فردای اقتصاد: در هفت‌ماهه سال جاری پایه پولی حدود ۱۱۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است که معادل ۱۸ درصد رشد است. چنین افزایشی در این مدت از سال، در دو دهه گذشته که داده های ماهانه پولی منتشر شده، بی‌سابقه بوده است. از روی آمارهای فصلی نیز میتوان دریافت کرد که چنین رشدی در پایه پولی طی 7 ماه ابتدائی سال در کل تاریخچه پولی بی سابقه بوده است. نمودار بالا میزان رشد ۷ ماهه پایه پولی را از سال ۸۳ را نشان می‌دهد.
منابع رشد پایه پولی نشان می‌دهد که کسری بودجه و مجموعه ناترازی‌های اقتصاد در حال تخلیه بر بانک مرکزی است. در افزایش ۱۱۰ هزار میلیارد تومانی پایه پولی، ۴۱ ه.م.ت ناشی از رشد خالص بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی و ۵۱ ه.م.ت ناشی از افزایش بدهی بانکها به بانک مرکزی است.
نکته قابل توجه این است که تنها در ماه مهر ۳۱ ه.م.ت معادل ۱۹ درصد به بدهی بانکها به بانک مرکزی اضافه شده است. در واقع ۶۲ درصد از کل افزایش بدهی بانکها به بانک مرکزی در سال ۱۴۰۱ در ماه مهر بوده است. این وضعیت ناشی از ناترازی بانک‌هاست. این ناترازی و مشکلات نقدینگی بانکها در ماه‌های بعدی یعنی آبان و آذر بدتر شده است و نشانه این بدتر شدن در گزارش اخیر سیاست پولی مشهود است.
مسئله دیگری که میتواند منجر به افزایش بدهی بانکها به بانک مرکزی در مهرماه شده باشد، عملیات شبه مالی دولت است، به این معنا که دولت کسری خود را از طریق بانکها تامین کرده و بانکها نیز متعاقبا معادل آن را از بانک مرکزی دریافت کرده باشند.
توضیحات کاملتر را در فردای اقتصاد ببینید: رکودشکنی چاپ پول با سوخت ناترازی بانکی