فردای اقتصاد: نوع جدیدی از داروها باعث ایجاد هیجان میان افراد ثروتمند و زیبا می‌شود. فقط یک آمپول در هفته برای کاهش وزن کافی است. ایلان ماسک روی آن قسم خورده؛ اینفلوئنسرها در تیک‌تاک آن را ستایش می‌کنند. ستاره‌های هالیوودی نیز مصرف آن را انکار می‌کنند. اما داروها کاهش وزن که به تازگی کشف شده‌اند، پیشرفت‌هایی در حوزه زیبایی نیستند. بزرگترین ذینفعان آنها نه افراد مشهور در لس‌آنجلس یا میامی بلکه میلیاردها نفر از مردم عادی در سراسر جهان خواهند بود که اضافه‌وزن، آنها را ناسالم کرده است.
حدود ۱۵ درصد کاهش وزن با داروی نوو نوردیسک
روش‌های درمان چاقی مدت‌هاست که مورد آزمایش بوده است. به نظر می‌رسد دسته جدید داروها که آگونیست‌های گیرنده glp-1 نامیده می‌شوند، کارساز باشند. سماگلوتاید که توسط شرکت نوو نوردیسک (Novo Nordisk)، یک شرکت داروسازی دانمارکی ساخته شده، در آزمایش‌های بالینی نشان داده که منجر به کاهش وزن حدود ۱۵ درصدی می‌شود. این دارو در حال حاضر با نام تجاری ویگاوی (Wegovy) در آمریکا، دانمارک و نروژ به فروش می‌رسد و به زودی در کشورهای دیگر نیز در دسترس خواهد بود. اوزمپیک، یک نسخه با دوز پایین‌تر، یک داروی دیابت است که همچنین برای کاهش وزن از آن استفاده می‌شود. یک داروی رقیب نیز توسط شرکت آمریکایی الی لیلی (Eli Lilly) اواخر امسال به بازار می‌آید و ممکن است اثرگذارتر هم باشد. تحلیلگران فکر می‌کنند که بازار داروهای glp-1 می‌تواند تا سال 2031 به 150 میلیارد دلار برسد که با بازار داروهای سرطان برابری می‌کند.
نیمی از جهان درگیر اضافه‌وزن می‌شود؟
در سال 2020 دو پنجم جمعیت جهان دارای اضافه‌وزن یا چاق بودند. فدراسیون جهانی چاقی، می‌گوید تا سال 2035، این رقم می‌تواند به بیش از نصف افزایش یابد و 4 میلیارد نفر دارای اضافه‌وزن یا چاق باشند. کشورهایی که سریعترین رشد چاقی را دارند نه در بخش ثروتمند جهان بلکه در کشورهایی مانند مصر، مکزیک و عربستان سعودی هستند.
اثر چاقی بر سلامت، روان و اقتصاد جهان چیست؟
این روندها نگران‌کننده هستند زیرا چاقی باعث ایجاد انبوهی از مشکلات سلامتی از جمله دیابت، بیماری قلبی و فشار خون بالا و همچنین ده‌ها بیماری مانند سکته مغزی، نقرس و سرطان‌های مختلف می‌شود. وزن اضافی باعث می‌شود افراد در معرض خطر مرگ ناشی از کووید-19 باشند. و در نهایت، مسائل روان‌شناختی مرتبط با چاقی برای کودکان در مدارس و زمین‌های بازی است که شاید به طرز بی‌رحمانه‌ای آنها را متاثر می‌کند.
عواقب چاقی برای بودجه عمومی و اقتصاد بزرگتر است. بر اساس مدل‌سازی پژوهشگران، هزینه سالانه اضافه‌وزن برای اقتصاد جهانی می‌تواند تا سال 2035 به 4 هزار میلیارد دلار برسد (۲.۹ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی). این شامل هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی و زمان کاری ازدست‌رفته به دلیل بیماری و مرگ‌های زودرس ناشی از چاقی می‌شود.
چاقی گسترده در جهان نشانه شکست اخلاقی میلیاردها نفری نیست که اضافه‌وزن دارند، بلکه نتیجه زیست‌شناسی است. ژن‌هایی که برای کمک به انسان برای زنده ماندن در زمستان‌های سخت و قحطی حیاتی بودند، هنوز هم وجود دارند و به افزایش وزن منجر می‌شوند. فراوانی غذاهای فرآوری‌شده و ارزان و همین‌طور سبک زندگی کم‌تحرک‌تر باعث پرخوری و اضافه‌وزن شده است. با وجود 250 میلیارد دلاری که در سراسر جهان در سال گذشته صرف رژیم گرفتن و کاهش وزن شده، نبرد برای لاغری تا حد زیادی در حال شکست بود.
داروهای لاغری جدید چگونه کار می‌کنند و چه قیمتی دارند؟
داروهای جدید چاقی پس از مشاهده درمان‌هایی که برای دیابتی‌ها باعث کاهش وزن می‌شد، عامل خوش‌بینی شدند. سماگلوتید ترشح هورمون‌هایی را تقلید می‌کند که باعث تحریک احساس سیری و کاهش اشتها می‌شود. آنها همچنین میل شدید به خوردن را که در مغز کمین کرده است، خاموش می‌کنند.
با توجه به تقاضای بالا، سرمایه‌گذاران تقریبا به اندازه نیازمندان داروهای لاغری گیج هستند. ارزش بازار نوو نوردیسک، طی دو سال دو برابر شده و به 326 میلیارد دلار رسیده است و آن را به دومین داروساز بزرگ جهان تبدیل کرده است. تحلیلگران انتظار دارند که نیمی از آمریکایی‌های چاق که به دنبال کمک هستند تا پایان این دهه از داروهای glp-1 استفاده کنند. اما، مانند هر داروی جدیدی که برای بسیاری از افراد نویدبخش است، ابهاماتی نیز وجود دارد. دو ابهام بزرگ ایمنی و مقرون به صرفه بودن است.
ابتدا ایمنی را در نظر بگیرید. جدید بودن این داروها به این معناست که هنوز عواقب بلندمدت آنها مشخص نیست. دارو با دوزهای پایین که برای بیماران دیابتی تجویز شده، عوارض جانبی مانند استفراغ و اسهال اندک بوده است. اما ممکن است برای مصرف داروها به طور گسترده‌تر و با دوزهای بالاتر عوارض بیشتری گزارش شود. مطالعات روی حیوان‌ها، افزایش احتمال سرطان تیروئید و همچنین ارتباط سماگلوتید با پانکراتیت نادر را نشان می‌دهد. اطلاعات کمی در مورد اثرات استفاده از آنها در دوران بارداری یا پیش از آن وجود دارد. همه اینها نیازمند تجزیه و تحلیل دقیق از طریق مطالعات کنترل‌شده است.
درک این خطرات مهم خواهد بود، زیرا بسیاری از بیمارانی که داروها را مصرف می‌کنند ممکن است تا پایان عمر به آنها نیاز داشته باشند. مانند کنار گذاشتن رژیم غذایی، قطع دوز بالای سماگلوتید با بازگشت بیشتر وزن ازدست‌رفته همراه است. برخی از افراد حتی بیشتر از آنچه در وهله اول از دست داده بودند وزن اضافه می‌کنند.
یکی دیگر از دغدغه‌های سیاست‌گذاران هزینه است. در آمریکا صورت حساب ویگاوی، حدود 1300 دلار در ماه و برای اوزمپیک، حدود 900 دلار است. بر اساس چنین قیمت‌هایی، نسخه‌های مادام‌العمر بسیار گران به نظر می‌رسند. با این حال، نمای بلندمدت، دلگرم‌کننده‌تر است. به مرور زمان، شرکت‌ها ممکن است با دولت‌ها و ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی به منظور پوشش کل جمعیت، معامله کنند و در ازای قیمت‌های پایین، حجم بالایی را تضمین کنند.
برای آینده چه باید کرد؟
دولت‌ها باید اطمینان حاصل کنند نیازمندان اصلی به این داروها را شناسایی و آنها را حمایت کنند. کسانی که دارو را برای اهداف زیبایی مصرف می‌کنند، از جیب خود هزینه کنند. اثرات بلندمدت باید به دقت مورد مطالعه قرار گیرد. دولت‌ها باید به سایر اقدامات ضدچاقی مانند ورزش، تغذیه سالم و برچسب زدن بهتر مواد غذایی که ممکن است در وهله اول از چاق شدن افراد جلوگیری کند، ادامه دهند. اما لحظه‌ای را برای جشن گرفتن نیز اختصاص دهید. این داروهای جدید به این معنی است که نبرد جهان علیه چاقی ممکن است در نهایت به پیروزی برسد.
