشه از آن دیدنی‌های جذابی را در خود جای داده است.
کاخ چهلستون
ایوان ستون دار
نخستین بخش کاخ که در همان نگاه اول چشم‌ها را به خود خیره می‌سازد ایوان ستون دار آن است؛ ایوانی که از ۲۰ ستون تشکیل شده و در ارتفاعی یک متری از زمین‌های اطراف خود قرار دارد. این ایوان دو بخش دارد و سقف چوبی آن با آینه‌کاری‌ها، نقاشی‌ها و نقوش هندسی متنوعی تزئین شده است.
بخش اول این ایوان در قسمت جلوتر کاخ قرار دارد و بر ۱۸ ستون چوبی با پایه‌های چوبی و سنگی استوار شده است و حوض مرمری کوچکی در میانه آن به چشم می‌خورد. از این ۱۸ ستون،۴ ستون میانی آن روی شیرهای سنگی قرار گرفته‌اند که در گذشته از دهان این چهار شیر، آب فواران می‌کرد و در حوض مرمری کوچک وسط ایوان جاری می‌شد.
بخش دوم ایوان، کمی مرتفع‌تر از بخش دیگر است و به سردرِ ورودی تالار آینه منتهی می شود که دو ستون دیگر (از ۲۰ ستون اصلی این ایوان) در این قسمت قرار گرفته‌اند.
