به گزارش سلام نو، اگر انسان فشار خون نداشته باشد، در واقع حیات او سلب شده و می‌میرد، اما زمانی که این فشار خون از حد طبیعی پایین‌تر یا بالاتر رود خطرناک است.
فشار خون در واقع یکی از مهمترین علائم حیاتی انسان است. اگر انسان فشار خون نداشته باشد، در واقع حیات او سلب شده و می‌میرد.
وقتی می‌پرسیم فشار خون چیست، نباید انتظار داشته باشیم که در پاسخ، یک بیماری به ما معرفی شود. بلکه بالا یا پایین بودن فشار خون طبیعی فرد است که نوعی بیماری به حساب می‌آید.
خون برای جریان پیدا کردن در رگ‌های بدن، نیاز به فشار دارد. این فشار یک حد نرمال و طبیعی دارد که برای اجرای وظایف قلب به منظور پمپاژ مناسب است. فشار خون در واقع همان نیرویی است که جریان خون به دیواره رگ‌ها می‌آورد و کاملا وابسته به فعالیت قلب و شرایط رگ‌ها می‌باشد.
فشار خون طبیعی ۱۲۰ میلی متر جیوه بر روی ۸۰ میلی متر جیوه است. اگر میزان حد بالایی فشار خون از ۱۳۰ میلی متر جیوه بالاتر رود، فشار خون بالا یا پرفشاری خون محسوب می‌شود. به حد بالای فشار خون سیستولیک و به حد پایین آن دیاستولیک گفته می‌شود.
دلایل مختلفی برای بالا رفتن فشار خون وجود دارد. در نتیجه بالا بودن آن در هر زمان را نمی‌توان تفسیر بر ابتلا به بیماری فشار خون دانست. ممکن است در شرایط خاصی مثل دویدن، شرایط پراسترس و... فشار خون به صورت مقطعی افزایش پیدا کند.
آنچه که به عنوان بیماری در نظر گرفته می‌شود که نیاز به مراقبت‌های درمانی دارد، زمانی است که فرد در گرفتن فشار خون در شرایط عادی به صورت متناوب در چند روز، فشار خون بالای ۱۳۰ میلی متر جیوه بر ۸۰ میلی متر جیوه داشته باشد. پس اگر به صورت مقطعی فشار بالایی دارید، جای نگرانی نیست؛ هرچند بهتر است چکاپ شوید.
علت فشارخون بالا
بیماری فشار خون بالا اگرچه ممکن است بیشتر به دلیل استرس و مصرف مواد غذایی ناسالم ایجاد شود؛ اما ممکن است علت اصلی بالارفتن فشار خون، بیماری‌های دیگر مثلا بیماری‌های کلیوی باشند. بسیار مهم است که عامل ایجاد فشار خون خیلی سریع شناسایی شده و برای رفع آن تلاش شود. بیماری فشار خون به دلیل اینکه از جمله بیماری‌های خاموش به شمار می‌رود، بهتر است در اسرع وقت روند درمان آن شروع شود. درمان فشار خون البته شرایط خاص خود را دارد که به آن اشاره خواهیم کرد.
انواع فشار خون بالا
یکی از مهمترین دسته بندی‌هایی که برای فشار خون بالا وجود دارد، دسته بندی این بیماری بر اساس منشاء آن است. در این نوع دسته بندی، فشار خون به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شود:
+ فشار خون بالا اولیه، مقدماتی یا اساسی
+ فشار خون بالا ثانویه
برای درمان فشار خون بالا، چه به صورت خانگی و چه با استفاده از قرص فشار خون یا داروهای طب سنتی این بیماری، باید دقیقا مشخص شود که به کدام یک از انواع فشار خون مبتلا شده اید. در این صورت می‌توانید دقیق‌تر برای مبارزه با این بیماری اقدام کنید.
فشار خون بالا اولیه
فشار خون بالا اولیه به فشار خونی گفته می‌شود که به دلیل عارضه‌ای دیگر یا بیماری دیگر در بدن فرد ایجاد نشده باشد. در واقع علت اصلی فشار خون بالا در افرادی که به نوع اولیه آن دچار می‌شوند، بیشتر به فاکتورهای موجود در خون و همچنین عوامل محیطی باز می‌گردد.
در فشار خون اولیه عموما حجم پلاسمای خون دچار اختلال می‌شود. همچنین ممکن است فعالیت‌های هورمونی ایجاد مشکل کنند. کمبود تحرک، استرس، غذای ناسالم و... نیز از دیگر عوامل ایجاد کننده فشار خون بالا اولیه یا مقدماتی هستند.
فشار خون ثانویه
درمان ۱۰۰ درصد فشار خون با جدیدترین روش مطمئن سال ۲۰۲۱
فشار خون بالا ثانویه بر خلاف نوع اولیه، تنها به دلیل شرایط بدنی و عوامل استرس زا ایجاد نمی‌شود؛ بلکه علت اصلی ابتلا فرد به این بیماری، وجود بیماری‌های دیگر است. بیماری‌های دیگر باعث شده اند تا فرد را به سمت فشار خون بالا سوق دهند. درمان فشار خون ثانویه کمی پیچیده‌تر به نظر می‌رسد. چراکه باید برای درمان فشار خون بالا ثانویه، ابتدا بیماری‌های زمینه‌ای را درمان کنید تا برای مبارزه با فشار خون بالا مهیا شوید.
عوارض فشارخون بالا
فشار خون بالا ممکن است به سکته، بیماری‌های قلبی و عروقی و… منجر شود. همچنین این بیماری علائم خاصی ندارد و همین موضوع اهمیت چکاپ مداوم فرد در موضوع خطر ابتلا به فشار خون بالا را ضروری می‌کند.
مشکلات مربوط به فشار خون جزو مشکلات قلبی عروقی محسوب می‌شوند که زندگی میلیون‌ها نفر در جهان را با خطرات جدی روبه‌رو کرده‌اند. این بیماری می‌تواند در اثر افزایش سن یا بیماری‌های دیگر بروز کند. به طوری که عضله قلب ضعیف می‌شود و سلامت ارگان‌هایی مانند کلیه‌ها، پانکراس و مغز را به خطر می‌اندازد.
عوارض ناشی از فشار خون بالا
فشار خون یک بیماری جدی است که نمی‌توان به سادگی آن را نادیده گرفت. این بیماری عوارض و مشکلات زیادی برای بدن ایجاد می‌کند. هر کدام از این عوارض خود ممکن است باعث بروز علائم و عوارض دیگری باشند و همین موضوع است که عوارض فشار خون را پیچیده می‌کند. فشار خون بالا ممکن است حتی به مرگ نیز منجر شود.
زمانی که بالا بودن فشار به شکل طولانی مدت ادامه پیدا کند، در بدن باعث تصلب شرایین می‌شود. این مشکل به دلیل تشکیل پلاک در رگ‌های خونی و باریک‌تر شدن رگ‌ها ایجاد می‌شود. در نتیجه فشار خون افزایش پیدا می‌کند؛ چراکه قلب باید برای پمپاژ کردن خون از انرژی بیشتری استفاده نماید. عوارض زیادی برای تصلب شرایی وجود دارد که درنهایت، به مرگ می‌انجامد.
به طور کلی تصلب شرایین که به آن «آترواسکلروزیس» نیز گفته می‌شود، ممکن است عوارض جانبی زیر را برای بدن فرد مبتلا به فشار خون در بر داشته باشد:
فشارخون بالا و نارسایی و حمله قلبی
به دلیل فعالیت غیرعادی قلب برای پمپاژ بیشتر خون، ممکن است حملات قلبی و سکته قلبی برای فرد ایجاد شود.
فشارخون و آنوریسم
این بیماری نوعی ورم غیر طبیعی در دیواره شریان ایجاد می‌کند. این ورم می‌تواند به پارگی شریان‌ها در بدن منجر شود که در نهایت باعث ایجاد خونریزی و حتی مرگ می‌شود. البته آنوریسم شرایط مختلفی دارد که برخی از آن‌ها مادرزادی است و فشار خون ممکن است باعث تحریک بیشتر آن شود.
فشارخون و سکته مغزی
در بسیاری از موارد، فشار بالا و تصلب شرایین منجر به سکته مغزی می‌شود. سکته مغزی نیز همان‌طور که می‌دانید عاملی برای مرگ مغزی یا مرگ کامل است. در برخی موارد نیز ممکن است بدن فرد به طور کامل فلج شود.
فشارخون و نارسایی کلیوی
تصلب شرایین ناشی از فشار بالا، ممکن است به نارسایی کلیوی منجر شود.
فشارخون و قطع عضو
تصلب شرایین در شرایط خای ممکن است به قطع عضو فرد نیز منجر شود.
پیشگیری از عوارض فشار خون
بالا بودن فشار خون خطر بروز سکته‌های قلبی، سکته‌های مغزی و مشکلات جدی دیگر را افزایش می‌دهد؛ بنابراین لازم است که سبک زندگی‌تان را تغییر دهید و روش‌های مناسبی را برای کنترل فشارخونتان در پیش بگیرید؛ بنابراین لازم است که اقدامات زیر را در پیش بگیرید:
کاهش وزن و کاهش اندازه دور کمر
انجام فعالیت‌های جسمی منظم
داشتن تغذیه سالم مانند رژیم DASH
کاهش مصرف نمک
پرهیز از مصرف الکل
عدم استعمال دخانیات
کاهش مصرف کافئین
کنترل استرس
مراجعه به پزشک متخصص
مراجعه به پزشک از اهمیت بالایی برخوردار است و باید تحت نظر پزشک باشید تا میزان فشارخونتان کنترل شود. با وجود اینکه بسیاری از افراد مبتلا می‌توانند با روش‌های غیر دارویی وضعیت فشارخون خود را کنترل کنند، اما برخی حتماً باید دارو مصرف کنند؛ بنابراین بهتر است قبل از هر اقدامی به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت سلامتی‌تان بهتر کنترل شود.
درمان فشار خون با استفاده از دمنوش گیاهی
پیشنهاد می‌شود در صورتی که فشار خون بالا دارید، بطور مرتب در منزل فشار خون خود را اندازه بگیرید. برای تعیین نوسانات فشار خون حتما روزی دو بار در ساعات ۱۰-۱۱ صبح و ۵-۶ بعد از ظهر مبادرت به اندازه‌گیری فشار خون نمایید.
از مصرف موادی که باعث افزایش فشار خون می‌شوند، مثل نمک یا داروهای سرماخوردگی حاوی «پسودو افدرین» اجتناب نمایید. اگر اضافه وزن دارید تا حد امکان وزن خود را پایین بیاورید بطور منظم ورزش کنید تا بتوانید فشارخون خود را کنترل نمایید.
در صورتی که دارای فشار خون نوسانی هستید با پزشک خود مشورت کنید و زمان مصرف داروهای کاهش دهنده فشار خون را با توجه به زمان افزایش فشار خون تنظیم نمایید.
در حال حاضر، هیچ دمنوش گیاهی به عنوان جایگزین کامل داروهای دیگر توسط متخصصان برای درمان فشار خون توصیه نمی‌شود. برخی از گیاهان، به ویژه در مقادیر زیاد، ممکن است عوارض جانبی نامطلوب ایجاد کرده یا تداخل دارویی داشته باشند؛ بنابراین جهت درمان فشار خون با دمنوش گیاهی، پس از مشورت با پزشک خود، می‌توانید از دمنوش‌ها و داروهای گیاهی کاهنده فشار خون زیر استفاده نمایید:
دمنوش دارچین و فشارخون
به راحتی می‌توان دارچین، را در رژیم غذایی روزانه گنجاند و ممکن است باعث کاهش فشار خون شما شود. یک مطالعه انجام شده در جوندگان نشان داد که عصاره دارچین هم حمله ناگهانی و هم فشار خون بالای مداوم را کاهش می‌دهد می‌توانید با پاشیدن دارچین بر روی صبحانه، بلغور جو دو سر، و حتی قهوه، دارچین بیشتری در رژیم غذایی خود داشته باشید.
در هنگام صرف شام، دارچین طعم و مزه، سیب زمینی سرخ کرده و کاری و خورش‌ها را بهتر می‌کند. همچنین می‌توانید از دمنوش دارچین استفاده کنید؛ و تمامی فواید دارچین را به صورت نوشیدنی درآورید.
دمنوش پونه کوهی و فشارخون
پونه کوهی حاوی ماده فعالی به نام «کارواکرول» است. نتایج پژوهشی که در مجله Planta Medica به چاپ رسیده است نشان می‌دهد که این ماده تأثیر زیادی در کاهش فشار خون بالا دارد.
پونه کوهی حاوی پتاسیم نیز هست که این ماده معدنی تأثیر زیادی در کنترل فشار خون دارد. با وجود اینکه مصرف این سبزی معطر در بین افراد بزرگسال که از سلامتی عمومی برخوردار هستند مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما مصرف زیاد آن برای خانم‌های باردار و شیرده توصیه نمی‌شود.
به خاطر داشته باشید که مصرف متعادل پونه کوهی به کنترل فشار خون کمک می‌کند، اما باید آن را در چهارچوب یک دمنوش سالم مصرف کنید.
روش مصرف: شما می‌توانید طبق ذائقه شخصی خود از پونه کوهی در طعم دهی به گوشت‌ها، خورشت‌ها، آش یا غذاهای دیگر استفاده کنید. همچنین می‌توانید دمنوش یا چای آن را تهیه کرده و یا به اسموتی‌ها اضافه کنید.
دمنوش سنبل‌الطیب و فشارخون
سنبل الطیب گیاهی با خواص آرام‌بخشی و ضدالتهابی است. این اثرات طبیعی و مهم نیز به کنترل فشارهای عصبی و استرس که باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون می‌شوند کمک زیادی می‌کند.
سنبل الطیب یک مسکن و آرام‌بخش طبیعی است که باعث کاهش دردهای عضلانی، کاهش افسردگی و برطرف کردن بی‌خوابی می‌شود. علاوه براین نتایج پژوهش‌ها حاکی از آن است که این گیاه اثرات مثبتی روی تنظیم و کنترل چربی خون و فشارخون دارد.
روش استفاده: می‌توانید روزانه تا ۱۰ قطره از عصاره سنبل الطیب را مصرف کنید. همچنین می‌توانید دم کرده این گیاه را یک ساعت قبل از خواب میل کنید.
دمنوش اسطوخودوس و فشارخون
با وجود اینکه هیچ مطالعه علمی صحت این ادعا را ثابت نکرده، اما به عقیده برخی از اطبای طب سنتی، ماساژ دادن بدن با عصاره اسطوخودوس به کاهش فشار خون بالا کمک می‌کند.
روش استفاده: می‌توانید دو بار در روز یک فنجان دمنوش اسطوخودوس میل کنید. همچنین می‌توانید هر هفته دو تا سه مرتبه کل بدنتان را با روغن اسطوخودوس ماساژ دهید.
دمنوش گیاه قاصدک و فشارخون
نتایج بررسی‌هایی که در Journal of Alternative and Complementary Medicine به چاپ رسیده حاکی از فواید ادرارآوری گیاه قاصدک است. به عقیده متخصصان این خاصیت ادرارآوری به کنترل فشار خون نیز کمک می‌کند. با این حال بهتر است در مصرف این گیاهان حد تعادل را رعایت کنید.
روش استفاده: می‌توانید روزانه تا دو فنجان دمنوش قاصدک میل کنید.
دمنوش ریحان و فشارخون
ریحان یکی از گیاهان خوش طعم و پرطرفدار است که فواید و خواص بسیار زیادی برای سلامت عمومی بدن دارد. یکی از درمان‌های خانگی موثر و طبیعی برای کاهش فشار خون بالا مصرف ریحان است.
ریحان حاوی ویتامین C، ویتامین A و روی است که می‌تواند برای درمان مشکلات معده، سردرد، سرماخوردگی و کاهش فشار خون بسیار مفید باشد. برگ ریحان تازه بیش‌ترین تاثیر را در این مورد دارد و می‌توانید از آن در سالاد و یا انواع سوپ‌های مختلف استفاده کنید. همچنین می‌توانید گیاه ریحان را به صورت دمنوش نیز مصرف نمائید.
توصیه‌های خوراکی و طبیعی برای کاهش فشار خون بالا
خوراکی‌های مفید
۱- برای درمان فشار خون بالا عناب را بجوشانید و آب آن را بفشارید و میل کنید.
۲- خیار تازه را روزی سه عدد صبح ناشتا و عصر و شب قبل از خواب بی نمک میل کنید.
۳- تخم خیار را دم کرده روزی یک مثقال تا ده روز عصرها میل کنید.
۴- برای کاهش فشار خون بالا تخم شنبلیله را روزی سه مثقال صبح و عصر و شب میل نمائید.
۵- در غذا و کوکو و آش و سوپ خود شنبلیله را بگنجانید که در پائین آوردن فشار خون مفید است.
۶- برای درمان فشار خون بالا گریپ فروت صبح ناشتا میل شود.
۷- برای کم کردن فشار خون نارنج را در برنامه غذایی خود قرار دهید.
خوراکی‌هایی که باید در مصرف آن احتیاط نمود
۱- در فشار خون بالا از مصرف بادمجان، گوجه فرنگی، نمک، اسفناج، شیرینی‌جات، و مواد نفاخ و هندوانه و مایعات زیاد خودداری کنید. عصبانی شدن هم فشار خون را بالا می‌برد.
۲- قهوه برای بیماری فشار خون مضر است.
۳- اشخاصی که فشار خونشان بالاست باید در مصرف جوانه‌ی گندم احتیاط کرده و در هنگام اوج بیماری آن را مصرف نکنند.
توصیه درمانی طب سنتی برای تنظیم فشارخون:
۱- تغذیه مناسب:
اگر تغذیه نامناسب عامل اصلی افت فشارخون است، رژیم غذایی شما باید از غلات، سبزیجات، میوه‌ها، ماهی و مرغ کم چرب غنی باشد. آب سبزیجات (آب هویج یا گوجه فرنگی و…)، روغنهای مفید و نمک دریایی تصفیه نشده برای شما بسیار مناسب است. همچنین از وعدههای غذایی کم کربوهیدرات می‌توانید استفاده کنید.
۲- مصرف به اندازه نمک:
استفاده از نمک برای پیشگیری از فشار خون پایین اهمیت دارد و با ارزش است. نمک را نه بیشتر از آنچه سفارش شده و نه کمتر، بلکه به میزان توصیه شده (حداکثر ۶ گرم در روز) مصرف کنید. توجه داشته باشید دریافت بیش از اندازه نمک منجر به پر فشاری خون، نارسایی قلبی و دریافت کم آن نیز، موجب بدتر شدن کم‌فشاری خون خواهد شد.
۳- میوه بخورید:
به مقدار فراوان میوه بخورید. آبمیوههای طبیعی موجب جوان شدن شما و در نتیجه جلوگیری از افت فشارخون می‌شوند. میوه‌ها برای تنظیم عملکرد بدن شما بسیار سودمند هستند.
۴- ریشه جینسینگ:
این گیاه دارویی، اثر شگفت‌انگیزی روی تنظیم فشارخون دارد؛ یعنی کاهش‌دهنده فشار خون درصورت بالابودن آن و افزایش‌دهنده فشارخون درصورت پایین بودن است.
۵- ورزش را فراموش نکنید:
یکی دیگر از مهمترین کارهایی که می‌توانید برای درمان فشارخون پایین انجام دهید، ورزش است. پیاده‌روی آرام و دوچرخه‌سواری به خصوص در هوای آزاد و شنا بهترین ورزش‌ها هستند.
۶- عرقیات سنتی:
برخی عرقیات گیاهی از قبیل عرق کیالک، بیدمشک، بهارنارنج می‌توانند در تنطیم فشار خون موثر باشند.
۷- عناب:
مصرف روزانه ۱۰ عدد عناب خیس شده علاوه بر تنظیم فشار خون برای تقویت کبد و رفع یبوست و … بسیار مفید می‌باشد.
۸- پرهیزات خوراکی:
سوسیس، کالباس، ماهی دودی، غذاهای کنسرو شده، فست فودها، سس ها، غذاهای آماده، چیپس و سایر تنقلات شور، شیرینی جات مصنوعی، نوشابه‌های گازدار، مشروبات الکلی، کشیدن سیگار از مواردی هستند که برای حفظ سلامتی بیشتر باید از مصرف آن‌ها پرهیز کرد.
کلام آخر
بیماری فشار خون با افزایش سن ارتباط مستقیم دارد و بدن افراد مسن برای مدیریت و بهبود مشکلات جسمانی توانایی محدودتری دارند؛ لذا لازم است ضمن رعایت نکات ذکر شده و همچنین رعایت نکات مربوط به رژیم غذایی خود، حتما تحت نظر پزشک خود باشند و به طور مرتب فشار خون آن‌ها چک شود.
توضیحات خانم دکتر ابریشم کار درباره دمنوش کنترل کننده فشار خون