به گزارش ایبِنا؛ نشست اتحادیه پایاپای آسیایی متشکل از ایران و هشت عضو دیگر به میزبانی تهران در حال برگزاری و تمرکز بر دلار زدایی در روابط تجاری میان کشور‌ها از مهم‌ترین محور‌های اجلاسیه است. این اتحادیه سال ۱۹۷۴ میلادی با هدف کاهش وابستگی به ارز‌های جهان روا به ویژه دلار تأسیس شد.
در پنجاه و یکمین اجلاسیه اتحادیه قرار است علاوه بر اصلاح اساسنامه با هدف تسهیل مراودات تجاری، ارز‌های کشور‌های اعضای اتحادیه بررسی شوند. ایران پیشنهاد کرده است ارز‌های محلی اعضای اتحادیه و همچنین ارز‌های غیر جهانروا مانند یوآن چین، روبل روسیه و درهم امارات به لیست مبادلات تجاری اعضا افزوده شود.
میثم مهرپور، کارشناس مسائل اقتصادی درباره برگزاری نشست رؤسای بانک‌های مرکزی کشور‌های آسیایی گفت: این نشست به صورت دوره‌ای برگزار می‌شود و ایران در این دوره دو روزه میزبان اجلاس است. برگزاری نشست در شرایطی که سقوط دلار در اقتصاد دنیا وارد مرحله جدیدی شده، از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از برنامه‌های مهم اجلاس دلار زدایی و اقدام در راستای کاهش نقش دلار خواهد بود. همچنین خروج دنیا از اقتصاد تک بعدی با محوریت آمریکا یکی دیگر از موضوعات اجلاس است که می‌تواند در شرایط تحریم برای کشورمان بسیار مهم باشد.
وی افزود: زمزمه‌های افول دلار شدیدتر و قوی‌تر به گوش می‌رسد. موضوع از دست رفتن جایگاه دلار جدید نیست و از دو دهه پیش آغاز شده است. ایجاد مجموعه کشور‌های «بریکس» یا «ارز یورو» متعلق به اتحادیه اروپا در راستای کاهش جایگاه دلار در دنیا بود تا دیگر دلار تنها ارز مطلق در مبادلات جهانی نباشد. کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: در دهه گذشته به ویژه در دو سال اخیر با توجه به افزایش قدرت در حوزه اقتصادی برای چین و تحریم‌هایی که به و اسطه جنگ اوکراین بر روسیه تحمیل شد، نزول جایگاه دلار شیب بیشتری به خود گرفت. در اجلاس اتحادیا پایاپای اقتصاد‌های بزرگی مانند هند و پاکستان حضور دارند و قرار است تصمیماتی متناسب با شرایط روز دنیا اتخاذ شود.
مهرپور گفت: ایران پیشنهاد کرده است ارز‌های محلی اعضای اتحادیه و همچنین ارز‌های غیر جهانروا مانند یوآن چین، روبل روسیه و درهم امارات به لیست مبادلات تجاری اعضا افزوده شود تا بتوانند برای مبادلات تجاری و بانکی خود از این ارز‌ها استفاده کنند که نقش مهمی در کاهش وابستگی به دلار دارد. کارشناس مسائل اقتصادی تشریح کرد: قرار است در نشست مجمع هیئت مدیره اتحادیه پایاپای آسیایی پیام رسان بین بانکی میان اعضا به وجود بیاید تا از سوئیفت بی نیاز شوند. همچنین قرار است ارز دیجیتالی میان اعضای اتحادیه با نام «CBDC» ایجاد تا مبادلات بانکی با سهولت بیشتری انجام شود. همه این اتفاقات را می‌توان در راستای خروج اقتصاد دنیا از حاکمیت دلار دانست.
وی با بیان اینکه روسیه نمونه موفقی از دلارزدایی را در کشورش تجربه می‌کند، تأکید کرد: روسیه در برنامه بلندمدت از سال ۲۰۱۴ تاکنون توانسته است وابستگی خود را به دلار کاهش دهد. با توجه به اینکه نظم جهانی چند قطبی در حال شکل گیری است، ساختار‌های مالی جهانی نیز به سمت چند قطبی شدن نظام ارزی رفته‌اند تا بتوانند از فشار‌های سیاسی و اقتصادی کشور‌های تحریم‌گر مصمون بمانند. وی افزود: روسیه برای تقویت اقتصاد خود در برابر تحریم‌های آمریکا سیاست چندجانبه‌ای اتخاذ کرد و با ایجاد زیرساخت‌های مالی مستقل از آمریکا، افزایش تسویه حساب‌های تجاری مجزا از دلار و تغییر ساختار ذخایر بین‌المللی خود توانست اقتصادش را در برابر تحریم‌های غرب مستقل کند؛ به طوری که در تمام شاخص‌های اقتصادی نه تنها افت پیدا نکردند، بلکه رشد خوبی را طی کرده اند. در این نشست رئیس کل بانک مرکزی روسیه حضور دارد تا از تجربیات روس‌ها در مقابله با تحریم‌های آمریکا استفاده شود. روسیه در برنامه بلندمدت از سال ۲۰۱۴ تاکنون توانسته است وابستگی خود را به دلار کاهش دهد.
مهرپور گفت: در حال حاضر آمریکا از دلار به عنوان سلاح برای به خطر انداختن ذخایر ارزی سایر کشور‌ها استفاده می‌کند. زمانی که آمریکا در مدت سه روز نزدیک به ۶۰۰ میلیارد دلار از ذخایر روسیه را مسدود کرد، این پیام به کشور‌های دیگر ارسال شد ایالات متحده می‌تواند از ابزار تحریم برای اهداف سیاست خارجی خود استفاده کند. کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: تبعات استفاده از دلار سبب شده است تجارت دوجانبه میان دولت‌ها با ارز واحد و همچنین استفاده از تهاتر به هنجار جدید برای کاهش وابستگی به دلار آمریکا تبدیل شود. بر همین اساس کشور‌ها به سمت تشکیل اتحادیه‌هایی نظیر «بریکس»، «اوراسیا» و «سازمان همکاری شانگهای» رفته‌اند که مبنای تشکیل اصلی آنان افزایش ظرفیت‌های تجاری بدون استفاده از دلار آمریکا است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر نزدیک به ۱۸ کشور ازجمله انگلیس، مالزی، آلمان و کنیا توافق کرده‌اند بر مبنای روپیه هند مبادلات تجاری خود را انجام دهند یا عربستان و آرژانتین درخواست کرده‌اند به اتحادیه بریکس ب‍پیوندند، گفت: تغییرات بیان شده نشان می‌دهد جهان از ساختار تک قطبی به سمت ساختار چند قطبی می‌رود و این یعنی جهان در حال فاصله گرفتن از دلار آمریکا و حرکت به سمت ارز‌های جهانی است. در مجموع پیش بینی می‌شود در بلند مدت یوان چین و روپیه هند نقش مهمی در تجارت منطقه‌ای به ویژه در آسیا داشته باشند.