فردای اقتصاد: بازارهای جهانی در آخرین ماه میلادی از فصل تابستان به دلیل شرایط حاکم بر اقتصادهای بزرگ دنیا، روزهای سختی را پشت سر گذاشتند و سرمایه‌گذاران با تحمل زیان وارد فصل سرد سال شدند. نگاهی به روند ماهانه بازارها نشان می‌دهد که در ماه آگوست، شاخص بازارهای سهام آمریکا (نزدک، اس‌اندپی۵۰۰ و داوجونز) نزدیک به ۴ درصد افت داشتند و کامودیتی‌های بااهمیتی همچون مس، طلا و نفت به ترتیب ۱.۸، ۳.۱ و ۸ درصد از قیمت خود را از دست دادند. در این بین رمزارزها با فشار فروش بیشتری مواجه بودند و پادشاه آن‌ها یعنی بیت‌کوین با ریزش ۱۴ درصدی همراه شد.
مدتی بود که پس از ریزش‌های سنگین گذشته، بازارهای جهانی طی یک الی دو ماه اخیر با آرامش و ثبات بیشتری به کار خود ادامه می‌داد به طوری که شاخص‌های سهام درحال ورود به بازار گاوی بودند. اما از اواسط ماه قبل (آگوست) به یک باره روندها تغییر کرد و کلاس‌های دارایی با عرضه بالایی همراه شدند تا فعالان این بازارها خداحافظی تلخی را با فصل تابستان داشته باشند.
تورم سر ایستادن ندارد
پس از انتشار آمار تورم صفر درصدی آمریکا در ماه جولای بود که بازارها با خیال راحت‌تری به مسیر خود ادامه دادند و بخشی از ریزش‌های گذشته نیز جبران شد زیرا کاهش شتاب تورم در ایالات متحده باعث شده بود که نگرانی‌ها بابت تداوم اقدامات تهاجمی فدرال رزرو در رابطه با افزایش نرخ بهره کاسته شود. این اما اتفاق تمام ماجرا نبود و کیلومترها آن طرف‌تر، تورم خواب بدی را برای اروپایی‌ها دیده بود.
قاره سبز که هنوز از تبعات اقتصادی و پول‌پاشی‌های زمان کرونا رها نشده بود، با شروع جنگ روسیه و اوکراین ضربه سنگینی خورد و این بار کاهش شدید عرضه انرژی محرک جدیدی برای رشد قیمت‌ها در قاره سبز شد و هرچه به فصل سرما نزدیک می‌شویم، این بحران بیشتر خود را نشان می‌دهد. از همین رو بانک مرکزی اروپا نیز پس از اندکی تاخیر نسبت به فدرال رزرو، به فکر افزایش نرخ بهره برای کشیدن ترمز رشد قیمت‌ها کرد.
هشدار تورمی «جکسون هول» به جهان
تا قبل از برگزاری همایش اقتصادی «جکسون هول»، همه‌چیز با آرامش پیش می‌رفت تا اینکه سخنان جروم پاول رئیس فدرال رزرو و همچنین مسئولان اصلی بانک مرکزی اروپا، تلاطم‌ها در بازارهای جهانی را به اوج خود رساند.
جروم پاول که در تمام طول صحبت خود تنها از فاصله زیاد تورم با هدف ۲ درصدی سیاست‌گذاران آمریکایی سخن می‌گفت، قاطعیت تمام عیاری را برای تداوم افزایش‌های سنگین نرخ بهره به بازارها مخابره کرد تا بار دیگر انتظارات برای یک افزایش ۰.۷۵ درصدی نرخ بهره در نشست بعدی فدرال رزرو بیش از پیش شود. همین صحبت‌های چند دقیقه‌ای کافی بود تا بازارهای سهامی و کالایی سه روز کاری انتهای ماه را با ریزش سنگین سپری کنند و بازدهی ماهانه منفی را به ثبت برسانند.
رکوردشکنی تورم در قاره سبز
نگرانی بازارها تنها به آمریکا ختم نمی‌شود و به نظر می‌رسد که این روزها اروپا خطر را از همیشه به خود نزدیک‌تر می‌بیند. آمار تورم حوزه یورو از ثبت یک عدد ۹.۱ درصدی خبر می‌دهد که بی‌سابقه بوده است. این درحالی است که در این مدت بانک مرکزی اروپا تنها یک بار و ۰.۵ درصد نرخ بهره را افزایش داد اما اکنون صحبت‌ها خبر از افزایش نگرانی سیاست‌گذاران دارد به طوری که اغلب اعضای بانک مرکزی این قاره صحبت از افزایش ۰.۷۵ درصدی در دور بعدی می‌زنند.
البته تورم تنها مشکل اروپا نیست و بسیاری از کشورهای این قاره در روند بخش صنعتی و خدماتی خود نیز با مشکل مواجه شده‌اند. آمارهای منتشر شده از شاخص مدیران خرید (PMI) نشان می‌دهد که بسیاری از کشورها به خصوص در بخش صنعت، نسبت به ماه گذشته خود تضعیف شده‌اند و سطح تولیدات با کاهش مواجه شده است. دلیل عمده این موضوع نیز افزایش سنگین قیمت انرژی‌هایی همچون گاز و برق است که حتی برخی شرکت‌ها را تا مرز تعطیلی نیز کشاند.
تعظیم بازارها در مقابل سیاست‌های پولی
تمامی این موارد باعث شده است تا سیاست‌گذاران در اقتصادهای بزرگ دنیا بدون توجه به هیچ موضوعی، تنها هدف خود را به کنترل تورم معطوف کنند و حتی حاضر هستند که یک دوره رکودی را نیز به جان بخرند.
همین قاطعیت تمام و کمال باعث شد که بازارهای مالی راهی به جز تمکین از سیاست‌های انقباضی نداشته باشند و روندی نزولی به خود بگیرند. حال باید منتظر ماند و دید که در نهایت سرمایه‌گذاران کدام کلاس دارایی را در شرایط انقباضی انتخاب خواهند کرد.