به گزارش «اطلاعات آنلاین»، اولین شماره ضمیمه فرهنگی روزنامه اطلاعات در سال جدید یادداشتی را درباره خودکشی و راه‌های پیشگیری از آن منتشر کرده است. در این مطلب آمده است: هر بار که خبری از خودکشی چهره‌ای شناخته‌شده، در داخل و یا خارج از کشور به گوش‌مان می‌خورد، چند لحظه‌ای شوکه می‌شویم: « آخر چرا؟» این تکراری‌ترین جمله‌ای است که در برابر چنین خبری نشان می‌دهیم شاید چون واقعا از چنین تصمیم ناگهانی و غیر منتظره‌ای شوکه می‌شویم اما واقعیت این است که اگر اطرافیان فرد، کمی به گذشته برگردند و در رفتار فرد دقیق شوند، متوجه می‌شوند که شاید خیلی هم ناگهانی نبوده و او مدتی بوده است که چنین تصمیمی را در ذهنش بالا و پایین می‌کرده است. شاید برای همین است که لازم است کمی بیشتر به آدم‌ها اطرافمان نگاه کنیم، دقت کنیم و هوایشان را داشته باشیم.
برای آدم‌هایی که نا امیدی، یأس و افسردگی را تجربه نکرده‌اند، درک کسانی که دچار چنین حالاتی شده‌اند سخت است و دشوار؛ آدم‌هایی که نمی‌توانند خودشان را یک لحظه، جای کسی بگذارند که به نقطه‌ای رسیده است که هیچ امید و روزنه‌ای برای ادامه زندگی برایش وجود ندارد و شاید در طی یک مدت طولانی و شاید هم در یک لحظه، تصمیم به خودکشی می‌گیرد. انگار که آنقدر در گودال انزوا و یأس فرو رفته است که تسکینی بهتر از مرگ پیدا نمی‌کند. در چنین شرایطی، چگونگی رفتار اطرافیان آن‌ها است که شاید بتواند روزنه امیدی را به رویشان باز کند؛ البته اگر اطرافیان او، آنقدر دقت داشته باشند که بتوانند نشانه‌هایی از این حس و حال ناامیدی و بی‌انگیزگی را در فرد ناامید ببیند.
نشانه‌ها را جدی بگیرید
قریب به اتفاق روانشناسان معتقدند که اکثر کسانی که به ناگاه دست به خودکشی می‌زنند، پیش از اقدام به این عمل، نشانه‌هایی از خودشان مبنی بر چنین تصمیمی به جا گذاشته‌اند؛ گاهی آفرین گفتن به کسی که این کار را انجام داده است و گاهی هم صحبت از نداشتن راه و چاره دیگری برای ادامه زندگی. هرچه که هست، همان نشانه بسیار کوچکی است که می‌تواند اطرافیان فرد را آگاه کند که چقدر او به کمک نیاز دارد. در این میان، ناامیدی مفرط و ادامه‌دار در افراد دور و اطرافمان را جدی بگیریم که پیش‌بینی‌کننده‌ترین عامل برای تصمیم و اقدام به خودکشی، ناامیدی است. آن‌ها از آینده‌ای تاریک حرف می‌زنند و از نداشتن دلخوشی‌هایشان می‌گویند. در برخی مواقع هم ممکن است از یک فرد برون‌گرا، به فردی درونگرا و ساکت و منزوی و یا حتی گاهی بدخلق و پرخاشگر تبدیل بشوند. این‌ها نه به طور مطلق اما نشانه‌هایی است که نشان می‌دهد فرد به کمک بیشتری از طرف اطرافیانش نیاز دارد. کمکش کنیم و در کمترین حالت، شرایط ارتباط گرفتن با یک مشاور و روانشناس متخصص را برایش فراهم کنیم؛ حتی به زور!
یک تغییر کوچک
اینطورها هم نیست که خیلی مصمم و مطمئن باشد! بسیاری از مردم بر این باورند که کسی نمی‌تواند تصمیم فردی که به خودکشی فکر می‌کند را عوض کند؛ در صورتی که کاملا برعکس است. به نظر می‌رسد که بسیاری از آن‌ها همچنان زندگی را دوست دارند و چون دلیلی برای ادامه آن در وجودشان پیدا نمی‌کنند، به پایانش فکر میکنند. آن‌ها می‌خواهند دردی که می‌کشند متوقف شود، دوست دارند از کسی کمک بگیرند؛ به چیزی چنگ بزنند و احتمالا هر راهی را امتحان میکنند و اگر به نتیجه نرسند، تصمیم‌شان را عملی میکنند. برای همین است که مسئولیت آدم‌های اطراف، سنگین می‌شود؛ آنقدر سنگین که با برداشتن باری می‌توانند فردی را از چنین تصمیم منصرف و یا بر عکس، بار او را سنگین‌تر و او را مصمم‌تر کنند.
گوش شنوایی این‌چنین
شاید مسخره و بدیهی به نظر برسد اما واقعیت این است که افرادی که در معرض خودکشی قرار دارند، گاهی تنها به یک گوش شنوا نیاز دارند؛ البته که مثال نقض‌های متعددی هم وجود دارد که میل حرف زدن با هیچ‌کسی را نداشته و ندارند اما طبیعتا اگر قرار به کمک کردن است، باید بتوانیم از همه راه‌ها از جمله شنوا بودن در برابر دردهایشان، به آن‌ها بفهمانیم که درکشان می‌کنیم( حتی اگر نمی‌کنیم!) اما در مواردی، شاید لازم است که او را به گوش شنوایی، غریبه و البته متخصص هدایت کنیم. مثلا اینکه از مشاور برایش وقت بگیریم، تشویقش کنیم که به یک متخصص سلامت روان مراجعه کند، به یک مرکز درمانی برود و یا حتی او را برای ملاقات با دکتر همراهی کنیم. به طور کلی، ناامیدی، انزوا و رفتارهای یأس‌گونه اطرافیان را به حال خودشان رها کنیم و خودمان را در برابر آن مسئول بدانیم؛ شک نکنید که اگر اتفاق بدی بیفتد، به خاطر جدی نگرفتن اوضاع، خودمان را نخواهیم بخشید.
بهزیستی را دریابید
نوزدهم شهریور ماه هر سال، روز جهانی پیشگیری از خودکشی در تقویم است؛ روزی که بارها و بارها شماره تلفن‌های ۱۲۳ و خط صدای مشاور به شماره ۱۴۸۰، تکرار می‌شود تا اگر کوچکترین نشانه‌ای از خودکشی در اطرافمان در فردی دیدیم، به این خط‌ها تماس بگیریم و اطلاع بدهیم! در واقع کمک گرفتن از مراکز تخصصی، یکی از بهترین راهکارهایی است که می تواند در پیشگیری از خودکشی موثر باشد. اینطور که معلوم است، معاونت‌های تخصصی بهزیستی از جمله معاونت توسعه پیشگیری و معاونت امور اجتماعی، برنامه‌های جامعی برای پیشگیری از این اتفاق در دستور کار دارند؛ فقط کافی است به موقع از موضوع مطلع شوند. پس آن را جدی بگیرید!