محمدعلی سبحانی، مدیرکل سابق خاورمیانه‌ی وزارت خارجه در گفتگویی با سالنامه اعتماد درباره پیمان آبراهام گفت:عادی سازی رابطه با اسراییل با رضایت و اسپانسری عربستان در منطقه انجام می.شود اگر عربستان مخالف بود این کشورها جرات این کار را نداشتند. از عربستان هم هیچ بعید نیست که اگر شرایط مهیا شود رسما به این پیمان بپیوندد.
من نمی گویم ریاض از واشنگتن در سیاست خارجی تبعیت نمی کند اما جایی این کار را می کند که به نفعش باشد به عنوان نمونه عربستان و تمام کشورهای خلیج فارس با چین و روسیه روابط رو به رشدی داشته و دارند در حالی که چین رقیب و تهدید اصلی امریکا به حساب می آید.
در سالهای اخیر ۳ تحول برای هر کشوری اتفاق افتاده است که برخی آنها را مدیریت و برخی در برابر آنها مقاومت کردند.
تغییرات جهانی جهانی شدن واقعی است اما هنوز در ایران کسانی هستند که همه چیز به شمول جهانی شدن را توطئه میبینند در حالی که جهانی شدن واقعیتی است. که در روند زندگی مردم جهان رخ داده است. دلایل آن هم توسعه اینترنت و ماهواره منافع اقتصادی رقابتهای جدی در حوزه تکنولوژی و آی تی و جهان پسامدرنیزم است که همه به آن فکر میکنند نه توطئه این اتفاقات در دنیا همه جا رخ داده است.
معتقدم که جنگ در خاورمیانه برای امارات، قطر، عمان، بحرین و عربستان فاجعه و طاعون است. مساله دیگر این است که هیچکدام از این کشورها نمی توانند مطمئن باشند که تغییر نظام در ایران به نفع آنها خواهد بود.
توسعه مستلزم روابط خارجی نرمال است. توسعه مستلزم اعتماد همسایگان به شماست. توسعه مستلزم این است که قوانین تحریمی به طور کلی برداشته شوند. توسعه مستلزم پول و سرمایه گذاری خارجی است.
عربستان هم دیر اما بالاخره از این جهانی شدن تاثیر گرفت و متوجه شدند که هیچ تناقضی میان متوازن کردن رابطه با امریکا و چین و روسیه وجود ندارد و امریکا نمی تواند به ریاض بگوید که چرا با چین و روسیه کار می کنید.
متأسفانه جای ایران و اسراییل عوض شده است و دلایل بسیاری دارد اما خلاصه عرض کنم که کشورها این فرصت را یافتند تا سیاستهای خود را آزادانه تر تنظیم کنند و به این نتیجه برسند که جنگ به چه معناست؟ عربستان تصمیم گرفت به دشمنی با اسراییل پایان بدهد با این استدلال که ما تلاش خواهیم کرد سیاست تشکیل دو دولت را پیش ببریم اما با سیاست جدیدتری به شمول اینکه حمله اسراییل را محکوم می کنیم و اگر فلسطینی ها خواستند به آنها هم کمک میکنیم همزمان رابطه با اسراییل را به گونه ای تنظیم میکنم که به تهدید امنیتی برای من تبدیل نشده و مانع از توسعه و شکوفایی اقتصادی من نشود عربستان و کشورهای منطقه به این دریافت رسیده اند که خطر اسراییل برای آنها کمتر از خطر ایران است و یک بار هم باید درباره این صحبت کنیم که چرا ما کاری میکنیم که اسراییل در نقطه دوم تهدید در منطقه قرار بگیرد و ایران سیبل تحریم منطقه باشد؟ مساله اوکراین نیز در همین زیر مجموعه قابل بحث است. وضعیت ما در این پرونده هم خوب نیست. در حال حاضر اصلی ترین اختلاف ما در رابطه با اروپا که برهم ریخته هم شده اوکراین و اتهام همکاری با روسیه در این جنگ است.
*منبع: سالنامه اعتماد
311311