قیمت دلار روز گذشته را با روند کاهشی به پایان رساند. اخبار مساعد سیاسی و پالس آزادسازی منابع بلوکه شده ایران، جو بازار ارز را فروشنده کرد.
دیروز قیمت دلار با کاهش ۳۰۰ تومانی به نیمه کانال ۴۹ هزار تومانی رسید. طی روزهای اخیر موجی از اخبار مساعد سیاسی بازار ارز را احاطه کرده است؛ اما به اعتقاد فعالان اقتصادی واکنش دلار به این اخبار چندان قابل توجه نیست.
دیروز قطر به واشنگتن و تهران اعلام کرد که انتقال وجوه ایرانی به ارزش ۶ میلیارد دلار به بانک «الدوحه» انجام شده است و این موضوع از سوی مسئولان مربوطه در ایران نیز تایید شد. قرار است در راستای این اقدام به زودی تبادل زندانیان دو تابعیتی انجام شود. این سیگنال در روز گذشته مهمترین موضوع مورد توجه معامله‌گران بازار ارز بود.
به گفته فرزین رئیس کل بانک مرکزی، قرار است بخشی از منابع ارزی داخلی بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز استفاده شود. این در حالی است که به اعتقاد کارشناسان اقتصادی این رقم، درآمد دو ماه از فروش نفت در کشور نیز نیست و سیاست‌گذار با هدف کنترل قیمت دلار روی این‌گونه اخبار مانور می‌دهد.
گفتنی است دیروز قیمت دلار در بازارهای همسایه نیز کاهش داشت. دلار هرات با قیمت ۴۹ هزار و ۲۹۰ تومان معامله شد و قیمت دلار سلیمانیه هم به رقم ۴۸ هزار ۶۹۰ تومان رسید.
قیمت نرخ‌های مختلف
دیروز ۲۷ شهریور در سایت بازار متشکل ارزی اسکناس دلار بدون تغییر و با قیمت ۴۱ هزار و ۲۷۹ تومان عرضه شد. دلار حواله نیز با رقم ۳۷ هزار و ۵۲۷ تومان عرضه شد و تغییر قیمتی نداشت.
همچنین قیمت دلار نیمایی مانند هفته‌های گذشته روی رقم ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان ثابت بود.
قیمت ارزهای موثر
روز گذشته اسکناس یورو با رقم ۵۲ هزار و ۷۶۰ تومان معامله شد و کاهش ۲۰۰ تومانی داشت. قیمت اسکناس یورو در سایت بازار متشکل ارزی با رقم ۴۴ هزار و ۱۸ تومان عرضه شد و یوروی حواله نیز با با رقم ۴۰ هزار و ۱۶ تومانی عرضه شد و تغییر قیمتی نداشتند.
دیروز قیمت درهم امارات با رقم ۱۳ هزار و ۶۰۰ تومان معامله شد. در سایت بازار متشکل ارزی قیمت حواله درهم با رقم ۱۰ هزار و ۲۱۸ تومان مبادله شد. اسکناس درهم نیز با رقم ۱۱ هزار و ۲۴۰ تومان عرضه شد. این ارزها در سایت بازار متشکل همچنان بدون تغییر قیمت عرضه شدند.
در سمت دیگر نیز می‌توان به خبر آزادسازی ارزهای بلوکه‌شده ایران به‌ویژه در کره جنوبی اشاره کرد که بانک مرکزی بارها با انتشار این خبر قیمت دلار را در دست خود گرفت اما اکنون مشخص شده است این کشور نه به پرداخت نقدی این منابع ارزی تن داده و نه حاضر به تهاتر بوده است و بر همین اساس به تازگی دولت ایران از این کشور شکایت کرده است!
به این ترتیب دو گزینه ارزپاشی و خبردرمانی دولت شکست خورده به نظر می‌رسد و در حال حاضر بانک مرکزی این دو ابزار را برای کنترل قیمت دلار از دست داده و تنها دستاویز آن، ایجاد محدودیت در معاملات ارزی است.
ایجاد محدودیت در عرضه و تقاضا: طی ماه‌های اخیر، بانک مرکزی تخصیص ارز سهمیه‌ای را بسیار سخت و آن را منوط به داشتن حساب ارزی کرده است. به این ترتیب بازارساز موفق شده است که صف‌های طویل برای دریافت ارز سهمیه‌ای و کوچ ایت دلارها به بازار دلالی را از خیابان فردوسی جمع کند. شاید بتوان گفت این موفق‌ترین سیاست بانک مرکزی برای ایجاد نظم نسبی در بازار ارز بوده است.
در همین حال بانک مرکزی عرضه دلار و یوروی مسافرتی را نیز منوط به ارائه مدارک سفر کرده و آن را تنها پشت گیت مسافری تحویل متقاضی می‌دهد تا از بازگشت آن به چرخه دلالی دلار جلوگیری کند.
اما آیا این سیاست‌ها برای کنترل قیمت دلار کافی بوده است؟ به نظر می‌رسد خیر؛ زیرا بانک مرکزی اخیرا دست به اجرای سیاست جدیدی زد که به بازار ارز شوک جدی وارد آورد.
ایجاد انحصار در عرضه دلار: آن طور که به نظر می‌رسد، بانک مرکزی هنوز نتوانسته است افسار اسب سرکش قیمت دلار را تماما در دست خود بگیرد و از نتایج سیاست‌های خود راضی نیست. چرا که به تازگی بیش از گذشته درصدد کنترل سمت عرضه برآمده و علاوه بر بگیر و ببندها در راسته فردوسی، دست به اقدامات عجیبی زده است.
بانک مرکزی روز سه‌شنبه اعلام کرد که کانون صرافان ایرانیان را به دلیل آنچه این نهاد، تخلف از قانون دانسته، منحل کرده است. بانک مرکزی مدعی شده است که این کانون در موج‌سازی قیمتی برای دلار نقش داشته است؛ ادعایی که کانون صرافان آن را رد و تکذیب کرده و اعلام کرده است از آنجا که بانک مرکزی وجاهت قانونی را برای انحلال این کانون ندارد، از این نهاد دولتی شکایت خواهد کرد.
اگرچه به نظر می‌رسد دعوای این دو نهاد یک دعوای حقوقی است اما بررسی رفتار بانک مرکزی و مجموعه اقتصادی دولت، خبرهای خوبی به بازار ارز ارسال نمی‌کند! انحلال کانون صرافان ایرانیان، در واقع به معنای حذف واسطه‌های نام و نشان‌دار از سمت عرضه ارز است به نحوی که پس از این، شبکه بانکی تحت سیطره کامل بانک مرکزی، تنها عرضه‌کنندگان ارز خواهند بود و این بازار را به طور کامل در انحصار خود درخواهند آورد.
از مسیر این انحصارگری، سیاست سرکوب ارزی بیش از پیش تشدید خواهد شد و با غیرواقعی شدن قیمت دلار، اقتصاد ایران به سمت بحران جدی حرکت خواهد کرد. در همین حال، دولت این قدرت را خواهد داشت که هر زمان و با اولین جرقه کسری بودجه، از قیمت ارز به هر میزانی که بخواهد، نوسان‌گیری کند؛ چرا که سمت تقاضا تنها می‌تواند ارز مورد نیاز خود را از یک نهاد تامین کند و هر قیمتی که این نهاد برای دلار اعلام کند، فصل‌الخطاب خواهد بود.
همین خبر در روز سه‌شنبه، فنر قیمت دلار را رها کرد و آن را به کانال ۵۰ هزار تومانی رساند؛ چرا که حذف صرافان از چرخه تامین ارز مورد نیاز متقاضیان، پرده‌ای از ابهام را در خیابان فردوسی درافکند؛ به نحوی که خریداران از ترس کاهش بیش از پیش عرضه دلار، به بازار هجوم آوردند و به این ترتیب افزایش تقاضا، سبب افزایش قیمت دلار شد.
محمد جعفری رئیس امور اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه تیرماه امسال در پاسخ به سوالی در مورد پیش‌بینی‌های جدید این سازمان درباره قیمت دلار گفته بود که مدلسازی جدیدی که براساس شرایط کنونی انجام شده است، حداکثر نرخ ارز را در سال ۱۴۰۲، ۵۲ هزار تومان نشان می‌دهد. به گفته او، بر اساس همین مدل همچنین در سال ۱۴۰۶، قیمت ارز یک سوم نرخ گزارش قبلی خواهد بود؛ البته با یک ضریب خطای حدود ۵ درصدی! باید اشاره داشت که مدلسازی این سازمان در سال گذشته، نشان می‌داد قیمت ارز در سال ۱۴۰۶ به ۲۸۴ هزار تومان خواهد رسید. اگرچه سازمان برنامه این مدل را تکذیب کرد و آن را یک محاسبه و نظریه داخلی خواند!
حسین عبده تبریزی تحلیلگر ارشد اقتصادی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز، سیاست را اصلی‌ترین اهرم تعیین قیمت دلار در شرایط فعلی دانسته است. بر این اساس می‌توان گفت هر گونه مدلسازی برای قیمت دلار باید با در نظر گرفتن شرایط سیاسی کشور صورت گیرد و به این ترتیب می‌توان سوال کرد که آیادر مدلسازی جدید سازمان برنامه و بودجه این مهم رعایت شده است؟
عبده تبریزی می‌گوید که آنچه جهش نرخ ارز را در سال ۱۴۰۱ رقم زد، صرفاً انعکاس رشد نقدینگی نبود، چرا که در طول سال ۱۴۰۱ حجم نقدینگی حدود ۳۳ درصد رشد کرده بود که تفاوت عمده‌ای با سال‌های قبل نداشت. او در این باره به تصمیم دولت برای حذف نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی اشاره کرده و توضیح داده است: می‌دانیم که برخلاف خالص حساب جاری (که عمدتاً تفاوت صادرات و واردات است) و معمولاً جهش شدید ندارد، خالص حساب سرمایه متأثر از خروج سرمایه (به‌ویژه در شرایط انتظارات تورمی بالا) می‌تواند جهش‌های بسیار بزرگی را تجربه کند و به دنبال آن جهش نرخ ارز شکل گیرد. با توجه به این نکات، پیش‌بینی من و همکاران در آکادمی دانایان این بود که چون تنش‌های بیشتر خارجی و تشدید تحریم‌ها هم پیش‌بینی نمی‌شد، محتمل‌ترین سناریو برای قیمت ارز در پایان سال ۱۴۰۲، افزایش نرخ ارز در سطحی کمتر از تورم عمومی باشد.
عبده تبریزی با این حال تاکید می‌کند که از یک طرف به نظر می‌رسد تنگدستی ارزی وجود دارد، و دولت و بانک مرکزی ارز زیادی در بساط ندارند و این روزها ارز نیمایی عملاً در بازار معامله نمی‌شود. آنچه در بازار موجود است فقط همان ارز آزاد است و در روابط خارجی هم گشایش عمده‌ای در چشم‌انداز نیست.
این تحلیلگر ارشد اقتصادی اظهار می‌کند: به نظر می‌رسد که کسب‌وکارها امیدی به ارزِ غیر بازار آزاد ندارند و نمی‌خواهند با انتظار برای تخصیص ارز، فرصت سرمایه‌گذاری و فروش و گردش عملیاتی بالاتر را از دست بدهند. به دلیل گران‌شدن شدید نرخ گاز خوراک و سوخت صنایع اصلی سودآور (پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها، مس،…)، آنها هم تا آنجا که بتوانند ارز خود را در عمل به نرخ آزاد خواهند فروخت تا سودهای خود را تقویت کنند، و قیمت‌های بالای سوخت و خوراک خود را جبران کنند.
عبده تبریزی بیان می‌کند: از طرف دیگر، هرچند انتظار ما همیشه این است که کم‌وبیش فشار برای افزایش نرخ ارز در حد رشد نقدینگی وجود دارد، اما نظام جمهوری اسلامی در سال ۱۴۰۲ انتخابات مجلس را پیش رو دارد، و طبعاً بسیار علاقه‌مند است که سال را با آرامش بگذراند. حال، یکی از متغیرهای عمده برای آرامش، کنترل نرخ تورم و مهم‌تر از آن کنترل نرخ ارز است. هر نوع جهش ارزی بسیار تنش‌زاست. اگر دولت ارز فراوان داشت، از همین حالا شروع به دفاع از قیمت جاری ارز و حتی تلاش برای کاهش آن می‌کرد. در عین حال تنگدستی ارزی دولت بدان معنا نیست که در ماه‌های پیش رو برای کنترل نرخ ارز از همه توان خود و کشور استفاده نکند!
به این ترتیب عبده تبریزی پیش‌بینی می‌کند به شرط آنکه حداقل علائمی از کاهش تنش‌های بین‌المللی حفظ شود (از قبیل حفظ علائم بهبود روابط با عربستان و عدم صدور قطعنامه در آژانس بین‌المللی انرژی علیه ایران در باقیمانده سال) نرخ ارز در پایان سال ۱۴۰۲ و به‌رغم رشد نقدینگی در حد سال گذشته، ممکن است در محدوده‌ای پایین‌تر از نرخ تورم باقی بماند.
به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که برای ردیابی مسیر دلار تا پایان امسال، طرفداران بازار ارز باید کماکان به خبرهای سیاسی چشم بدوزند و قیمت دلار را با توجه به نرخ تورم تخمین بزنند. اما آیا دولت موفق می‌شود تورم واقعی و ملموس (و نه تورم اسمی اعلامی از سوی مرکز آمار) را کاهشی کند؟
چرا که در حال حاضر اگرچه قیمت دلار ۵۰ هزار تومان است و آخرین نرخ تورم اعلامی از سوی مرکز آمار به ۴۷.۵ درصد رسیده اما کالاها و خدمات در کف بازارها با دلار بالای ۶۰ هزار تومان قیمت‌گذاری می‌شوند! بر همین اساس، کارشناسان اقتصادی عنوان می‌کنند دولت بیش از این توان سرکوب قیمت دلار را نخواهد داشت و در صورتی که نتواند گشایش عملی در روابط اقتصادی و سیاسی بین‌المللی ایجاد و مدیریت ناشیانه اقتصادی خود را ترمیم کند، فنر قیمت ارز در نیمه دوم سال جهش خواهد کرد و قیمت دلار سطوح بسیار بالاتری را لمس خواهد کرد.
کنترل زوری قیمت دلار
میثم رادپور کارشناس بازارهای مالی با تاکید براین‌که سیاست فعلی نهاد پولی کشور در بازار ارز مانند گذشته است و اشتباهات را چندباره تکرار می‌کنند به تجارت‌نیوز گفت: سیاست دستوری دولت برای کنترل بازار ارز تنها منبع خلق ارزش یعنی تولید را فلج کرده است.
او ادامه داد: کاهش ارزش دستمزدها نسبت به قیمت کالاها و خدمات و تنزل سطح رفاه اجتماعی صرفا ناشی از چاپ پول نیست. چاپ پول مقدمتا از بین برنده ارزش نیست. اگر می‌بینیم ارزشی از ما کم شده، مشخصا جایی ارزشی از بین رفته است. ما عرصه این کشور را برای صاحبان کسب‌وکار بی‌ثبات کرده‌ایم، آنها هم بساط خود رامنقبض کرده‌اند و کمتر تولید می‌کنند و کمتر ارزش می‌آفرینند.
رادپور درباره آینده بازار ارز ضمن واضح بودن شرایط مانند تجربه‌های گذشته گفت:این دوره هم مثل دوره‌های قبل است، با این تفاوت که امروز مهمترین محرک قیمت دلار در بی‌سابقه‌ترین وضعیت خود قرار دارد. تورم کشورمان چند سال است که رکوردهایی نزدیک به ۵۰درصد را به‌ثبت می‌رساند. با این نرخ تورم، فشارها برای افزایش قیمت ارز بیش از دوره‌های قبل خواهد بود.
این کارشناس بازارهای مالی تاکید کرد: در ۲ سال‌اخیر، قیمت ارز تقریبا از هر کالا و خدمتی، از هر دارایی‌ای کمتر افزایش یافته است و از این بابت باید گفت نه‌تنها فشار تورم جاری که بی‌سابقه است قیمت‌ها را به سمت بالا تحریک می‌کند، عمده تورم انباشته دو سال‌اخیر هم در قیمت دلار منعکس نشده‌است.
قیمت دلار در ۴ روز گذشته در کانال ۳۵ هزار تومان در نوسان بود و این روند کاهشی قیمت دلار از نیمه هفته گذشته با تشویق و تهدید بازارساز بر نرخ این اسکناس آمریکایی شکل گرفت.آیا ۳۵ هزار تومان کانال جدید قیمت است؟
قیمت دلار در نخستین روز هفته با آرامش آغاز به کار کرد. هفته گذشته نوسان افزایشی قیمت دلار این اسکناس آمریکایی را تا مرز ۳۷ هزار تومان برد و روند بازگشتی که از نیمه دوم هفته پیش آغاز شد همچنان پابرجاست.
تحلیلگران ثبات نسبی در بازار،اعتبار سیاست‌گذاران و افزایش اعتماد عمومی را از فاکتورهای موثر در ثبات بازارهای مالی در زمان افزایش قیمت‌ها می‌دانند در روزهای گذشته کدام یک از این عوامل بهبود یافته که قیمت دلار در مدار آرامش در حرکت است؟
به قیمت ۳۵ هزارتومانی دلار عادت کنیم؟
در نخستین معامله روز شنبه ۲۱ آبان ۱۴۰۱ قیمت دلار با نرخ ۳۵ هزار و ۱۰۰ تومان باز شد و در نیمه‌های روز به کف کانال مذکور رسید. در لحظه نگارش این گزارش قیمت دلار به نوسانی محدود به قیمت ۳۵ هزار و ۳۰ تومان معامله شد.
اما بازارهای موازی نیز کاهش قیمت دلار را تایید می‌کنند. درهم امارات که در روزهای افزایش قیمت دلار تهران، به مرز ۱۰ هزار تومان رسیده بود مطابق روز پنجشنبه بدون تغییر با قیمت ۹ هزار و ۶۰۰ تومان معامله شد. این در حالی است که دلار هرات نیز بر مدار نزولی در حرکت است و به قیمت ۳۴ هزار و ۳۳۰ تومان رسید.
سیگنال دلار هرات نشان از کاهش بیشتر قیمت می‌دهد به طوری که دلار فردایی هرات با روند کاهشی ۳۴ هزار و ۱۸۰ تومان پیش‌بینی شده است.
هفته پیش ضد حمله بازارساز به قیمت دلار صف دلارهای سهمیه‌ای را آب کرد و ثابت کرد که سیاست تنبیه هنوز هم می‌تواند جلوی تقاضا در بازار را بگیرد.
نیروی انتظامی در بازار ارز حاضر شد. پیامک‌هایی از سوی قوه قضاییه برای دارندگان دلار ارسال شد و خریداران تهدید به بستن حساب و قطع یارانه‌شان شدند. این‌ها عواملی شد تا اجاره کارت ملی برای خرید دلار سهمیه‌ای توسط دلالان و استفاده از این رانت دولتی دیگر آسان نباشد.
صف دلار سهمیه‌ای آب رفت و دلار همچنان در بازار آزاد مشتری داشت اما این‌بار متقاضیان دلار بازیگران ارزی بزرگ با سرمایه‌های بالا نبودند بلکه مشتریان، با سرمایه‌های محدود از بازار آزاد دلار می‌خریدند.
فعالان بازار دلار می‌گویند بازیگران باتجربه بازار در فاز احتیاطی فرو رفته‌اند و بیشتر فروشنده بودند تا خریدار و این خود می‌تواند عاملی برای کاهش قیمت دلار در روزهای گذشته باشد.
افزایش قیمت دلار با خرید چمدان هم‌سو شد
کارشناسان و تحلیلگران بازار از ابتدای سال تا کنون چنین روزهایی را برای قیمت دلار پیش‌بینی کرده بودند اما معامله‌گران کف بازار از الگوی ابداعی چمدان می‌گویند. الگویی که پایه علمی ندارد اما از روند افزایشی سفرها در روزهای اخیر حکایت دارد. آنها با توجه به این الگوی ابداعی معتقدند در بازار همسایه یعنی خیابان منوچهری، خرید ساک و چمدان سیر صعودی گرفته است. از نگاه آنها این رفتار یعنی میزان سفر زیاد است و بخشی از این سفرها می‌تواند تقاضای ارزی را به همراه داشته باشد.
حتی برخی از معامله‌گران مدعی بودند فروشنده‌های چمدان به آنها گفته‌اند، در این دو هفته مثل شب عید کار کرده‌ایم. اکوایران همچنین از حضور و دخالت نیروی انتظامی برای متفرق کردن خریداران ارز در میدان فردوسی گفته که در شرایط مشابه نیز این نهاد به کمک بازارساز آمده است تا هیجانات آنی بازار را کنترل کند.
در کارزار صف متقاضیان دلار از یک سو و سیاست‌های جدید بانک مرکزی از سوی دیگر، فعلا پیروز میدان قیمت دلار است که در حال تصاحب سطوح قیمتی جدید است و رسیدن به دلار ۳۲ هزار تومانی را به رویا تبدیل کرده است. این در حالی است که در ابتدای هفته بانک مرکزی در مطلبی از عرضه سنگین ارز در معاملات نیمایی خبر داد که تنها برای یک‌سوم آن تقاضا وجود داشت.
افزایش انتظارات تورمی و قیمت دلار
در همین راستا محمود جام‌ساز، کارشناس مسائل اقتصادی با تاکید بر تاثیر روند توافقات برجام بر قیمت دلار به تجارت‌نیوز گفت: اواخر مرداد ماه سال‌جاری روند قیمت دلار تحت تاثیر اخبار مساعد از سوی طرف آمریکایی درباره توافقات هسته‌ای برجام و نزدیک شدن مذاکرات به نتیجه مطلوب، کاهشی شد. در مقابل با تغییر مطالبات ایران و تقاضاهای جدید قیمت دلار روند افزایشی به خود گرفت.
او ضمن تاکید بر انتظارات تورمی جامعه بر قیمت دلار افزود: در شرایطی که قیمت‌ها نوسان شدید دارد، تورم بالای ۵۰ درصدی داریم و بانک مرکزی نیز ذخایر ارزی محدودی دارد توانایی نهادهای پولی برای تعیین قیمت دلار کاهش می‌یابد ضمن این‌که بانک مرکزی نیز با وجود اختیارات نامحدود به دلیل کمبود منابع ارزی توانایی کنترل بازار و قیمت دلار را نمی‌تواند داشته باشد.
جام‌ساز با اشاره به اوضاع نامساعد سیاسی در سطح بین‌المللی، اعتراضات اجتماعی داخلی و عدم اطمینان از حصول توافق برجام خاطر نشان کرد: در این شرایط انتظارات تورمی بیش از گذشته در جامعه شکل می‌گیرد و با وجود تنگنای ارزی ناشی از تحریم‌ها و کاهش درآمدهای ارزی توانایی کنترل قیمت دلار بسیار محدود می‌شود این در حالی است که تصمیمات و اختیارات بدون توجه به منابع گرفته شده و نهاینا افزایش قیمت فعلی دلار را رقم زده است
قیمت دلار در هفته‌ای که گذشته وارد کانال ۳۴ هزار تومان شد و در آخرین معاملات بازار ارز آزاد هفته گذشته با قیمت ۳۴ هزار و ۸۳۰ تومان معامله شد. در حالی که دلار فردایی با قیمت ۳۵ هزار تومان پیش‌بینی شده است باید دید بار دیگر بازارساز برای مهار قیمت وارد بازار می‌شود؟
در حالی دومین هفته آبان ۱۴۰۱ را پشت سر می‌گذاریم که قیمت دلار به بالاترین نرخ خود طی سال‌های گذشته رسیده است. سقف‌شکنی دلار که با وجود استدلال‌های قوی تحلیلگران بازارهای مالی، پیش‌بینی شده بود در حالی به کانال ۳۵ هزار تومان رسیده که شواهد حاکی از فروش ارزهای خانگی به امید سود بیشتر است.
به نظر می‌رسد باور سناریوی قدیمی افزایش قیمت ارز به امید مهار بازار و جمع‌آوری دلارهای خانگی برخی را بر آن داشته تا از افزایش قیمت دلار بیشترین سود را نصیب خود کنند.
میثم رادپور، کارشناس بازارهای مالی ضمن تاکید بر نقش تورم بر بازار ارز به رکوردهای بالای ۴۰ و ۵۰ درصدی تورم داخلی اشاره کرده بود. او درباره پیش‌بینی قیمت دلار به تجارت‌نیوز گفته بود:«بازار ارز نجابت به خرج داده و تا حدودی عقب‌تر از تورم است. ما در اقلام مصرفی خانوار، صندوق‌های سرمایه‌ای و تمامی بخش‌های بازار و اقتصاد، تورم افسارگسیخته‌ای را شاهد هستیم اما مدتی است بازار ارز جابه‌جایی چندان جدی و عمده‌ای نداشته است.»
علی‌اصغر سمیعی رئیس کانون صرافان تهران با اشاره به نقش تورم بر قیمت دلار از تفاوت قیمت واقعی دلار با آنچه در بازار می‌بینیم گفته بود او نقش بازارساز در مهار قیمت دلار را حرکتی خارج از قواعد اقتصاد عنوان کرده بود.«قیمت‌سازی و تعیین قیمت غیرواقعی دلار از اقدامات دولت است.»
فردین آقابزرگی کارشناس بازار سرمایه دولت را تنها بازیگر بازار ارز در کشور خوانده بود و با تاکید بر این‌که با خبردرمانی بازار ارز کنترل شدنی نیست گفته بود «قیمت دلار با توجه به تورم ۴۰ درصدی بالاتر از رقم کنونی است و دولت به هر ابزار ممکنی تا الان مانع تحقق قیمت دلار واقعی شده است.»
تقویت درآمدهای ارزی در دیدرس نیست
اما پدرام سلطانی، فعال اقتصادی بعد از ورود دلار به کانال ۳۴ هزار تومانی در حساب توییتری خود نوشت:«از آخرین جهش نرخ ارز در نیمه نخست ۱۳۹۹ تا پایان مهر امسال حدود ۱۰۰ درصد تورم به اقتصاد ایران تحمیل شده و نقدینگی ۸۶ درصد رشد کرده. تقویت درآمدهای ارزی کشور نیز با تعلیق مذاکرات در دیدرس نیست. نوسانی که در نرخ ارز افتاده برای «اهل فهم» اصلاً نشانه خوبی نیست.»
نشانه‌ها برای پیش‌بینی چنین روزی در اقتصاد کشور بسیار بود و فعالان اقتصادی و تحلیلگران نیز بارها بر آن تاکید کرده بودند با وجود پیش‌بینی دلار با قیمت بیش از ۳۵ هزار تومان در روز شنبه ۱۴ آبان باید دید آیا دولت، سیاست تاثیرگذار و بلندمدتی برای قیمت این اسکناس آمریکایی دارد؟
رکورد تاریخی قیمت دلار در بازار
در روز گذشته ۱۰ آبان ۱۴۰۱ قیمت دلار با افزایش ۲۲۵ تومانی رکورد بی سابقه در سال جاری ثبت کرد و ۳۳ هزار و ۴۷۶ تومان در بازار مبادله شد. قیمت فروش دلار آمریکا در دامنه ۳۳ هزار و ۶۵۰ تا ۳۳ هزار و ۸۵۰ تومان در حال نوسان بود. پیش از این، نرخ آزاد دلار رکوردهایی را در محدوده ۳۳ هزار و ۳۰۰ تا ۳۳ هزار و ۴۰۰ تومان ثبت کرده بود که قیمت دیروز بی سابقه بوده است. متوسط نرخ ماهانه دلار آمریکا در بازار آزاد تهران از خرداد گذشته برای نخستین بار از مرز ۳۰ هزار تومان فراتر رفته و طی بیش از ۵ ماه گذشته نه تنها این نرخ میانگین به زیر ۳۰ هزار تومان بازنگشته بلکه در مهر ماه به بالای ۳۲ هزار تومان و در ۱۰ روز ابتدایی آبان جاری نیز به آستانه ۳۳ هزار تومان رسیده است. همچنین قیمت یورو در بازار آزاد نزدیک به ۵۵۰ تومان بالا رفت و تا ۳۳ هزار و ۵۰۰ تومان معامله شد.
نجابت دلار در برابر تورم ۵۰درصدی داخل کشور
کارشناسان می‌گویند دولت سعی دارد هیجانات نرخ ارز را رو به پایین نگه دارد. اما واقعیت بازار ارز این است که نرخ تورم نقطه‌ای روند صعودی دارد. طبیعتا این روند پس از چند ماه روی قیمت دلار تاثیر مستقیم می‌گذارد. باید دید در هفته آینده چه اتفاقی برای اسکناس آمریکایی رخ می‌دهد. به اعتقاد برخی از تحلیلگران و فعالان بازار ارز، این اسکناس آمریکایی با تورم ۵۰ درصدی داخلی هم‌سو نیست و کانال ۳۲ هزار تومان منطقه‌ای است که دلار نجابت به خرج داده اگر نه باید قیمت‌ها بیش از این باشد.
افزایش قیمت دلار در روزهای گذشته با وجود تلاش بازارساز برای حفظ محدوده دلار در کانال ۳۲ هزار تومان ، گویا متاثر از اخبار نامساعد سیاسی و تحریم‌های جدید اروپا و آمریکا و کانادا قرار گرفته و بازار را با التهاباتی همراه ساخته است. در راستای افزایش قیمت دلار، قیمت سکه و طلا نیز بالا رفت.
قیمت دلار بار دیگر به محدوده ۳۳ هزار تومان بازگشت و افزایش قیمت داشت. باید دید بازارساز این بار نیز برای کاهش قیمت دلار تلاش می‌کند یا محدوده فعلی برای این اسکناس آمریکایی محفوظ خواهد ماند؟
امیر صادقی، از فعالان بازار ارز به اشاره به این‌که قیمت دلار دست بانک مرکزی و بازار متشکل است به تجارت‌نیوز می‌گوید: به دلیل مسائل اجتماعی تقاضا و خریدار دلار در بازار زیاد شده اما به نظر می‌رسد التهابات بازار خوابیده و جهش قیمتی در محدوده ۱۰۰ تا ۲۰۰ تومان است.
او می‌گوید:اخباری که نشر پیدا کرده تاثیرش را در بازار گذاشته و تاثیرش کمرنگ‌تر شده است. عرضه نیما، در بخش‌های دلاری، درهم و یورو بدون مشکل و به خوبی در بازار تزریق می‌شود و این موضوع اطمینانی در بازار ایجاد می‌کند که جلوی شتاب سریع قیمت را می‌گیرد.
خروج سرمایه مثل قبل نیست
این فعال بازار معتقد است خروج سرمایه از کشور مانند گذشته نیست زیرا هزینه شهروندی ترکیه از ۲۵۰ هزار دلار به ۴۰۰ هزار دلار افزایش یافته و قوانین این کشور سخت‌تر شده است و هر کسی توان تامین این مبلغ را ندارد.
صادقی با تاکید بر تجربه خود از بازار ارز می‌افزاید: خروج سرمایه‌های حقیقی و تبدیل آن به ارز و سکه به دلیل افت شاخص بورس باعث افزایش تقاضا در بازار دلار شده است. حباب ۲ میلیون تومانی سکه از نگرانی در بازار سرمایه ناشی می‌شود.
او می‌گوید: خروج نقدینگی ۶۰۰ میلیارد تومانی از بورس معادل ۲۰ میلیون دلار است و این سرمایه در بخش مسکن و طلا و ارز خود را نشان خواهد داد. تجربه ما نشان می‌دهد آنچه در روزهای اخیر به بازار ارز تزریق می‌شود، بیشتر سرمایه‌گذاری است و تبدیل ریال به ارز، سکه و طلا است. برای این‌که مردم در تلاشند ارزش سرمایه‌شان را حفظ کنند.
دلار در بازار آزاد با رشد ۱۰ تومانی ، ۳۳/۰۴۰ تومان معامله شد.
امروز دلار در بازار امروز ( هفتم آبان ماه ) با رشد قیمت همراه بود و ۳۳/۰۴۰ تومان معامله شد. بازار آزاد ارز با کوچکترین تحولات سیاسی و اقتصادی جهان دستخوش تغییر می شود؛ حال اگر یک طرف این تحولات ایران باشد، تاثیر آن بر قیمت دلار و سایر ارزها دوچندان می شود. بر این اساس قیمت خرید دلار آمریکا ۲۸¡۶۷۵ (بیست و هشت هزار و ششصد هفتاد و پنج تومان) و قیمت فروش دلار آمریکا ۲۸¡۹۶۴ (بیست و هشت هزار و نهصد شصت و چهار تومان) در صرافی های ملی اعلام شد.
پیش بینی قیمت دلار
بسیاری از کارشناسان معتقدند که قیمت دلار در ۱۴۰۱ در کانال ۲۴ تا ۲۷ هزار تومانی معامله می‌شود. البته رویدادهای سیاسی از جمله مذاکرات و ناآرامی های داخلی قیمت این اسکناس آمریکایی را دستخوش تغییر قرار می‌دهد و احتمال نزولی شدن قیمت دلار پس از تصویب نهایی طرح احیای توافق هسته ای ایران و ۱+۵ وجود دارد. همچنین اقتصاددانان سرمایه گذاری در بازار دلار را با ریسک «بسیار بالا» ارزیابی کرده و افراد با دانش مالی کم را از این امر بر حذر داشته اند.