اگر تا به حال پس از حمام به ایده یا راه حلی هوشمندانه برای یکی از مشکلات خود رسیده‌اید، پژوهش‌های علمی ادعا می‌کنند که این اتفاق احتمالا تصادفی نبوده است.
پژوهش‌های ۱۵ سال اخیر نشان می‌دهند که به جای سر و کله زدن مداوم با یک مشکل یا عاجزانه به دنبال جرقه بودن، افراد به احتمال زیاد زمانی به ایده‌های نبوغ‌آمیز می‌رسند که در حال انجام کارهای روزمره با کمترین نیاز به فکر هستند — فعالیت‌هایی که اساسا به صورت اتوماتیک انجام می‌دهید. این باعث می‌شود ذهن شما به یک آگاهی خودبخودی یا تفکری به نام «جریان آگاهی» مشغول شود؛ چیزی که به عقیدهٔ متخصصان خاطراتی نامعمول را بازیابی یا ایده‌هایی جدید را تولید می‌کند.
کالینا کریستوف (Kalina Christoff)، دانشمند علوم اعصاب شناختی در دانشگاه بریتیش کلمبیا در ونکوور، می‌گوید «مردم همیشه وقتی می‌فهمند در زمان‌های غیر منتظره به ایده‌های جالب و نو رسیده‌اند، غافلگیر می‌شوند، زیرا گفتمان فرهنگی به ما می‌گوید چنین اتفاقی باید از طریق سخت‌کوشی بیفتد. این یک تجربهٔ کاملا متداول انسانی در کل جهان است.»
پژوهشگران نشان داده‌اند که شبکهٔ حالت پیش‌فرض (DMN) — که ده‌ها ناحیهٔ مغز را به هم متصل می‌کند — در طول سرگردانی مغز یا وظایف منفعل نسبت به زمانی که فعالیت شما نیاز به تمرکز دارد، فعال‌تر می‌شود. طبق توضیح سادهٔ راجر بیتی (Roger Beaty)، دانشمند علوم اعصاب شناختی در دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا، DMN «حالتی است که وقتی فعالانه مشغول نیستید، مغز به آن باز می‌گردد.» برعکس، وقتی درگیر کاری سخت هستید، سیستم‌های کنترلی اضافی در مغز تفکر شما را متمرکز، تحلیلی و منطقی نگه می‌دارند.