به گزارش خبرنگار ایبِنا، اوراق سندی است که برای دارنده آن ارزش مالی را به همراه دارد و نمایانگر مالکیت افراد در یک کالا یا ارزش است. اوراق ابزاری کاربردی هستند که بانک‌مرکزی برای تعدیل بازار، تامین‌مالی و سیاست‌گذاری پولی از آن‌ها استفاده می‌کند. بانک‌مرکزی در جدیدترین اقدام خود اوراق سکه را منتشر کرده است که عرضه اولیه این اوراق از سه‌شنبه مورخ ۱۷ آبان ۱۴۰۱ از ساعت ۱۱:۳۰ الی ۱۵ در دوره پیش‌گشایش و ساعت ۱۵ برای حراج تک قیمتی آغاز شد.
این اوراق از مزایای ویژه‌ای برخوردار است و انتشار آن در کنار ایجاد فضای برای کسب منفعت برای خریداران این اوراق، موجب تعدیل بازار طلا و تثبیت قیمت طلا و سکه می‌شود و در واقع این اقدام بانک مرکزی به منظور ایجاد ثبات در بازار طلا و سکه بوده است.
این اوراق در مرحله اول با سررسید ۶ ماهه در بورس کالا منتشر می‌شود و قیمت تسویه این اوراق نیز معادل میانگین موزون قیمت‌های پایانی تمامی گواهی‌های سپرده سکه بانک‌ها و اوراق سکه بانک مرکزی در بورس کالای ایران در آخرین جلسه معاملاتی خواهد بود.
اوراق سکه چه تاثیری بر بازار می‌گذارد؟
به گفته علی صالح آبادی، رئیس کل بانک‌مرکزی یکی از اقدامات بانک مرکزی برای کنترل بازار طلا انتشار اوراق سکه است و اشخاص حقیقی و همچنین صندوق‌های سرمایه گذاری در طلا می‌توانند به منظور تنوع بخشیدن به سبد سرمایه‌گذاری خود، در چارچوب ضوابط تعیین شده، این اوراق را خریداری کنند.
نادر بذرافشان رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران در رابطه با اثرات انتشار اوراق سکه بر بازار گفت: چنانچه بتوانند با مناسب اعلام کردن قیمت اوراق سکه در بورس، روند عرضه را پیش ببرند و همچنین در بخش کنترل و نظارت بانک مرکزی بر بازار ارز، نرخ ارز کنترل و مدیریت شود، روند ثبات و کاهش قیمت سکه در بازار در هفته‌های پیش‌رو پیش‌بینی می‌شود. البته که این ثبات و کاهش قیمت همانطور که اشاره شد، به قیمتی که برای اوراق تعیین می‌شود، بستگی دارد؛ چنانچه قیمتی کمتر از قیمت بازار تعیین شود، ١٠٠ درصد تاثیرگذار خواهد بود و منجر به کاهش قیمت سکه در بازار نیز خواهد شد.
طی معاملات روز گذشته هر ۱۰۰ ورقه گواهی سکه بانک مرکزی (معادل یک سکه طلای تمام بهار آزادی طرح جدید) به قیمت ۱۵ میلیون و ۸۷۵ هزار تومان به متقاضیان فروخته شد و با توجه به پایین‌تر بودن این قیمت نسبت به قیمت بازار به واسطه انتشار این اوراق همانطور که در اولین روز انتشار این اوراق با کاهش ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومانی حباب سکه و ۳۰۰ هزار تومانی قیمت سکه مواجه بودیم، در روز‌های آینده نیز شاهد کاهش قیمت سکه در بازار خواهیم بود.
بلامانع بودن خرید اوراق سکه از نظر شرعی
یکی از مسائلی که در رابطه با بخش‌های مختلف بازار‌های مالی مطرح می‌شود شائبه وجود اشکال شرعی در آن است. در رابطه با اوراق سکه نیز همینطور است و یکی از مشکلات شرعی مطرح شده درباره اوراق مبتنی بر کالا عدم تحویل کالا در زمان سررسید است که ارتباط اوراق را با بازار اصلی محصولات قطع می‌کند و شبهه شرط‌بندی و قمار را ایجاد می‌کند و از طرفی با نوساناتی که رای بازار به صورت کاذب نیز ایجاد می‌کند نیز اشکالاتی وجود دارد. با توجه به اینکه امکان تحویل سکه خریداری شده به مشتریان در نظر گرفته شده است، شورای فقهی بانک‌مرکزی این اوراق را بدون اشکال و انتشار آن را بلامانع می‌داند.
مزایای اوراق سکه
انتشار اوراق موجب ایجاد تعدیل و ثبات در بازار کالا می‌شود چرا که به مرور زمان تقاضای سفته بازانه و نوسانات بازار را از بین می‌برد، علاوه بر این موارد اوراق سکه مزایای ویژه دیگری نیز دارد که استفاده از آن‌ها را برای فعالان بازار طلا و سکه می‌تواند جذاب کند.
مزیت دیگر اوراق سکه عدم وجود خطرات ناشی از سرقت و تقلبی بودن است و از طرفی هزینه‌های مواردی مثل خرید و فروش، نگهداری، حمل‌و‌نقل و دیگر موارد را کاهش می‌دهد. اوراق سکه را به راحتی می‌توانیم در بورس کالا خریداری کنیم و هر زمان که خواستیم دوباره آن را با نرخ روز بفروشیم.
همچنین بانک مرکزی تسویه نقدی اوراق در سررسید و همچنین نقدشوندگی این اوراق در بازار ثانویه بورس کالای ایران به قیمت روز را متعهد می‌شود که در نتیجه این تعهد هیچ نگرانی بابت فروش این اوراق و نقدشوندگی این اوراق وجود نخواهد داشت.
اوراق سکه به عنوان وثیقه تسهیلات بانکی
امکان وثیقه‌گذاری سهام و اوراق برای دریافت وام، اسفند سال گذشته اعلام و رونمایی از سامانه توثیق الکترونیکی هوشمند یا سامانه ستاره با هدف وثیقه‌گذاری آنلاین اموال در مردادماه سال جاری انجام شد و با اعلام روابط عمومی بانک مرکزی، اوراق سکه بانک مرکزی علاوه بر امکان سرمایه گذاری در طلا، قابلیت توثیق در شبکه بانکی برای اخذ انواع تسهیلات را نیز دارد بنابراین اوراق سکه را نیز می‌توانیم به عنوان وثیقه برای دریافت تسهیلات در شبکه بانکی استفاده کنیم و این یکی از مزایای ویژه‌ای است که اوراق سکه نسبت به سکه دارد.
معافیت مالیاتی اوراق سکه
طبق اعلام بانک مرکزی و به گفته علی صالح آبادی رئیس‌کل بانک‌مرکزی این اوراق معاف مالیات هستند و در سررسید ۶ ماهه و با تسویه با قیمت روز منتشر می‌شوند.
اوراق سکه از دسته اوراق بهادار محسوب می‌شوند و طبق ماده ۱۴۳ قانون مالیات‌های مستقیم و بند ۲۴ ماده یک قانون توسعه ابزار‌ها و نهاد‌های مالی جدید، از مالیات بر ارزش‌افزوده و همچنین مالیات بر عملکرد معاف است و هیچ‌گونه محدودیت و ممنوعیت مالیاتی ندارد و این یک مزیت مهم برای این اوراق محسوب می‌شود که یک فرصت سرمایه‌گذاری جذاب برای فعالان بازار سکه و طلا است.