فردای اقتصاد: با ادامه شکستهای ارتش روسیه در اوکراین، جهان بیش از گذشته نگران است که ولادیمیر پوتین از سلاح هستهای استفاده کند. با این حال توماس فریدمن، تحلیلگر و ستون نویس بر این باور است که او در حال حاضر، در حال مونتاژ یک سلاح متفاوت است، سلاحی که ممکن است قدرت تخریب بیشتری داشته باشد و در مقابل هزینه کمتری برای روسیه به بار آورد. فریدمن این بمب را بمب نفتی و گازی مینامد که ممکن است زمستان امسال دست پوتین روی دکمه آن برود. اگر این کار را انجام دهد، قیمت نفت میتواند تا بیش از ۲۰۰ دلار رشد کند و گرمایش خانهها قطع شود و اتحاد غرب علیه روسیه از هم بپاشد.
فریدمن تحلیل خود از شرایط را به طور خلاصه اینگونه بیان میکند: پوتین اکنون در حال جنگ زمینی برای شکستن خطوط اوکراین و جنگ انرژی دو طرفه برای شکستن اراده کیف و متحدانش است. او در تلاش است تا سیستم برق اوکراین را خراب کند تا زمستان طولانی و سردی را در آنجا رقم بزند و در عین حال خود را در موقعیتی قرار دهد تا هزینه انرژی را برای همه متحدان اوکراین افزایش دهد. از آنجا که ما - آمریکا و غرب - استراتژی انرژی برای کاهش تأثیر بمب انرژی پوتین نداریم، این یک چشم انداز ترسناک است.
او میگوید: من فکر میکنم استراتژی او با واداشتن ایالات متحده به کاهش ذخایر استراتژیک نفت خود شروع میشود. این ذخایر عظیم نفت خام است که در انبارهای غول پیکر ذخیره شده است، میتواند در مواقع اضطراری استفاده شود تا هرگونه محدودیت در تولید یا واردات نفت جبران شود. چهارشنبه گذشته، بایدن از آزادسازی ۱۵ میلیون بشکه بیشتر از ذخایر استراتژیک در ماه دسامبر خبر داد. حدود ۶ ماه پیش هم مجوز انتشار ۱۸۰ میلیون بشکه نفت صادر شد و حالا سطح ذخایر استراتژیک نفت آمریکا به ۴۰۵.۱ میلیون رسید که تقریبا حدود نصف حداکثر ظرفیت مجاز است.
این درست روشی است که روسیه در قبال آلمان اتخاذ کرد به طوریکه آلمانها انرژی هستهای را کنار گذاشتند و به گاز طبیعی ارزان روسیه معتاد شدند. سپس، زمانی که گاز روسیه به دلیل جنگ اوکراین قطع شد، خانهها و کارخانههای آلمانی مجبور شدند مصرف را به شدت کاهش دهند و برای جایگزینهای گرانتر تلاش کنند.
در مرحله بعد، پوتین نظارهگر ممنوعیت واردات نفت خام از طریق دریا از روسیه به اروپا است که از ۵ دسامبر آغاز میشود. این تحریم - همراه با اقدام آلمان و لهستان برای توقف واردات خط لوله - تقریبا ۹۰ درصد از واردات کنونی اتحادیه اروپا از روسیه را متوقف میکند. در واقع اروپا برنامه دارد که بیمه شرکتهای اروپایی بر نفتکشهای حامل نفت روسیه را بردارند مگر اینکه این محمولهها در کمتر از سقف قیمتی که غرب تعیین کرده خریداری شده باشند.
فریدمن میگوید اما منابع او در صنعت نفت گفتهاند که آنها به طور جدی شک دارند این سقف قیمت غربی کارساز باشد. عربستان سعودی، شریک اوپک پلاس روسیه، مطمئناً علاقهای به دیدن چنین پیشینهای برای تثبیت قیمت از سوی خریداران ندارد. علاوه بر این روسیه میتواند بخش مهمی از نفت خود را به طور پنهانی صادر کند.
از طرفی باید در نظر داشت که قیمتها رد حال حاضر تحت فشار سیاست کووید صفر در چین است که تقاضای نفت و گاز این کشور را محدود کرده است. اکنون که شی در سومین دوره خود به عنوان دبیرکل حزب کمونیست تثبیت شده است، بسیاری انتظار دارند که او محدودیتها را کاهش دهد. اگر چین به چیزی نزدیک به مصرف گاز طبیعی خود بازگردد، بازار جهانی گاز به طرز وحشتناکی با کمبود مواجه خواهد شد.
در آخر، همانطور که اشاره کردم، پوتین در تلاش است تا توانایی اوکراین برای تولید برق را از بین ببرد. امروز بیش از یک میلیون اوکراینی بدون برق هستند، و همانطور که یکی از قانونگذاران اوکراینی هفته گذشته توییت کرد، «تاریکی و سرمای مطلق در راه است.»
همه اینها را در نظر بگیرید و سپس فرض کنید، در دسامبر پوتین اعلام کند تمام صادرات نفت و گاز روسیه را برای ۳۰ یا ۶۰ روز به کشورهای حامی اوکراین متوقف میکند و تسلیم تصمیم اتحادیه اروپا برای تعیین قیمت نفت نشود. این بمب انرژی پوتین و هدیه کریسمس به غرب خواهد بود. در این بازار تنگ، نفت میتواند تا ۲۰۰ دلار در هر بشکه، با افزایش متناسب قیمت گاز طبیعی، برسد و قیمت بنزین به ۱۰ تا ۱۲ دلار در هر گالن در پمپ در ایالات متحده برسد یعنی بیش از دو برابر بالاترین قیمت بنزین در تاریخ آمریکا.
مزیت یک بمب انرژی برای پوتین این است که بر خلاف انفجار یک بمب هستهای - که تمام جهان را علیه او متحد میکند – موجب قطع شدن حایتهای غرب از اوکراین میشود.
فریدمن در نهایت مینویسد: بدیهی است که من فقط حدس میزنم که اینها همان چیزی است که پوتین در نظر دارد و اگر جهان وارد رکود شود، قیمت انرژی را نیز به همراه خود کاهش خواهد داد.
در نهایت تحلیلگر نیویورک تایمز این پیشنهاد را مطرح میکند که بایدن تمام احتیاطها و کمالگراییها در خصوص مسائلی چون تغییرات اقلیمی کنار بگذارد و مینویسد: اگر بایدن میخواهد آمریکا دارای زرادخانه دموکراسی باشد تا از ما و متحدان دموکراتیکمان محافظت کند، باید یک زرادخانه بسازد؛ چون در جنگ انرژی هستیم! بایدن باید یک سخنرانی مهم داشته باشد و روشن کند که برای آینده قابل پیش بینی، ما به هر نوع انرژی بیشتری نیاز داریم. میدانم. این ایده آل نیست. اینجا جایی نیست که من امیدوار بودم در سال ۲۰۲۲ باشیم. اما اینجا جایی است که حالا هستیم و هر چیز دیگری غیر از آن یک تفکر تخیلی است و تنها کسی که فریب آن را نخواهد خورد ولادیمیر پوتین است.