کارشناسان بازار سهام معتقدند، اگر قرار باشد عرضه خودرو در بورس کالا موفق باشد، در قدم اول دولت باید از قیمت‌گذاری دست بردارد، تا عرضه خودرو در بورس ادامه‌دار باشد. این رویکرد به طور حتم از وضعیتی که الان در بازار خودرو حاکم است و قیمت‌ها به طرز وحشتناکی افزایش پیدا کرده‌اند، بهتر خواهد بود و قیمت‌ها منطقی‌تر می‌شود؛ اما در سوی دیگر باید میزان تولید خودرو به اندازه‌ای باشد که بتواند تقاضا را پوشش دهد، بنابراین سطح تولید نیز باید به میزان قابل قبولی برسد.
یکی از مهم‌ترین مزایایی که عرضه درست و صحیح خودرو در بورس کالا می‌تواند به دنبال داشته باشد، قطع دست دلالان از این بازار است. در چنین وضعیتی دیگر قیمت‌ها به صورت سفته‌بازانه بالا نخواهد رفت. حال باید دید که رویکرد دولت در رابطه با قیمت‌گذاری خودرو چه خواهد بود و آیا از تعیین قیمت دستوری دست بر خواهد داشت.
الزامات عرضه خودرو در بورس کالا
امرالله امینی استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در مورد الزامات موفقیت عرضه خودرو در بورس کالا به فرارو می‌گوید: «فرآیند درست عرضه و تقاضا است که می‌تواند کمک کند تا کشف قیمت خودرو به‌درستی در بورس کالا انجام شود. اما وقتی عرضه خودرو دچار مشکل باشد، این عرضه در سطح کلان نمی‌تواند مشکلی را از بازار خودرو حل کند؛ بنابراین در ابتدا باید مشکل تولید و عرضه خودرو حل شود و سطح تولید افزایش یابد، بعد از آن به این فکر افتاد که خودرو به صورت گسترده را در بورس کالا عرضه کرد.»
امینی افزود: «اگر بستر و شرایط عرضه خودرو در بورس کالا فراهم شود، باید قیمت‌گذاری نیز بر اساس تقاضا باشد، تا با کشف قیمت عادلانه و واقعی بر اساس عرضه و تقاضا، این مسئله با موفقیت همراه باشد. اما اگر قرار باشد، قیمت گذاری به صورت دستوری دوباره انجام شود، بدون قطع مشکلی حل نخواهد شد و عرضه خودرو در بورس کالا نیز نمی‌تواند موفقیت آمیز باشد.»
در این زمینه حجت‌الله فیروزی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: «در حال حاضر با توجه به مکانیزمی که خودرو در بستر آن عرضه می‌شود، تنها نوعی رانت توزیع می‌شود و مشتری واقعی که نیاز مبرم به خودرو دارد، با توجه به تعداد زیاد شرکت‌کنندگان شانس چندانی برای برد در قرعه‌کشی را ندارد؛ چرا که با این فاصله قیمتی خودرو در درب کارخانه و بازار آزاد، سود هنگفتی وجود دارد و بسیاری از افراد با توجه به تورمی که در جامعه وجود دارد، برای حفظ ارزش دارایی‌های خود اقدام به شرکت در پیش فروش خودرو می‌کنند.»
وی اضافه کرد: «با عرضه خودرو در بورس کالا قیمت به صورت واقعی و رقابتی و بر اساس میزان عرضه و تقاضا کشف خواهد شد که این موضوع برای مشتریان و هم برای خودروسازان مهم است، زیرا از یک سو، خریداران خودرو را در بورس کالا با قیمت کمتری نسبت به قیمتی که الان در بازار آزاد هست، می‌توانند بخرند و در سوی دیگر خودروسازان نیز محصولات خود را با قیمت بالاتری نسبت به قیمت‌گذاری دستوری به فروش خواهند رساند.»
همچنین لطف‌الله سیاه‌کلی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز با اشاره به اینکه با عرضه خودرو در بورس کالا قیمت خودرو متعادل خواهد شد، به فرارو گفت: «در این رابطه باید از طریق افزایش تولید، زمینه را برای افزایش عرضه فراهم آوریم. در چنین شرایطی، با عرضه خودرو در بورس کالا، قیمت بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا مشخص خواهد شد و دیگر شاهد سفته‌بازی در این بازار نخواهیم بود، از طرفی دلال بازی نیز در بازار خودرو که طی این سالیان رخ داد بود، نیز از بین خواهد رفت.»
وی تاکید کرد: «بازار خودرو نیاز به شفافیت دارد که این مسئله با عرضه خودرو در بورس کالا محقق خواهد شد. از سویی دولت باید بتواند عرضه و تقاضا را در بازار خودرو ساماندهی کند، که در این زمینه بورس کالا می‌تواند یک راهکار مطلوب باشد، همچنین اگر عرضه خودرو در بورس کالا عملیاتی شود، این موضوع در افزایش عرضه خودرو نیز می‌تواند نقش بسزایی ایفا کند.»
سعید مدنی کارشناس بازار خودرو با اشاره به اینکه در حال حاضر همه ذینفعان بازار خودرو از شیوه عرضه این محصول ناراضی هستند، گفت: «با شیوه فعلی عرضه خودرو به نوعی می‌توان گفت دلالان بازار را در دست می‌گیرند؛ زیرا در پیش‌فروش خودرو تنها عده‌ای کمی می‌توانند حضور داشته باشند و اگر کسی نیاز واقعی به خودرو داشته باشد، باید به بازار آزاد مراجعه کند، که در این صورت نیز دلالان بهای گزافی را برای خودرو تعیین می‌کنند. در این شرایط هم خودروساز به عنوان تولیدکننده و هم مردم به عنوان مصرف‌کننده از این وضعیت ناراضی هستند، اما اگر شیوه فروش تغییر پیدا کند، بدون شک، وضع بازار خودرو نیز می‌تواند از این نابه سامانی خارج شود.»
وی افزود: «در بازار آزاد نیز با توجه به فاصله قیمتی زیادی که با نرخ کارخانه وجود دارد، مابه التفاوت به جیب دلالان می‌رود. این مسئله باعث می‌شود که همه از این وضعیتی که در بازار خودرو وجود دارد ناراضی باشند، و تنها در این بین دلالان هستند که جولان می‌دهند. اما اگر در بورس کالا خودرو عرضه شود، چند اتفاق مهم رخ می‌دهد، اول اینکه فضای حاکم بر بازار خودرو شفاف می‌شود. در حال حاضر با شرایطی که وجود دارد، دلالان هرکاری که می‌خواهند انجام می‌دهند، اما با عرضه خودرو در بورس کالا شفافیت حکمفرما می‌شود و معاملات نیز قابل رصد است.»
مدنی ادامه داد: «دوم هم اینکه دست دلالان از بازار قطع می‌شود و مصرف کننده نیز مستقیم از تولید کننده خودرو را می‌خرد. از سوی دیگر به دلیل اینکه قیمت‌گذاری بر اساس عرضه و تقاضا است، مصرف کننده واقعی تنها اقدام به خرید می‌کند. این موضوع نیاز کاذبی که در بازار خودرو وجود دارد را از بین خواهد برد. از سویی شروطی که برای خرید خودرو از بورس کالا نیز گذاشته شده، در این مسئله بسیار تاثیرگذار است.»
این کارشناس صنعت خودرو گفت: «سوم هم اینکه صنعت خودرو می‌تواند بیش از گذشته تامین مالی از طریق بازار سرمایه را دنبال کند، با توجه به اینکه یکی از مهم‌ترین معضلاتی که صنعت خودرو با آن دست و پنجه نرم می‌کند، مسئله تامین نقدینگی و سرمایه در گردش است، استفاده از ظرفیت بورس اوراق و بورس کالا در این زمینه بسیار موثر و راهگشا باشد.»
217 46