نماینده ایران در سازمان ملل دعوت نماینده اوکراین به نشست شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ را نشان دهنده سوء استفاده از فرایند و جایگاه ریاست شورای امنیت که در خدمت اهداف سیاسی برخی از کشورها است، دانست.
متن سخنرانی سعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان ملل متحد در نشست روز پنجشنبه، 15 تیرماه 1402، شورای امنیت در مورد اجرای قطعنامه 2231 (2015) به شرح زیر است:
خانم رئیس،
در ابتدا، می خواهم موضع خود را به صراحت و برای ثبت در رابطه با شرکت نماینده اوکراین در نشست امروز که در دستور کار منع اشاعه، به ویژه با تمرکز بر اجرای برجام برگزار می شود، اعلام کنیم. ما شدیداً به دعوت ریاست شورا برای یک کشور عضو که ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با موضوع دستور جلسه این جلسه ندارد مخالفیم.
ما این اقدام را نه سازنده و نه با حسن نیت می دانیم. در عوض، به نظر می‌رسد که این تلاشی بدبینانه برای منحرف کردن توجه از موضوع مبرم در دست، یعنی اجرای برجام و عدم پایبندی و قصور برخی از طرف‌های غربی در انجام تعهدات خود تحت این توافق است.
اجازه دهید واضح بگویم: این نشست و قطعنامه 2231 (2015) مطلقاً هیچ ارتباطی با بحران اوکراین ندارد. دعوت از نماینده اوکراین برای این نشست نشان دهنده سوء استفاده از فرایند و جایگاه ریاست شورا است که در خدمت اهداف سیاسی برخی از کشورها می باشد. علاوه بر این، این اقدام آشکارا با رویه‌های تثبیت شده شورا و آیین کار موقت داخلی آن در در تعارض است و با اصول مندرج در منشور ملل متحد مغایر است.
ایران قاطعانه اتهامات بی اساس اوکراین را رد می کند. ایران موضع بی طرفانه خود را در قبال درگیری اوکراین حفظ کرده است. ما با صبر و حوصله منتظر شواهد ادعایی از اوکراین، پس از دیدار مقدماتی بین کارشناسان ایرانی و اوکراینی بوده ایم. با این حال، استفاده از به اصطلاح "سند" متشکل از عکس های متناقض و اطلاعات "منبع باز" مشکوک، و سوء استفاده از رویه های سازمان ملل برای انتشار آن به عنوان شواهدی از تخلفات ادعایی، همانطور که توسط اوکراین و بریتانیا انجام شده است، غیرحرفه ای، فریبکارانه و غیر سازنده است.
مجددا تصریح می کنم که درخواست مکرر دبیرخانه برای انجام به اصطلاح تحقیقات فاقد مبنای قانونی است. نه قطعنامه 2231 و نه یادداشت مربوطه رئیس شورای امنیت (S/2016/44) اجازه چنین مأموریت غیرقانونی را می دهد. هرگونه یافته یا نتیجه گیری دبیرخانه منتج از چنین فعالیت های غیرقانونی بی اعتبار است.
کاملاً مشهور است که برخی کشورها عمداً تلاش می کنند توجه بین المللی را از دلایل اصلی وضعیت فعلی مربوط به اجرای برجام و نقض مداوم قطعنامه 2231 توسط آمریکا از زمان خروج غیرقانونی این کشور از توافق در سال 2018 منحرف کنند. در نتیجه، ما قاطعانه اعلام می‌کنیم که حضور اوکراین را در این نشست به رسمیت نمی‌شناسیم و قصد نداریم به اتهامات بی‌اساس و تکراری نماینده اوکراین یا برخی از کشورهای عضو شورا علیه کشورم در این نشست بپردازم.
پس از تشریح موضع خود در این موضوع، اکنون می خواهم به موضوع اساسی مربوط به دستور کار، یعنی اجرای برجام بپردازم.
خانم رئیس،
من می خواهم با بیانی از دبیرکل در گزارش اخیرش شروع کنم که برجام را "بهترین گزینه موجود" توصیف می کند. در واقع همین هم است. به همین دلیل است که امروز اعضای شورا بدون هیچگونه تزلزلی بر حمایت قاطع خود از احیای برجام تاکید می‌کنند و اجرای کامل آن از سوی همه طرف‌ها را به‌عنوان تنها اقدام عملی می‌خواهند. ما بر این عقیده هستیم که اگرچه برجام ممکن است بی عیب و نقص و بی عیب نبوده باشد، اما بدون شک با توجه به شرایط موجود، قابل اجراترین گزینه در آن زمان بوده و همچنان بهترین و ارزشمندترین گزینه در میان گزینه های موجود است.
خانم رئیس،
متأسفانه برخی از اعضای شورا، به‌ویژه آمریکا، تصمیم گرفته‌اند چشم خود را بر روی واقعیت ببندند و دلایل اصلی چالش‌های مرتبط با برجام را نادیده بگیرند. این کشورها در رفتاری ریاکارانه، بدون در نظر گرفتن کوتاهی و قصور خود در اجرای تعهداتشان، ایران را سرزنش و متهم می کنند.
اگر یکی از طرف‌ها را باید مسئول وضعیت کنونی برجام مقصر دانست، آن کشور آمریکا، به دلیل خروج غیرقانونی یکجانبه سال 2018 از آن و اعمال مجدد تمامی تحریم‌های خود علیه ایران بر اساس «سیاست بدنام فشار حداکثری» و در عین حال شکست‌خورده‌اش است.
به همین ترتیب، سه کشور اروپایی عضو برجام و اتحادیه اروپا نیز به دلیل عدم اجرای قابل توجه تعهدات قانونی صریح خود ذیل برجام و قطعنامه 2231 مقصر هستند. از آن زمان به بعد، آمریکا صراحتاً و با قلدری همه کشورهای دیگر عضو سازمان ملل را مجبور به نقض قطعنامه 2231 یا مجازات شدید کرده است.
این رفتار قلدرمابانه توسط یکی از اعضای دائمی این شورا بی سابقه است.
خانم رئیس،
در پاسخ به این موارد عدم پایبندی قابل توجه، ایران هیچ گزینه دیگری جز اتخاذ برخی اقدامات جبرانی در اعمال حقوق خود بر اساس بندهای 26 و 36 برجام نداشت. هدف ایران صرفاً بازگرداندن تعادل ظریف در تعهدات متقابل تحت توافق بود.
امروز برخی از اعضای شورا تلاش کردند جای قربانی و مقصر را تغییر دهند و به اقدامات اصلاحی ایران اشاره کردند که گویی ایران طرفی است که از برجام خارج شده است. انجام اقدامات جبرانی حق صریح ماست و برخلاف اقدامات غیرقانونی آمریکا که پیامدهای جبران ناپذیری دارد، به محض برداشته شدن تحریم ها به شیوه‌ای قابل راستی آزمایی، همه اقدامات ما برگشت پذیر است.
علاوه بر این، مذاکرات وین نه به دلیل ایران، بلکه به دلیل فقدان اراده سیاسی از سوی ایالات متحده و سه کشور اروپایی از جمله برای ملاحظات سیاسی داخلی آنها متوقف شده است. ما همچنان برای از سرگیری مذاکرات آماده هستیم، در صورتی که طرف های دیگر نیز آماده انجام همین کار باشند.
خانم رئیس،
در حالی که ایران کاملاً به تعهدات خود تحت معاهده منع اشاعه و توافق پادمان خود با آژانس متعهد است و به همکاری خود با آژانس ادامه می‌دهد، برخی ادعاها علیه برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران که بدیهی است بر اساس اطلاعات نادرست منتشر شده توسط رژیم اسرائیل است، هیچ هدفی جز اعمال فشار سیاسی بر ایران ندارند که آنهم به جایی نمی رسد.
ایران در استفاده از حقوق مسلم خود و متعهد به تعهدات بین‌المللی خود، کاملا مصمم است که فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز خود، از جمله غنی‌سازی در سطوح مختلف مورد نیاز، تحت نظارت و راستی‌آزمایی آژانس را با قدرت دنبال کند.
برنامه هسته ای ایران به طور مداوم توسط "قوی ترین" نظارت و راستی آزمایی آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد بررسی قرار گرفته است - همانطور که بارها توسط مدیرکل آژانس اعلام شده است.
اقدامات داوطلبانه اخیر ما، در اجرای بیانیه مشترک ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در 4 مارس 2023، برای اطمینان از تداوم دانش آژانس از طریق نصب دوربین‌های نظارتی در کارگاه‌های تولید سانتریفیوژ، در واقع گواهی بر ادامه همکاری سازنده ما با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است و همچنین تعهد ما به شفافیت است.
علاوه بر این، آژانس اخیراً توضیح ایران را در مورد اورانیوم بسیار غنی شده از چند ذره حاوی اورانیوم 235 تا 83.7 درصد که در یک مکان کشف شده است، رضایت بخش دانسته است، بدون اینکه سؤال دیگری در این مورد وجود داشته باشد. به این ترتیب، پیشرفت های قابل توجهی در زمینه مسائل پادمانی حاصل شده است و همانطور که آژانس اخیراً تأیید کرده است، نگرانی ها در مورد ذرات اورانیوم ضعیف شده در یک مکان به طور موثر برطرف شده است.
به جای تکرار طوطی وار اطلاعات نادرست و بی اساس رژیم اسرائیل در مورد برنامه صلح آمیز هسته ای ایران توسط برخی از اعضای شورا، از آنها انتظار می رود که امروز به اندازه کافی شجاعت داشته باشند و نتایج مثبت همکاری سازنده ما با آژانس را به درستی تصدیق کنند.
خانم رئیس،
با توجه به حوزه و صلاحیت قطعنامه 2231 و اینکه قطعنامه هیچ اشاره ای به مسائل منطقه ای ندارد، هرگونه اشاره به موضوعات منطقه ای سوء استفاده از فرآیند است. ایران متعهد به حفظ صلح و امنیت منطقه از طریق مشارکت فعال همه کشورهای منطقه بر اساس احترام کامل به قوانین بین‌المللی، احترام متقابل، حسن همجواری، همکاری و گفتگو است.
بدیهی است که طرح مسائل منطقه ای توسط برخی از اعضای شورا تنها با هدف منحرف کردن توجهات از استقرار گسترده نظامی خود در منطقه و همچنین انتقال لجام گسیخته تسلیحات بسیار پیشرفته خود به برخی از کشورهای منطقه و مهمتر از همه برای سرپوش گذاشتن بر جنایات و اقدامات بی ثبات کننده رژیم اسرائیل که سلاح مخفی برنامه های کشتار جمعی و ماجراجویی نظامی آن همچنان صلح و امنیت منطقه ما و فراتر از آن را تهدید می کند، می باشد.
در حالی که ملاحظات کامل ما در مورد گزارش دبیرکل درباره قطعنامه 2231 در نامه مورخ 3 ژوئیه 2023 من به او موجود است، با این وجود، من می خواهم چند نکته مطرح کنم.
این گزارش بار دیگر نتوانسته است به دلایل اصلی وضعیت کنونی برجام، یعنی خروج آمریکا از آن رسیدگی کند. همچنین در مورد نقض عمده و سیستماتیک آمریکا و سه کشور اروپایی از تعهدات قانونی صریح آنها تحت قطعنامه 2231 سکوت کرده است.
دخالت دبیرخانه در به اصطلاح «تحقیق» برای «بررسی» ادعایی نقض قطعنامه به وضوح فراتر از وظایفی است که شورا از طریق قطعنامه 2231 و تبصره S/2016/44 رئیس شورا به آن واگذار کرده است. بر اساس این دو سند، دبیرخانه هیچ گونه وظیفه ای برای اجرای قطعنامه 2231 به جز ارائه «پشتیبانی اداری» از کار شورای امنیت ندارد.
بنابراین، این فعالیت های فراقانونی دبیرخانه غیرقابل قبول است و باید از آن خودداری شود.
من باید مجدداً این موضع ثابت ایران مورد تاکید قرار دهم که برنامه‌های فضایی و موشکی ایران خارج از حوزه یا صلاحیت قطعنامه 2231 است.
در خاتمه مجدداً تأکید می‌کنم که فشار، ارعاب و رویارویی بی‌اثر است.
اگر ایالات متحده و سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا اراده سیاسی واقعی از خود نشان دهند، مقابله با چالش‌های کنونی برجام در دسترس است. ما به نوبه خود آماده هستیم تا مذاکرات را در اولین فرصت برای بازگرداندن برجام و اطمینان از اجرای کامل آن توسط همه از سر بگیریم.
310310