سلام نو - سرویس گردشگری: تخت سلیمان یا آتشکدهٔ آذرگشسپ نام یک مجموعه تاریخی در تکاب آذربایجان غربی است که با ده‌ها داستان و افسانه کهن درباره تاریخ ایران و البته پیامبر مشهور قوم یهود یعنی حضرت سلیمان گره خورده است. این مجموعه در نزدیکی شهر تازه‌کندنصرت‌آباد قرار دارد و در گذشتهٔ دور «گَنجَک» نامیده شده‌است.
هم‌اکنون نام آن شهر، تخت سلیمان است. گفته شده که تخت سلیمان همان «فره‌اسپه» پایتخت شاهنشاهی اشکانی بوده‌است. تخت سلیمان یکی از بزرگ‌ترین مرکز آموزشی، مذهبی، اجتماعی و عبادتگاه ایرانیان در قبل از اسلام به‌شمار می‌رفت؛ اما در سال ۶۲۴ میلادی و در حملهٔ هراکلیوس، امپراتور روم به ایران، تخریب شد. در آن زمان این شهر گنجک نام داشت.
در ادامه با هم نگاهی به این نقطه راز آلود ایران داریم.
این شهر باستانی در دوره‌های گوناگون مکان زندگی اقوامی مانند مادها، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و مغولان بوده و در هریک از دوران‌های بالا، این محل در اوج قدرت و تمدن زمان مربوط به خود بوده‌است. اکنون آثاری از این شهر در آذربایجان غربی شهرستان تکاب (تیکان تپه) برجای مانده‌است که جلوه گر شکوه و عظمت این شهر باستانی بسیار زیباست.[۴]
در زمان حملهٔ اعراب در مدارک رومی و ارمنی نام سپهبد و شاهزادهٔ آذربایجان «رستم پسر فرخ هرمز» آورده شده که البته با توجه به متن شاهنامه در بخش نامهٔ رستم فرخزاد به برادرش دلالت بر تاریخی بودن شاهنامه دارد؛ همچنین فردوسی به نام گنجه هم اشاره کرده که آن نیز سند تاریخی است.
چو نامه بخوانی تو با مِهتَران برانداز و برساز لشکر بَران
همی تاز تا آذرآبادِگان دیار بزرگان و آزادگان
همیدون گَله هرچه داری ز اسب ببر سوی گنجورِ آذرگشسب
آیا تخت سلیمان محل تولد زرتشت است؟
خیلی‌ها معتقدند که تخت سلیمان همان شهر باستانی شیز است که زرتشت در آن متولد شد؛ البته این اعتقاد هنوز هم بحث‌برانگیز است؛ اما هرچه که هست آتشکده آذرگشسب یکی از سه آتشکده مهم ساسانیان بود و قداست خاصی برای ایرانیان داشت. اهمیت تخت سلیمان برای ساسانیان با اهمیت تخت جمشید برای هخامنشیان برابری می‌کرد؛ پس حتماً اینجا در زمان خودش خیلی باشکوه و پررونق بود.
ناصری در انجمن‌آرای آورده‌است که گویند زرتشت در شهر اردبیل و سبلان ظهور کرده و اصلش از شهری بوده، در میان بناب و زنگان که شیز نام داشته‌است.
با این همه هیچ توافقی درباره محل تولد زرتشت در ایران وجود ندارد و حتی برخی روایت معتقدند زرتشت از بیرون امپراطوری ایران وارد کشور شده است.
تخت سلیمان تخت سلیمان پیامبر است؟
مردم معتقدند که تخت سلیمان تکاب، همان تخت معروف سلیمان نبی(ع) است. در قصه‌های قرآنی و روایات آورده‌اند که حضرت سلیمان با جن‌ها در ارتباط بود و آن‌ها را به خدمت گرفته بود. در آن دوره کارهای سنگین و ساخت‌وسازهای سخت و عظیم را جنیان انجام می‌دادند؛ پس مردم باور دارند که تخت سلیمان را جن‌ها به این عظمت ساخته‌اند و ساخت آن کار انسان نبوده است.
داستان مسیح، مریم و تخت سلیمان
می‌گویند در زمان پادشاهی اورمزد (پدر اردشیر) به پادشاه خبر رسید که قرار است پسر مقدسی به دنیا بیاد. پیش‌گویی کرده بودند که این ولادت فرخنده در بیت لحم اتفاق می‌افتد؛ پس اورمزد پیکی فرستاد تا این ولادت مقدس را تبریک بگوید. حضرت مریم(س) به پیک پادشاه کیسه کوچکی خاک هدیه داد تا برای تبرک آن را به اورمزد بدهد؛ اما پیک در راهِ برگشت، در نزدیکی تخت سلیمان بیمار شد. او که امیدی به زنده‌ماندن نداشت، کیسه خاک را در زمین دفن کرد. او چند روز بعد هم از دنیا رفت. خبر که به گوش اورمزد رسید، دستور داد به خاطر آن خاک تبرک در آن منطقه آتشکده‌ای بنا کنند. بعدها در آن منطقه دریاچه‌ای از دل زمین جوشید و در نهایت به شکل دریاچه تخت سلیمان امروزی در آمد. این دریاچه هم برای خودش افسانه‌هایی دارد.