به گزارش خبرآنلاین وبسایت اوراسیانت در تحلیلی نوشت: ایران و ارمنستان توافق کرده‌اند که میزان گاز طبیعی را که ایران به ارمنستان می‌فروشد دو برابر کنند و قرارداد تجارت گاز خود را تا سال ۲۰۳۰ تمدید کنند.
این توافق در جریان سفر نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان به تهران انجام شد. این یادداشت تفاهم اول نوامبر توسط مجید چگنی، معاون وزیر نفت در امور گاز و مدیر شرکت ملی گاز ایران (NIGC) و گنل سانوسیان، وزیر اداره ارضی و زیرساخت ارمنستان امضا شد.
در حال حاضر ارمنستان سالانه حدود ۳۶۵ میلیون متر مکعب گاز طبیعی از ایران وارد می کند. چگنی گفت: اکنون روزانه یک میلیون متر مکعب گاز به ارمنستان صادر می کنیم که بر اساس تفاهم نامه جدید دو برابر خواهد شد.
دو طرف مبادله انرژی را بر اساس توافق نامه مبادله گاز در برابر برق در سال ۲۰۰۶ انجام می دهند. ارمنستان در ازای سه کیلووات ساعت برق تولید شده توسط نیروگاه های حرارتی ارمنستان، یک متر مکعب گاز از ایران دریافت می کند.
مدتی است که توسعه این قرارداد در دست اقدام بوده است. سورن پارسیان، اقتصاددان گفت: افزایش واردات گاز با افزایش ظرفیت ارمنستان برای تولید برق امکان پذیر شده است. یک نیروگاه حرارتی جدید ساخته شده توسط شرکت ایتالیایی رنکو در سال ۲۰۲۱ به صورت آنلاین عرضه شد و می‌تواند مکمل تامین‌کننده دیگر یعنی نیروگاه حرارتی دولتی ایروان باشد.
حتی با وجود واردات بیشتر از ایران، روسیه تامین کننده اصلی گاز ارمنستان باقی خواهد ماند. ارمنستان سالانه بیش از ۲ میلیارد متر مکعب گاز روسیه را با پرداخت ۱۶۵ دلار به ازای هر هزار متر مکعب گاز خریداری می کند. قیمت گاز روسیه در سال ۲۰۱۹ به میزان ۱۵ دلار در هر هزار متر مکعب افزایش یافت و این قیمت بدون تغییر باقی ماند.
در ماه آوریل، ارمنستان شروع به پرداخت هزینه گاز روسیه به روبل کرد، اگرچه این نرخ همچنان به قیمت دلار وابسته است. حتی در شرایطی که بازارهای جهانی گاز طبیعی در آشفتگی قرار دارند، عرضه نفت تحت تأثیر قرار نگرفته است، روسیه بسیاری از مشتریان اروپایی را قطع کرده و قیمت ها به شدت در نوسان است. در سال ۲۰۲۱، ارمنستان ۴۱۴ میلیون دلار برای گاز خود به روسیه پرداخت کرد.
پارسیان گفت: گاز روسیه همچنان ارزان‌تر از ایران است. مسئله این است که روسیه برای آن پول می‌خواهد، اما ایران از ارمنستان برق دریافت می کند. در همین حال گسترش بیشتر تجارت انرژی ایران و ارمنستان می تواند در آینده در دست اقدام باشد. برق در حال حاضر از طریق دو خط برق به ایران تامین می شود، اما ساخت سومین خط فشار قوی مدت زیادی به تعویق افتاده و اکنون قرار است تا پایان سال ۲۰۲۳ تکمیل شود.
در ماه مه، هاکوب واردانیان، معاون اداره سرزمینی و زیرساخت های وزارت کشور به رادیو آزادی گفت که «ارمنستان پس از تکمیل ساخت طولانی مدت سومین خط انتقال برق که آن را به ایران متصل می کند، قادر خواهد بود تا ۱.۸ میلیارد متر مکعب گاز از ایران وارد کند.
در حالی که افزایش واردات گاز از ایران مدت‌هاست در حال انجام است، اما از نظر ژئوپلیتیکی در زمان مناسبی رخ می‌دهد. در همین حال، ایران به شریک نزدیکتر ارمنستان تبدیل شده است و به طور مرتب به آذربایجان در مورد هرگونه تلاش برای کنترل هر منطقه ارمنستان هشدار می دهد. در ماه اکتبر، ایران کنسولگری را در شهر جنوبی کاپان افتتاح کرد و در واقع پرچم خود را در پرتنش‌ترین منطقه نصب کرد.
در تهران نیز پاشینیان و ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران در مورد بسیاری از جنبه های روابط دوجانبه سخنان گرمی داشتند. رئیسی خاطرنشان کرد: مبادلات تجاری دو کشور در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال گذشته ۴۳ درصد افزایش یافته است و دو طرف به دنبال افزایش حجم مبادلات سالانه به ۳ میلیارد دلار هستند. رئیسی گفت: قطعا به این هدف خواهیم رسید. در دوره ژانویه تا آگوست ۲۰۲۲، تجارت دوجانبه بالغ بر ۴۲۷ میلیون دلار بوده است.
پاشینیان هم در سفر به تهران گفت: همکاری نزدیکتر ارمنستان و ایران در حوزه‌هایی از جمله انرژی، کشاورزی و راهسازی «پتانسیل عظیمی» دارد.
گنل سانوسیان وزیر مدیریت منطقه‌ای و زیرساخت‌های جمهوری ارمنستان گفت که از شرکت‌های ایرانی خواسته است در پروژه‌های راهسازی در سیونیک مشارکت کنند و با همکاران ایرانی در مورد ساخت یک تونل چهار کیلومتری در زیر گردنه کوهستانی در جاده منتهی به مرز با ایران گفتگو کرده است. جاده فعلی از یک گردنه ۲۵۰۰ متری عبور می کند که اغلب در زمستان به دلیل آب و هوای شدید بسته می شود.
امنیت منطقه ای شاید بالاترین در دستور کار بود. پاشینیان پس از دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و الهام علی اف، رئیس جمهور آذربایجان در ۳۰ اکتبر در سوچی، مستقیماً به تهران رفت.
پاشینیان در نشست خبری مشترک با رئیس جمهور ایران گفت: «مهم است که شرکای ایرانی ما از آنچه در چارچوب روابط ارمنستان و آذربایجان، روابط ارمنستان و ترکیه و حل مناقشه قرا باغ کوهستانی در حال وقوع است مطلع شوند».
رئیسی نیز به نوبه خود نسبت به نفوذ «نیروهای بیرونی» در قفقاز هشدار داد که احتمالاً منظور او غرب است. وی گفت: منطقه قفقاز بخشی از تاریخ، تمدن و فرهنگ ایران است و ما نسبت به منطقه قفقاز حساس هستیم و امنیت و آرامش در منطقه قفقاز برای ایران قابل توجه است. حضور نیروهای خارجی تنها می تواند مشکلات منطقه ای را تشدید کند.
۳۱۱۳۱۱