طبق تحقیقات این موسسه، ارمنستان به دلیل شرایط عینی و ذهنی از همه کریدورهای حمل و نقل بین المللی (ITC) در قفقاز جنوبی مستثنی شد. کریدورهای مواصلاتی شرق-غرب به دلایل مشخص شکل گرفته و برنامه‌ریزی شده است و تنها امید قطع نشدن از فرآیندهای همگرایی منطقه‌ای مشارکت در کریدور حمل ونقل شمال-جنوب است که پروژه‌هایی مانند ساخت بزرگراه شمال-جنوب و راه‌آهن ایران- ارمنستان را مطرح کرد.
پس از تغییر قدرت در ارمنستان در سال ۲۰۱۸، هیچ اقدام مهمی برای غلبه بر محاصره حمل ونقل ارمنستان و همچنین از دست‌دادن کامل یا جزئی کنترل بر تعدادی از بزرگراه‌های حیاتی در نتیجه جنگ ۴۴ روزه و متعاقب آن که وضعیت را پیچیده تر کرد، انجام نشد. بنیاد لویس بارها به زمینه نظامی-سیاسی پنهان در پس ایده رفع انسداد ارتباطات با آذربایجان و تهدیدات آن برای ارمنستان اشاره کرده است. بنابراین، تنها راه حل معقول برای ارمنستان برای غلبه بر جداسازی حمل ونقل در منطقه، مشارکت فعال در کریدور حمل ونقل بین‌المللی شمال-جنوب است و حداقل بخش خودرویی شاخه غربی این ابرپروژه بین‌المللی را به منطقه جمهوری هدایت می‌کند.
با این حال، لازم است برای دستیابی به این هدف، روند تسریع در ارائه زیرساخت‌های حمل ونقل جمهوری ارمنستان مطابق با الزامات MTM انجام شود. اول از همه صحبت از ساخت بزرگراه شمال به جنوب است. یافتن سرمایه گذاران خارجی برای اجرای این پروژه‌ها تا زمانی که مزایای عضویت ارمنستان در اوراسیا و توسعه روابط با اتحادیه اروپا حفظ شود، واقع بینانه‌تر است. از سوی دیگر، نباید با امید واهی منتظر روند مبهم موسوم به «رفع انسداد جاده‌ها» بود، بلکه آن را به عنوان جایگزینی برای برنامه‌های بلندمدت برای به‌روزرسانی زیرساخت‌های خود و تضمین حمل‌ونقل عادی معرفی کرد.
پروژه ساخت بزرگراه شمال-جنوب تنها با هزینه بودجه دولتی جمهوری ارمنستان در مدت کوتاهی قابل اجرا نیست، بنابراین برای اجرای آن به جذب سرمایه گذاری‌های خارجی مناسب نیاز است. با این حال، این بدان معنا نیست که مشارکت دولت باید اندک باشد. برعکس، دولت باید ابتکار عمل را به دست گرفته و سهم بزرگی در اجرای پروژه داشته باشد. چین می‌تواند به یکی از منابع مهم تامین مالی پروژه شمال-جنوب در ارمنستان تبدیل شود.
بر اساس پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول، چین قصد دارد در سال‌های آینده ۳۵ میلیارد دلار در کشورهای قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی سرمایه‌گذاری کند. شرکت‌های چینی در حال حاضر تجربه مشارکت در ساخت برخی از بخش‌های این پروژه را دارند اما مشارکت آنها باید افزایش یابد. برای این منظور، ارمنستان باید تلاش کند مشارکت خود را در پروژه کمربند و جاده که توسط چین آغاز شده است، تشدید کند.
در حال حاضر شاهد استفاده فعال گرجستان و آذربایجان از این برنامه هستیم که منجر به افزایش چشمگیر سرمایه‌گذاری چینی‌ها در این کشورها در سال‌های اخیر شده است. کارشناسان بنیاد تاکید می‌کنند بهترین راه برای اصلاح این وضعیت، مشارکت فعال و پررنگ ارمنستان در اجلاس بعدی سران در چارچوب پروژه کمربند و جاده است که برای پاییز برنامه‌ریزی شده است.
آنها همچنین به این واقعیت توجه می‌کنند که عملکرد منطقه آزاد تجاری در مسیر شمال-جنوب به طور قابل‌توجهی هزینه حمل‌ونقل تجارت اوراسیا -هند را کاهش می‌دهد. توافق تجارت آزاد احتمالی با هند می‌تواند رونق بیشتری برای تجارت دوجانبه ایجاد کند. این بدان معناست که هند نیز می‌تواند به یک سرمایه‌گذار مهم در این پروژه تبدیل شود.
یکی از مزیت‌های بزرگراه شمال-جنوب این خواهد بود که در حال حاضر تنها ۲ تا ۳ درصد بار در ایران از طریق ریل جابه‌جا می شود. به عبارت دیگر، تا زمان تکمیل قطعه رشت - آستارا از راه آهن ایران، حمل و نقل ریلی بار تنها بخش کوچکی از ترافیک باری کشور را تشکیل می‌دهد. همچنین، بیش از نیمی از ناوگان کامیون ایران را خودروهای فرسوده ۳۰ سال یا بیشتر تشکیل می‌دهند. یعنی ارمنستان با ساخت جاده شمال به جنوب نه تنها زیرساخت‌های مناسبی را به ایران ارائه می‌کند، بلکه شرکت‌های باربری ارمنستان نیز می‌توانند در حمل ونقل کالای ایرانی مشارکت داشته باشند. همچنین می‌تواند فرصت‌هایی را برای سازمان‌های لجستیک فعال در اوراسیا ایجاد کند تا در ارمنستان سرمایه‌گذاری کنند.
با توجه به نیاز به سازماندهی ارتباطات حمل ونقل موثر بین کشورهای عضو اوراسیا، احیای خطوط راه آهن مستقیم با ارمنستان را می‌توان یکی از اولویت‌های سیاست حمل ونقل هماهنگ اوراسیا در نظر گرفت.
طبق گزارش مسیس پست، به طور کلی، جداسازی حمل و نقل ارمنستان در منطقه یکی از چالش‌های اصلی اقتصاد و امنیت این کشور است که در مقابل آن زرادخانه تسلیحاتی ارمنستان چندان غنی نیست. در تحقیق بنیاد لویس آمده است که برای جلوگیری از جداسازی نهایی، تسریع در ساخت جاده شمال - جنوب ضروری و اجرای سریع آن یکی از مهمترین وظایف در دستور کار است.
311311