از سهل انگاری مسئولان تا واکنش منفی خانواده ها/ جوانانی که به دنبال گوش شنوا هستند

باشگاه جوانی خبرگزاری برنا: خشم جزو آن دسته هیجان های منفی به شمار می رود که در بیشتر مواقع افراد، به خاطر احساسات زودگذر و تحت تأثیر برخی محیط های اجتماعی دست به عملی می زنند که ممکن است در ادامه مشکلات فراوانی برای آن ها ایجاد کند.

جامعه شناسان و روانپزشکان ارتباط کاهش آستانه تحمل با اتفاقات جامعه همچون بیکاری، بی عدالتی، مشکلات اقتصادی، فاصله و شکاف میان درآمدها و مخارج خانواده، فاصله طبقاتی، اضطراب و افسردگی و غلبه سیاسی بر اجتماع و فرهنگ را از دلایل خشونت در جامعه می دانند و متأسفانه این خشم در میان جوانان بیشتر خودنمایی می کند.

نا آرامی های اخیر در کشور، جو عمومی جامعه، انتشار اخبار منفی، رشد صعودی قیمت دلار و سکه در کشور و... به بهانه ای تبدیل شده تا خشم فروخورده بسیاری از جوانان سر باز کند و متقابلاً درصد نا امیدی در میان آن ها بیشتر شود.

اما سوال اینجاست که چه میزان از این خشونت که گاه منجر به اعمال ناهنجار در جامعه می شود، تحت تأثیر فضای مجازی بوده و چه میزان از آن زمینه های خانوادگی دارد و چگونه می توان آن را مدیریت کرد؟ 

باشگاه جوانی خبرگزاری برنا در پرونده ای ویژه به بررسی این موضوع پرداخت که در ادامه مشروح آن را می خوانید.

فضای مجازی آتش خشم جوانان را شعله ور کرد

مهدی میرطالبی روانشناس مذهبی در گفت وگو با خبرنگار باشگاه جوانی خبرگزاری برنا خشم را واکنش طبیعی انسان نسبت به عوامل مختلف عنوان کرد و گفت: بسیاری از افراد در واکنش به ناکامی ها از ابزار خشم استفاده می کنند.

وی افزود: می توان این خشم را مدیریت کرد اما گاهی عوامل دیگر شبیه بنزین عمل می کنند که خشم را شعله ور می کند، فضای مجازی و القائات آن یکی از این عوامل است.

این روانشناس با اشاره به اتفاقات چند ماه گذشته در کشور و مجازات تعدادی از جوانان به دلیل رفتارهای ناهنجار در جامعه گفت: این افراد هم جوان های همین مملکت بودند که ناخواسته وارد یک بازی شدند که طراح آن خارج از کشور بود.

میرطالبی برخی از دروغ های مطرح شده در فضای مجازی را عامل خشم جوانان عنوان کرد و گفت: القائات فضای مجازی به نحوی است که اگر به طور مرتب پای آن بنشینیم ناخودآگاه روی ما اثر می گذارد و ما حس می کنیم حق زیادی از ما و خانواده ما ضایع شده است. حالا شما تصور کنید که فردی در خارج از کشور نشسته و آدرس می دهد که مقصر این مشکلات فلان فرد است و شما باید به فلان روش اعتراض خود را بیان کنید.

وی ادامه داد: در جریان اتفاقات اخیر در کشور تمامی افراد پس از دستگیری در شوک بزرگی فرو رفته بودند و خودشان هم از کاری که کرده بودند تعجب داشتند.

این روانشناس زمینه خانوادگی را در بروز خشم مهم دانست و گفت: شما فرض کنید بچه من به موضوعی معترض باشد و زمانی که به خانه می آید من هم با او همراه شوم، بدون شک تأیید من شدت خشم او را بیشتر می کند، جوان این خانواده با جوانی که پدر و مادرش با او وارد گفت و گو می شوند و تلاش دارند تا خشم او را کم کنند واکنش متفاوتی از خود نشان می دهد.

سهل انگاری مسئولان کشور در حوادث اخیر

وی شبکه های ماهواره ای، فضای مجازی و گروه همسالان را از دیگر عوامل ایجاد خشم در نوجوانان و جوانان دانست و گفت: خیلی اوقات حرف هایی را از زبان افرادی می شنویم که به دلیل شناخت قبلی از آنها می دانیم که اینها حرف های خودشان نبوده، بلکه به روش های مختلف بمباران فکری شده اند، اتفاقی که در چند ماه گذشته شاهد آن بودیم و دیدیم که شبکه های معاند شب و روزشان را برای این ماجرا گذاشته بودند.

میرطالبی به سهل انگاری مسئولان کشور در حوادث اخیر اشاره کرد و گفت: متأسفانه ما در اتفاقاتی که پشت سر گذاشتیم شاهد تولید محتوا، آگاهی بخشی و جهاد تبیین که مقام معظم رهبری بر آن تاکید داشتند نبودیم، تبیین یعنی چیزهایی که اتفاق افتاده بدون اغراق بیان شود، اما سانسورهای بیش از حد و پوشاندن واقعیت راه را برای جبهه مقابل در خارج از کشور باز کرد.

وی در پایان گفت: بدون شک اگر آگاهی بخشی از سوی مسئولان صورت می گرفت ما شاهد این حجم از رفتارهای هیجانی از سوی نوجوانان و جوانان در کشور نبودیم.

برخی مسئولان آدرس غلط می دهند

علیرضا شریفی یزدی، جامعه شناس و روانشناس اجتماعی در گفت وگو با خبرنگار باشگاه جوانی خبرگزاری برنا اظهار کرد: بخش اعظم آنچه که ما به عنوان ویترین در نا آرامی های اخیر شاهد بودیم، نشان دهنده یک رخداد واقعی زیر پوست جامعه ایران است.

وی با بیان اینکه فضای مجازی در این ماجرا بی تأثیر نبوده، گفت: فضای مجازی و شبکه های ماهواره ای در تحریک خشم بی تأثیر نبوده اند اما افرادی که تلاش دارند بخش بزرگی از اتفاقات چند ماه اخیر را به تأثیر مستقیم فضای مجازی نسبت دهند، یا مسأله را نمی شناسند و یا برای فرار از زیر بار مسئولیت، آدرس غلط می دهند.

این جامعه شناس با بیان اینکه خیلی از مسئولان کشور به دلیل دانش غلط حتی قدرت تحلیل ندارند، گفت: واقعیت این است که جامعه ایران از سال 84 و 88 و در ادامه به دلیل تحریم های دوم، در شیبی قرار گرفته که دچار چند ابربحران با هم شده است.

شریفی یزدی ادامه داد: مسائل زیست محیطی، تورم، بیکاری، رکورد اقتصادی و ... یک سری گسل هایی را که از قبل وجود داشته همچون گسل میان نسلی، گسل میان قومی و مذهبی، گسل جنسیتی، گسل طبقاتی و گسل میان باسواد و کم سواد را فعال کرده است.

جوان امروز کشش هضم این حجم از مشکلات را ندارد

وی با بیان اینکه مجموع این مشکلات سالیانه خشمی را به جامعه پمپاژ کرده است، افزود: حالا این خشم رسوب کرده و به درون خانواده ها خزیده است، والدین با مسائلی همچون کار، تأمین مسکن، تأمین بهداشت، تأمین خواسته های به حق یا ناحق بچه ها و ناتوانی در این زمینه مواجه شده اند، حتی شما در مهمانی های خانوادگی هم شاهد شنیدن مشکلات هستید و چون نوجوان و جوان به لحاظ توان روانی، کشش هضم این حجم از مشکلات را ندارد، آن را به صورت تظاهر خیابانی در سطح شهر نشان می دهد.

این روانشناس اجتماعی خشم را تنها مربوط به نوجوانان و جوانان ندانست و گفت: این نسل ویترین خشم نسل های قبلی هستند، نسل قبل خشم خود را بیشتر در قالب طلاق، اعتیاد، بزهکاری  و خودکشی نشان داده و می دهد.

شریفی یزدی ریشه خشم را واقعی و مربوط به تمام گروه های سنی دانست و ادامه داد: گفت وگو یکی از راه های کاهش خشم در میان افراد است اما زمانی که اجازه داشته باشیم سازو کار گفت وگو را پیاده کنیم، اصلی ترین کار اجازه دادن به تشکل های صنفی و سیاسی است تا بتوانند خواسته های کف جامعه را دسته بندی کرده و آن را بیان کنند، در غیر این صورت شاهد این خواهیم بود که خواسته های برآورده نشده خود را به شکل خشم و فحاشی به بالاترین مقامات کشور نشان دهد.

نباید در برابر خشم نوجوان و جوان واکنش منفی نشان دهیم

سمانه رضایی روانشناس و مشاور خانواده در گفت و گو با خبرنگار باشگاه جوانی خبرگزاری برنا در خصوص دلایل بروز خشم در میان نوجوانان وجوانان گفت: دوران نوجوانی دورانی توامان با تغییرات هورمونی و شناخت هویت است و به همین جهت اهمیت دارد که والدین بتوانند این دغدغه ها را درک کرده و گوش شنوایی برای فرزندانشان باشند. 

این روانشناس با بیان اینکه نباید در برابر خشم نوجوان و جوان واکنش منفی نشان دهیم، گفت: در واقع ما باید پذیرای این خشم شده و گوش شنوا باشیم و به دنبال راهکاری برای کاهش خشونت در جوان بگردیم. 

حیطه سلامت روان پایان ندارد

رضایی در پاسخ به این سوال که چقدر در حوزه سلامت روان در کشور کار شده، اظهار کرد: حیطه سلامت روان حیطه ای نیست که در آن به اغناء برسیم، چرا که جامعه در حال گذار است و هر روز موضوعات جدیدی به وجود می آید که سلامت روان را تهدید می کند. 

وی با اشاره به عدم استفاده از رژیم مصرف رسانه ای، گفت: ما برای تناسب اندام همواره به دنبال رژیم غذایی و دریافت کالری مناسب هستیم اما آیا برای خوراک ذهنی خود هم برنامه ای داریم؟ رژیم مصرف رسانه موضوعی است که خانواده ها به تازگی به آن مواجه شده اند و حتی خیلی از والدین از آن شناختی ندارند. 

لزوم استفاده از رژیم مصرف رسانه ای

این مشاور خانواده با اشاره به درگیری های ذهنی نوجوان وجوان با موضوعات سیاسی تصریح کرد: من نمی توانم زمانی که فرزندم عصبانی و در حال انفجار است او را متوقف کنم اما می توانم ورودی ذهن فرزندم را کنترل کنم، خشم مثل یک گلوله برفی کوچک هر چه می غلتد بزرگتر می شود و ناگهان شکل یک بهمن بزرگ را می گیرد که می تواند خانه ای را ویران کند.

وی افزود: ایرادی ندارد که من به عنوان پدر و مادر آگاهی سیاسی فرزندم را بالا ببرم اما آیا تمام زندگی موضوعات سیاسی و اخبار است؟ گاهی فرزند من نیاز به خوراک فرهنگی دارد و در این میان بهترین راهکار، رژیم مصرف رسانه است.

پشت هر شنیده نشدنی خشم تلنبار می شود

این مشاور‌خانواده تصریح کرد: چیزی که ما در اغتشاشات اخیر به طور واضح مشاهده کردیم بی محابا بودن نوجوان و جوان بود و این نشان می دهد که خانواده روی آداب دان بودن فرزند کار نکرده که نتیجه اش فحاشی های تند می شود. 

وی در پایان گفت: پشت هر شنیده نشدنی خشم تلنبار می شود و متأسفانه طی چند ماه اخیر رسانه ملی هم تک بعدی عمل کرد و به همه افراد برای صحبت تریبون نداد. همین امر هم خشم نوجوانان و جوانان را تحریک کرد.

خشم یکی از ویژگی های طبیعی سن نوجوانی است

امیر ماهوران، فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان در گفت وگو با خبرنگار باشگاه جوانی خبرگزاری برنا یکی از مهم ترین دلایل بروز خشم در میان نوجوانان را تغییرات جسمی و هورمونی عنوان کرد و گفت: خشم در سنین نوجوانی یکی از ویژگی های طبیعی است، بچه ها در سنین نوجوانی و جوانی تحریک پذیرتر هستند و با هر تلنگری می توانند رفتارهای خشمگینانه ای را از خود نشان دهند.

وی محیط های خانوادگی پر تنش، جامعه ناآرام و محیط دوستان را از جمله تحریکات محیطی عنوان کرد و افزود: افرادی هم هستند که به صورت ژنتیکی مستعد خشم بیشتری هستند و با کوچک ترین تحریکی، واکنش هیجانی از خود نشان می دهند.

این فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان تصریح کرد: خوشبختانه طی سال های اخیر دسترسی خانواده ها به منابع اطلاعاتی بیشتر شده و به همین جهت هم نسبت به ویژگی های نوجوانان آگاهی بیشتری پیدا کرده اند و تلاش دارند تا در تعامل با نوجوان خود، مدیریت رفتاری خوبی داشته باشند.

اثرات منفی سرکوب خشم در بلند مدت

ماهوران ادامه داد: اما گاهی در جامعه شاهد این هستیم که به جای مدیریت خشم نوجوان و جوان، او را سرکوب می کنیم، ممکن است این اقدام در کوتاه مدت اثربخش باشد اما در بلند مدت، تأثیرات منفی دیگری را به همراه خواهد داشت.

وی با بیان اینکه خشم، یکی از ویژگی های تکاملی و شناختی نوجوانان محسوب می شود، گفت: حتی اگر ناآرامی های اخیر هم رخ نمی داد ممکن بود نوجوانان رفتارهای هیجانی را از خود بروز دهند، بخشی از مسأله خشم به خلق و خوی نوجوانی برمی گردد.

این فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان با تأکید بر اینکه کنترل خشم مسأله ای نیست که به راحتی قابل مدیریت باشد، گفت: خشم در یک لحظه و به صورت آنی وجود فرد را فرا می گیرد و باعث می شود اعمال احساسی جایگزین تفکرات منطقی شود، به همین جهت نمی توان با بیان چند راهکار ساده انتظار خاصی در راستای مدیریت خشم داشته باشیم، چرا که کنترل خشم بدون آموزش و تمرین امکان پذیر نیست.

انتهای پیام