به گزارش«اطلاعات آنلاین»، ضمیمه دانش امروز روزنامه اطلاعات نوشت: ما انسانها توانستهایم حدود ۲۵۰۰ گونه گیاه وحشی را برای تغذیه خود اهلی و کشت کنیم، اما امروزه تقریباً نیمی از کالری غذایی خود را فقط از سه غله تأمین میکنیم: گندم، ذرت و برنج.
هزاران گونه گیاهی و تنوع زیادی از جانوران برای تأمین خوراک ما وجود دارند که نادیده گرفته شدهاند؛ در حالی که میتوانند منابع غذایی خوبی باشند و راهحلهایی برای مشکلاتی مانند نیاز به متعادل کردن عرضه و تقاضا بدون تخلیه منابع طبیعی در پیش روی ما بگذارند.
برخی از منابع غذایی پیشنهادی که در مرکز توجه ما نبودهاند جلبک، حشرات، کینوآ، گندم دو دانهای یا اِمِر، ارزن و سنجد تلخ هستند.
جلبک دریایی و انواع دیگر جلبکها از مدتها پیش در ژاپن یک غذای شناخته شده بودهاند؛ گیاهی بسیار مقوی که هم در آب شیرین و هم در آب شور قابل کشت است.
در حال حاضر بیش از ۲۰۰۰ گونه حشره در دنیا مصرف خوراکی دارند؛ از جمله کرمی با نام علمی Gonimbrasia belina که یک منبع غذایی در آفریقای جنوبی است. حشرات دارای پروتئین بالا هستند و برای پرورش آنها به زمین، آب و غذای بسیار کمتری نیاز است.
کینو-آ نیز غلهای بومی مناطق آند در قاره آمریکا است و همه آمینواسیدهای ضروری برای بدن انسان را در خود دارد. به علاوه، بدون گلوتن است. هزینههای زیادی صرف تولید محصولات غذایی پیوندی میشود، در حالی که غلاتی مانند گندم دودانهای یا اِمِر در کشوری مثل ترکیه کشت میشود. این گندم نسبت به نژادهای تولیدشده کنونی نیازمند کود و آفتکُش کمتری است .
از ۶۵۰۰ سال پیش تاکنون ارزن در آسیا کشت میشود. امروزه، بسیاری از کشاورزها در هند و نپال از کشت ذرت و برنج دست میکشند و به کشت غلات سنتی مثل ارزن در دامنههای کوهها روی میآورند.
درخت نخل هلو(peach palm) درختی است که رشد خوبی در آمریکای مرکزی و جنوبی دارد و میوهای بزرگ و مغذی به بار میدهد. تنه تیغدار آن برداشت محصول را دشوار میکند، اما تولیدکنندگانی که روی نژادهای گیاهی کار میکنند اکنون واریتههای بدون تیغ آن را ساختهاند.
تارو مردابی غولپیکر(giant swamp taro) نیز که در خاک شور و شنی جزایر اقیانوس آرام خوب رشد میکند غنی از ویتامینها و مواد معدنی است. انواع زرد آن بتاکاروتن زیادی دارند که میتواند به جلوگیری از کوری کمک کند.
غذاهایی که هنوز وجود ندارند!
بسیاری از غذاهایی که در آینده مصرف خواهیم کرد اکنون وجود خارجی ندارند. پژوهشگران پیوسته ترکیبات گیاهی و جانوری، خوراکهای فرآوریشده و حتی غذاهای آماده و بستهبندیشده را تغییر میدهند و آزمایش میکنند تا طعم آنها را بهتر کرده و به محصولات مغذیتری تبدیل کنند.
یکی از آنها شکلات استنشاقی است. هر کسی که خواهان شکلات واقعی است، اما از کالری پرهیز دارد این شکلات را امتحان میکند. برای مصرف آن باید ذرات بسیار ریز این خوراکی لذیذ را با استنشاق به درون فرو برد.
نوع دیگری از غذاهای نامتعارف که به زودی ساخته خواهد شد، چسب غذا است. این گزینه به طور خاص برای سربازان و فضانوردان بسیار سودمند خواهد بود. در این چسب برخی از مواد مغذی ضروری گنجانده شدهاند که در موقعیتهای اضطراری با قرار دادن آن روی پوست به سرعت جذب بدن میشوند. در آینده بستهبندی غذاها محتوای آنها را پایش خواهد کرد تا میزان رسیده بودن یا فساد آنها را تشخیص دهد. حتی نوعی بستهبندی عرضه خواهد شد که به طرزی فعال جلوی فاسد شدن ماده غذایی را میگیرد.
تغییر نگاه به غذا
سه دلیل عمده وجود دارند که ما را ملزم میکنند در طرز فکرمان راجع به غذا تغییر ایجاد کنیم: رشد جمعیت، اثرات گرمایش جهانی و نابرابری در دسترسی به منابع غذایی.
اگر چه در دهههای اخیر فقر و تنگدستی در سراسر دنیا کاهش قابل توجهی داشته است، اما هنوز تعداد زیادی از مردم در همه نقاط این سیاره خاکی با گرسنگی دست و پنجه نرم میکنند. آنچه مزید بر علت میشود، گرمایش جهانی است؛ چرا که با کاهش مقدار غذایی که میتواند موجود باشد، کاهش دسترسی انسان به منابع غذایی و دشوارتر کردن استفاده از آنها بر امنیت غذایی در سطح جهانی، منطقهای و بومی تأثیر نامطلوب میگذارد.
همه این عوامل نوع بشر را ملزم میکنند که تفکرش نسبت به راههای دستیابی به غذا را تغییر دهد. ما در سالهای پیشرو به محصولات زراعی جایگزین فکر خواهیم کرد؛ محصولاتی که کشت و تولید آنها ردپای کربنی کمتری به جا بگذارند، به مقدار کافی قابل کشت باشند و ارزش غذایی بالایی داشته باشند. منظور از ردپای کربنی انتشار مجموع گازهای گلخانهای است که سازمانها، کارخانهها، فعالیتها و رویدادها، تولیدات و اشخاص منشأ آن هستند.
در دهههای آینده شاهد چرخشی بارز و اساسی در چگونگی مصرف غذایی که در بشقابهایمان میگذاریم خواهیم بود. این چرخش با مصرف گوشت کشتشده در آزمایشگاه، حشرات خوراکی و جلبک دریایی و به موازات آن تغییرات بزرگ و گسترده در روشهای تولید غذا و کشاورزی همراه خواهد بود.
غذا و افزایش جمعیت انسانی
جمعیت جهان در هر دقیقه در حال افزایش یافتن است. روز به روز به تعداد شکمهایی که باید سیر شوند افزوده میشود. موضوع افزایش بیش از حد جمعیت اکنون به یک نگرانی بزرگ تبدیل شده است. پیشبینی میشود در سال ۲۰۵۰ تعداد ۵ر۲ میلیارد نفر به تعداد انسانهای این سیاره افزوده شود .
چرا باید به منابع غذایی جدید فکر کرد؟ غذای ما در سراسر دنیا در زمینهای وسیع و میلیونها گلخانه کشت میشود. اینها روی هم مساحت بسیار زیادی را اشغال میکنند؛ در حالی که یکی از مشکلات کنونی محدودیت فضا است. علاوه بر این، همه سبزیجات، میوهها و جانوران برای رشد کردن به آب و غذا نیاز دارند. همه این عوامل روی هم فشار زیادی به سیاره زمین وارد میکنند. مصرف گوشت مردم دنیا در هفته یا در ماه متفاوت است. بسیاری از افراد هر روز به اشکال مختلف گوشت مصرف میکنند: ساندویچ ژامبون گوشت یا مرغ، ناگت مرغ، سوسیس، پیتزا پپرونی، لازانیا، کباب زغالی و غیره. پیشبینی میشود در ۴۰ سال آینده تقاضای مردم جهان برای مصرف گوشت دو برابر شود و این میتواند مشکلساز باشد .
تأمین غذا و کاهش زیانهای کشاورزی و دامداری
حدود ۴۰ درصد از زمینهای زراعی دنیا دستخوش فرسایش، حاصلخیزی اندک و چرای بیرویه هستند. خوشبختانه، دانشمندان روی راهکارهای مفیدی برای کاهش آسیبهای زیستمحیطی کشاورزی و دامداری کار میکنند که در عین حال به تولید غذاهایی سالمتر و خوشمزهتر منتهی میشوند. با توجه به این که ۸۰ درصد از زمینهای کشاورزی جدید در نواحی گرمسیری جایگزین جنگلها شدهاند، با بالابردن میزان تولید، تغییر رژیم غذایی و استفاده کارآمدتر از آب و کود میتوان ۵۰ درصد محصول غذایی بیشتر تولید کرد، بدون این که نیاز به ایجاد زمینهای زراعی جدید باشد. یک راهکار موثر دیگر، کاشت گیاهان پایا با ریشههای عمیق است. همچنین، میتوان در حیاط، پشتبام و بالکن خانهها مزارع شهری ایجاد کرد. صنعت دامداری ۷۵ درصد از زمینهای کشاورزی را برای چرای احشام و پرورش غذای دام در اختیار گرفته است و عامل انتشار ۱۸ درصد از گازهای گلخانهای است. به عقیده برخی از کارشناسها، میتوان به جای خود حیوانات زنده تنها با استفاده از سلولهای آنها گوشت سالمتر تولید کرد. فواید دیگر این راهکار کاهش زجر کشیدن حیوانات و کاهش زباله و آلودگی است.