فردای اقتصاد: بورس تهران نخستین روز کاری این هفته را منفی آغاز کرد و در نهایت نماگر اصلی تالار شیشه‌ای با افت ۰.۸۷ درصدی تا محدوده یک میلیون و ۴۲۶ هزار واحدی عقب‌نشینی کرد. حالا ۳۷ روز کاری است که نوسان شاخص کل در ابرکانال ۱.۴ میلیون واحدی ادامه دارد و در حالی هر روز سهامداران را در انتظار بازگشت رونق سپری می‌کنند که طی روزهای اخیر، ارزش معاملات خرد سهام مجددا به سطوح کمتر از ۳هزار میلیارد تومان نزول کرده و خروج سرمایه‌های خرد نیز حالا دوباره شدت گرفته است. امروز سهامداران حقیقی مالکیت سهامی به ارزش ۴۴۴ میلیارد تومان را به معامله‌گران نهادی بازار واگذار کردند که بیشترین خروج پول از نهمین روز مردادماه به شمار می‌رفت. دو عامل تشدید ابهامات مربوط به سرنوشت احیای برجام و البته پایان یک هفته منفی در بازار کامودیتی‌ها، اصلی‌ترین دلیل واکنش منفی امروز سهامداران بورسی است.
ناامیدی برجامی در تالار شیشه‌ای
امروز بیشترین نگاه سهامداران معطوف به آخرین اخبار منتشر شده در خصوص مذاکرات هسته‌ای برای احیای برجام بود. صبح روز جمعه ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه از ارسال نظرات جمهوری اسلامی ایران در مورد پاسخ آمریکا درباره متن پیش‌نویس توافق احتمالی رفع تحریم‌ها به هماهنگ کننده خبر داد. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در این خصوص گفت: «پس از دریافت پاسخ آمریکا، تیم کارشناسی جمهوری اسلامی ایران آن را به دقت مورد بررسی قرار داده و پاسخ‌های ایران، پس از ارزیابی در سطوح مختلف، تدوین و امشب به هماهنگ‌کننده تحویل داده شد.» کنعانی ادامه داد: «متن ارسالی دارای رویکردی سازنده با هدف نهایی کردن مذاکرات است.» با این حال یک مقام آمریکایی در ارزیابی پاسخ ایران به نظرات آمریکا گفت که «متاسفانه این پاسخ سازنده نیست».
در این خصوص بخوانید: پینگ پونگ برجامی ایران و آمریکا
همین اخبار کافی بود تا امروز شاهد افزاش فشار فروش در کلیت بازار به ویژه صنایعی که چند سالی است به گروه‌های برجامی معروف شده‌اند، باشیم. آنگونه که آمارها نشان می‌دهند خودروسازان امروز شاهد افت بیش از ۳ درصدی میانگین سهام زیرمجموعه خود باشند و بانکی‌ها نیز با کاهش ارتفاع حدود ۱.۷ درصدی شاخص صنعت خود مواجه شوند. گروه حمل و نقل نیز در این روز افت ۴.۵۲ درصدی را تجربه کرد. «حکشتی» به نمایندگی از این گروه، امروز سومین نماد با بیشترین تاثیر منفی بر افت شاخص کل بورس تهران بود.
سرمای زودرس بازارهای جهانی
کامودیتی‌ها یک هفته منفی دیگر را سپری کردند تا بازتاب آن در معاملات روز شنبه بورس تهران، با افزایش فشار فروش در صنایع وابسته به بازارهای جهانی منعکس شود. در هفته‌ای که گذشت فشار فروش در بازارهای جهانی از سهام و اوراق قرضه گرفته تا بازار کامودیتی‌ها تشدید شد. عامل اصلی این فشار نیز انتظارات مربوط به سیاست‌های آتی فدرال رزرو در خصوص نرخ بهره بود. حالا دیگر تقریبا فعالان بازارها مطمئن شده‌اند که فدرال رزرو در نشست ماه جاری، نرخ بهره را ۰.۷۵ درصد دیگر افزایش می‌دهد. در این میان روز پنجشنبه، نشست بانک مرکزی اروپا نیز برگزار خواهد شد. برخی از بانک‌های بزرگ سرمایه‌گذاری آمریکا انتظار دارند در نشست هفته جاری، اروپایی‌ها نرخ بهره را ۰.۷۵ درصد افزایش دهند. از این رو انتظار برای تشدید سیاست‌های انقباضی برای مقابله با تورم یعنی همان موضوعی که جروم پاول، رئیس فدرال رزرو در نشست «جکسون هول»، رساندن آن به هدف ۲ درصد را مهمترین هدف بانک مرکزی آمریکا عنوان کرد، منجر به کاهش تقاضا در بازارهای جهانی شد. داده‌های بخش اشتغال آمریکا جمعه منتشر شد. تغییر در اشتغال بخش غیرکشاورزی آمریکا در حالی که انتظار می‌رفت ۳۰۰ هزار نفر افزایش پیدا کند، اندکی بیش از انتظارات بازار بود و به ۳۱۵ هزار نفر رسید. نرخ بیکاری آمریکا بدتر از انتظارات بازار بود و از ۳.۵ درصد به ۳.۷ درصد رسید. با این حال همچنان حال بخش اشتغال آمریکا خوب است و به همین دلیل زمینه برای افزایش ۰.۷۵ درصدی نرخ بهره فراهم است.
در این خصوص بخوانید: سیگنال نرخ بیکاری به فدرال رزرو؟
همزمان با شرایط تورمی اقتصاد جهان، افزایش محدودیت‌های کرونایی در چین و قرنطینه شهر ۲۱ میلیون نفری یکی از شهرهای این کشور نیز به ریزش بیشتر قیمت‌ها سرعت بخشید.
از این رو در دادوستدهای روز جاری بورس تهران، گروه‌های کالاپایه بورس تهران بیشترین فشار را بر نماگرهای بورسی در مسیر کاهش وارد کردند. نگاهی به شاخص صنایع مذکور نیز از افت ۱.۸ درصد میانگین قیمت سهام زیرمجموعه گروه فرآورده‌های نفتی، عقبگرد ۰.۸۵ درصدی فلزی‌ها و افت ۰.۸۴ درصدی شاخص صنعت کانه‌های فلزی حکایت می‌کند. گروه‌هایی که به سبب ارزش بازار زیاد از وزن بالایی در محاسبه شاخص کل برخوردارند.
سرایت هیجان منفی
همانطور که اشاره شد عوامل دوگانه تشدید ابهامات مربوط به سرنوشت احیای برجام و البته پایان یک هفته منفی در بازار کامودیتی‌ها، اصلی‌ترین دلیل افزایش تعداد فروشندگان در صنایع مربوطه و عقبگرد نماگرهای بورسی بود. در این میان اما بودند گروه‌هایی که بدون داشتن خط و ربط مستقیمی به تحولات سیاسی یا وضعیت بازارهای جهانی، با افت قیمت سهام زیرمجموعه خود مواجه شدند. واکنشی که به نظر می‌رسد ناشی از سرایت حال بد گروه‌هایی اثرگذار بازار به این سهام است.
معامله سهام با چاشنی انتظار و احتیاط
دادوستدهای امروز بورس تهران در حالی پایان افت که برای سومین روز کاری، ارزش معاملات خرد سهام در سطوح کمتر از ۳هزار میلیارد تومان بود که خبر از تداوم کم‌رمقی دادوستدها می‌داد. به نظر می‌رسد کاهش توانایی سرمایه‌گذاران در پیش‌بینی وضعیت آینده اقتصاد و بازارها به سبب ادامه ابهامات سیاسی و اقتصادی کشور از مهمترین دلایل رکود معاملات در تالار شیشه‌ای است. شرایطی که احتیاط و انتظار را چاشنی معاملات سهام کرده تا شاهد کاهش فعالیت سهامداران در بازار سهام باشیم.
بیشترین خروج پول در یک ماه اخیر
در جریان معاملات روز شنبه بورس تهران، شاهد جابه‌جایی سهامی به ارزش ۴۴۴ میلیارد تومان در مسیر حقیقی به حقوقی بودیم که بیشترین خالص فروش سهامداران خرد از ۹ مردادماه به شمار می‌رود. این ششمین روز متوالی است که حقیقی‌ها در زمین فروش سهام توپ می‌زدند. در این میان بررسی‌ها نشان می‌دهد در مقابل ورود پول حقیقی به ۶ صنعت بورسی، ۳۰ گروه با خروج سهامداران خرد مواجه شدند. در صدر لیست خروج حقیقی‌ها، گروه خودرو و ساخت قطعات با خالص فروش ۴۱ میلیارد تومانی این دسته از معامله‌ان خودنمایی می‌کرد و در ادامه نیز بیشترین خروج سرمایه خرد از گروه‌های فرآورده نفتی، حمل و نقل، چندرشته‌ای صنعت و بانک‌ها رقم خورد.
