خبرآنلاین نوشت:در سال ۱۳۸۱ یک مغنی در نوش‌آباد در منزل شخصی خود مشغول حفر چاه فاضلاب بود که ناگهان وقتی به عمق ۲ متری چاه رسید به درون شهری دیگر پرت شد. این اتفاق به ظاهر ساده و پیش‌بینی نشده باعث شد که یک شهر شگفت‌انگیز در زیرزمین کشف شود. به دلیل اینکه دهانه‌ی چاه دقیقا روی ورودی یکی از پناهگاه ها قرارگرفته بود.
قدمت این شهر طبق کشفیات باستان‌شناسی متعلق به دوره‌ی ساسانیان بوده است. حملات اعراب، افغان، سلاجقه، حسین کاشی (یاغی و غارتگر زمان قاجار) و حمله‌ی راه‌زنان در زمان برداشت محصول از علت‌های پنهان شدن مردم در این پناهگاه بوده است. یک ایده‌ی هوشمندانه برای حفظ امنیت جان و مال خود در برابر دشمنان که هزار و ۵۰۰ سال پیش مردم این منطقه انجام داده‌اند.
شهر زیرزمینی به نام اویی
اسم این شهر زیرزمینی اویی است. اوی واژه‌ی رمزی بوده که هنگام ورود به پناهگاه گفته می‌شد. اگر افراد که از ورودی‌های مختلف به شهر زیرزمینی پناه می‌آوردند این اسم رمز اوی را نمی گفتند، دشمن تلقی شده و از سمت نگهبانان ورودی کشته می‌شدند.
مردم برای ورود به این پناهگاه از مسیرهای مخفی در تنور یا اسطبل استفاده می‌کردند و از طریق این مسیرها به طبقه‌ی سوم می‌رسیدند. چون مدت زمان پنهان ماندن برای مردم مشخص نبوده، تدابیری از جهت گذران روزها داشتند از جمله : دسترسی به پایاب‌های قنات، انبار آذوقه و چاه‌های اکسیژن برای تهویه بوده است. امنیت شهر زیرزمینی بالا بوده و تله‌هایی برای دشمن در راهروهای مختلف جا گذاشته‌اند.
وسعت شهر زیرزمینی
اتاقک‌های این شهر زیرزمینی به مثابه یک شهر کامل روی زمین بوده است. معابر، سردخانه‌ها، آبادی‌ها، انبارها، اتاق‌های تاریخی و حمام و سرویس بهداشتی داشته که در ۳ طبقه و مساحتی حدود ۴ هزار کیلومتر داشته است. البته تمامی شهر، کشف نشده و پذیرای مهمانان نیست. جنس خاک استفاده شده در شهر زیرزمینی ترکیبی از رس و سیلیس است که در برابر زلزله مقاوم بوده اما نسبت به آب‌وهوا آسیب‌پذیر است.
بازدید از شهر زیرزمینی نوش‌آباد، تجربه‌ی جالبی از یک سفر به دنیای زیرزمینی است با این حال، برای بازدید از این شهر زیرزمینی، باید به محدودیت‌هایی همچون وجود پله‌های بلند، عدم وجود نورپردازی کافی و وجود معابرهای تنگ و پرپیچ و خم توجه کرد.
ساخت راهروهای تنگ و پرپیچ و خم به علت شکست دادن دشمنان بوده که گاهی باید سینه خیز راه می رفتند و به دام تله‌ها می‌افتادند.