یک ماهواره کوچک ۸.۵ میلیون دلاری موسوم به «مانتیس» که برگرفته از نام یک سخت‌پوست دریایی به همین نام است(میگوی آخوندکی) در کنار تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا برای مطالعه جهان‌های دور کار خواهد کرد و قابلیت بصری باورنکردنی را برای این تلسکوپ در تحقیقات مختلف، از جمله نگاه کردن به اتمسفر سیارات فراخورشیدی به ارمغان خواهد آورد.
به گزارش آی‌ای، قدرت رصد تلسکوپ فضایی جیمز وب(JWST) به لطف اضافه شدن یک دستیار ماهواره‌ای جدید، دو برابر می‌شود.
نام این ماهواره موسوم به MANTIS برگرفته از حروف ابتدای کلمات عبارت «فعالیت نظارتی از ستاره‌های نزدیک با تصویربرداری و طیف‌سنجی فرابنفش» به زبان انگلیسی است که یک فضاپیمای کمکی برای تلسکوپ فضایی جیمز وب خواهد بود.
اما در واقع، به خاطر تشابه در بینایی فوق‌العاده با میگوی آخوندکی، این گونه نامگذاری شده است. میگوی آخوندکی یا دهان‌پا از سخت‌پوستان دریایی از راسته دهان‌پایان است. این جانوران نه میگو هستند و نه آخوندک، ولی به خاطر شباهت ظاهری با این دو جانور، این نام به آنها داده شده است.
این ماهواره کوچک یا به عبارت صحیح‌تر، تاسواره(CubeSat) در آزمایشگاه فیزیک اتمسفری و فضایی دانشگاه کلرادو بولدر(LASP) طراحی و ساخته خواهد شد.
بودجه ۸.۵ میلیون دلاری
هزینه ساخت این تاسواره که تقریباً به اندازه یک دستگاه توستر است، ۸.۵ میلیون دلار خواهد بود و بر خلاف اندازه کوچکش، قدرت دو تلسکوپ با فناوری پیشرفته را در جسم کوچک خود جمع می‌آورد.
بینش باورنکردنی MANTIS به تلسکوپ جیمز وب در طیف وسیعی از تحقیقات از جمله نگاه کردن به اتمسفر سیارات فراخورشیدی کمک خواهد کرد.
همچنین ستارگان دور که دهها سال نوری از زمین فاصله دارند، فعالیت آنها و محیط اطرافشان را زیر نظر خواهد گرفت.
گروه سازنده مانتیس خاطرنشان می‌کند که این فضاپیما همان هدف رصدی جیمز وب را دنبال می‌کند و به آن اجازه می‌دهد تا با هم کار کنند و منظومه‌های ستاره‌ای مشابهی را بررسی کنند.
برای تقسیم کار، تلسکوپ جیمز وب سیارات فراخورشیدی را در آن منظومه‌ها بررسی خواهد کرد، در حالی که MANTIS ستاره‌های آنها را بررسی خواهد کرد. مشاهدات این دو فضاپیما مکمل یکدیگر خواهد بود و به دانشمندان در جمع‌آوری دانش درباره منظومه‌های خورشیدی بیگانه کمک می‌کند.
به عنوان مثال، به دریافت این موضوع کمک خواهد کرد که چگونه انرژی ساطع شده توسط ستاره‌های میزبان بر جو سیارات در همان منظومه تأثیر می‌گذارد. این داده‌ها ممکن است شکاف‌های پیرامون کشف جهان‌های قابل سکونت را(اگر وجود داشته باشند) پر کند، چیزی که همچنان بزرگترین معمای بشر است.
کوین فرانس، دانشیار در LASP در این باره می‌گوید: ما مانتیس را به عنوان نوعی دستیار فرابنفش پیشنهاد کردیم که از جیمز وب پیروی می‌کند و به هر کجا که آن نگاه می‌کند، نگاه می‌کند و این بخش مهم از زمینه را در محیط‌های ستاره‌ای که این سیارات در آن زندگی می‌کنند، پر می‌کند.
ماهواره‌ای با دید باورنکردنی
ارزش این ماهواره کوچک از لحاظ دید دوربرد، باورنکردنی است و بدون شک با جیمز وب بزرگ سازگار خواهد بود.
همانطور که گفته شد، میگوی آخوندکی موجودی است که به تیزبینی شناخته شده و نام این ماهواره جدید از آن الهام گرفته شده است. تاسواره MANTIS قادر خواهد بود آسمان شب را در محدوده کامل نور فرابنفش مطالعه کند. این طیف، طیفی شامل یک شکل پرانرژی از تابش به نام نور فرابنفش شدید(EUV) است.
تلسکوپ فضایی جیمز وب یک تلسکوپ فضایی است که عمدتاً برای مطالعه اخترشناسی در طیف فروسرخ طراحی شده است. البته جیمز وب قدرتمندترین تلسکوپی است که تا به حال به فضا پرتاب شده و وضوح و حساسیت فروسرخ بسیار بهبودیافته آن به آن اجازه می‌دهد تا اجرامی که برای تلسکوپ فضایی هابل بسیار قدیمی، دور و کم‌نور هستند را مشاهده کند.
دو تلسکوپ تعبیه شده درون مانتیس به پژوهشگران این امکان را می‌دهد که نور فرابنفش شدید را بررسی کنند. اولی بر تابش فرابنفش با انرژی کمتر تمرکز دارد، در حالی که دومی طیفی از نور را در اشعه فرابنفش شدید جمع‌آوری می‌کند. طبق گفته گروه سازنده، دومی از نوعی از طراحی استفاده می‌کند که قبلاً هرگز به فضا پرواز نکرده است.
برایانا ایندال، دانشمند در LASP و پژوهشگر اصلی ماموریت مانتیس می‌گوید: ما انواع مختلفی از ستارگان با طیفی از جرم‌ها و سنین را رصد خواهیم کرد. ما می‌خواهیم بفهمیم که این شار نور فرابنفش که از ستاره‌ها می‌آید چگونه بر جو سیارات و حتی قابلیت سکونت آنها تأثیر می‌گذارد.
این گروه به زودی توسعه این تاسواره را آغاز خواهد کرد. انتظار می‌رود مانتیس در سال ۲۰۲۶ پرتاب شود و در این مدت، کمک‌های فنی توسط آژانس فضایی ایتالیا و دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا به آن ارائه خواهد شد.