آیا سفر سردار سلیمانی به کاراکاس منجر به ترور او شد؟

ارتش آمریکا در سوم ژانویه 2020، سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران ایران را به‌همراه همرزمانش، مهندس ابومهدی ‌المهندس ترور کرد. سه سال گذشته است و انگیزه این تصمیم - و زمان آن - هنوز مورد بحث است. با این حال، دلایل این ترور شوک‌آمیز ممکن است صرفاً به نقش سلیمانی در درگیری‌های منطقه‌ای مرتبط نباشد، بلکه می‌تواند از نفوذ بین‌المللی فزاینده او نیز ناشی شود.

روزنامه هم میهن به نقل از سایت the Cradle ، بنا بر گزارش‌ها، سلیمانی مسئول طرح ایران برای محاصره اسرائیل با استفاده از توان موشکی و پهپادهای دقیق در منطقه غرب آسیا - از لبنان گرفته تا سوریه، عراق و غزه، تا یمن - بود و از سوی مقامات اسرائیلی به‌عنوان یک تهدید وجودی تلقی می‌شد.

به‌گفته یک سیاستمدار عرب که روابط قوی با محافل تصمیم‌گیری در واشنگتن و ریاض دارد، سلیمانی «دارنده کلید» در محور مقاومت بود. این سیاستمدار می‌گوید: «حاج قاسم به‌طور منحصربه‌فردی توانایی تصمیم‌گیری و سپس اجرای آنها را داشت، که در بین رهبران یک «مزیت نادر» محسوب می‌شود. او با حرکت آزادانه و مذاکره مستقیم با دولتمردان، شبه‌نظامیان و جنبش‌های سیاسی مختلف توانست به‌سرعت به نتایج استراتژیک قابل‌توجهی دست یابد.»

نمونه‌های این موضوع بسیار زیاد است: فرمانده نیروی قدس در سال 2015، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه را متقاعد کرد که در سوریه مداخله نظامی کند.

بااین‌حال، ممکن است عوامل دیگری در تصمیم آمریکا برای ترور سلیمانی در 3 ژانویه 2022 وجود داشته باشد. سفر اعلام‌نشده سلیمانی به ونزوئلا در سال 2019 به شکل واضحی گذر خطوط قرمز واشنگتن در حوزه نفوذ جغرافیایی ایران بود.

سفر او به این کشور آمریکای‌جنوبی بیش از دو سال بعد توسط نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا، طی مصاحبه‌ای با المیادین در دسامبر 2021 به‌طور علنی فاش شد. مادورو اظهار داشت که سلیمانی بین مارس تا آوریل 2019 از کاراکاس بازدید کرد و در این مدت، ایالات‌متحده یک حمله سایبری و خرابکارانه را به ونزوئلا انجام داد که منجر به قطعی گسترده برق شد.

وی از ژنرال ایرانی به‌عنوان یک قهرمان نظامی که «با تروریسم و جنایتکاران تروریست وحشی که به مردم محور مقاومت حمله کردند، تجلیل کرد. او مرد شجاعی بود.» اگرچه مادورو تاریخ دقیق این دیدار را اعلام نکرد، اما می‌توان حدس زد که این سفر در 8 آوریل 2019 انجام شده و سلیمانی با اولین پرواز مستقیم شرکت هواپیمایی ماهان‌ایر ایران بین تهران و کاراکاس وارد شده است.

در آن زمان، حمله ایالات‌متحده به کاراکاس در اوج خود بود: به‌رسمیت شناختن خوان گوایدو، به‌عنوان رئیس‌جمهور ونزوئلا از سوی واشنگتن، تحریم‌های اقتصادی همه‌جانبه، و سپس، در پایان آوریل، سازماندهی یک کودتا علیه دولت مادورو. در جریان سفر سلیمانی به کاراکاس، همکاری نظامی ایران و ونزوئلا احتمالاً یکی از موضوعات کلیدی گفت‌وگو بود. مادورو پیش از سفر خود از تأسیس «یگان‌های دفاع مردمی» یا شبه‌نظامیان انقلابی برای حفظ نظم در برابر تلاش‌های کودتای مورد حمایت آمریکا خبر داده بود.

از زمان ریاست‌جمهوری سابق هوگو چاوز، ونزوئلا روی پروژه‌ای برای ساخت هواپیماهای بدون سرنشین کار می‌کند. این موضوع را چاوز در 13 ژوئن 2012 اعلام کرد و خاطرنشان کرد، ما این کار را با کمک کشورهای مختلف از جمله چین، روسیه، ایران و سایر کشورهای متحد انجام می‌دهیم. در واقع، ایران به نمایندگی از نیروی قدس سلیمانی، مشغول افزایش همکاری نظامی با ونزوئلا با توسعه نسل‌های جدید پهپادها و تهیه قطعات یدکی برای هواپیماهای ساخت آمریکا در کاراکاس بود.

جالب اینجاست که برافراشتن پرچم ایران در مراسم نظامی نیروی هوایی ونزوئلا به یک امر عادی تبدیل شده است. در 20 نوامبر 2020، مادورو سخنرانی کرد و برنامه‌های خود را برای تولید انواع مختلف هواپیماهای بدون سرنشین اعلام کرد. در نزدیکی او یک مدل مینیاتوری از پهپاد به نمایش گذاشته شده بود که به نظر می‌رسید همان هواپیمای ایرانی مهاجر 6 باشد. این موضوع توسط وزیر دفاع وقت اسرائیل، بنی‌گانتز، هنگام پذیرایی از سران سازمان‌های یهودی آمریکا در فوریه 2022 مطرح شد. این تحولات نتیجه مستقیم تلاش‌های قاسم سلیمانی بود. در اکتبر 2019، فرمانده نیروی دریایی آمریکا، دریاسالار کریگ‌اس.فالر، هشدار داد که روسیه، چین، ایران و کوبا با ظرفیت‌های متفاوتی در منطقه مسئولیت SOUTHCOM فعالیت می‌کنند. وی به‌ویژه خاطرنشان کرد که نفوذ و حضور ایران در آمریکای جنوبی محسوس است.