فردای اقتصاد: موضوع حرکت اقتصاد به سمت یک دوران رکودی از زمان شروع اقدامات سخت‌گیرانه فدرال رزرو برای کنترل تورم توسط افزایش نرخ بهره، بحث اکثر محافل سرمایه‌گذاری و بازارهای مالی در جهان بوده است. با وجود اینکه اختلاف‌نظرهای زیادی بین کارشناسان مختلف درباره این مبحث وجود دارد که هر گروه نیز برای اثبات حرف خود می‌تواند به یک داده مشخص استناد کند. به طور کلی تعیین ایجاد رکود در اقتصاد یک نماگر مشخص ندارد و پارامترهای مختلفی همچون روند تولید ناخالص داخلی، نرخ بیکاری، شاخص مدیران خرید (PMI)، روند معاملاتی بازار مسکن، شاخص مخارج شخصی و... برای این موضوع باید مورد بررسی قرار گیرد که این عوامل طی چند ماه گذشته نتایج متناقضی را به بازارها مخابره کرده‌اند. اکنون اما به نظر می‌رسد که به مرور، وزنه این اختلاف‌نظر به نفع موافقان ورود اقتصاد جهانی به سمت رکود سنگینی می‌کند.
روزهای پرانتظار بازارهای جهانی
سرمایه‌گذاران در بازارهای جهانی این روزها با نگاه محتاطانه‌ای در انتظار انتشار آمارهای مختلف از وضعیت اقتصادی هستند تا بتوانند با دید روشن‌تری برای استراتژی سرمایه‌گذاری خود برنامه‌ریزی کنند. داده‌هایی که تاکنون منتشر شده است، شرایط خوبی را نشان نمی‌دهند و آمارهایی که در روزهای آینده نیز ارائه خواهند شد چشم‌انداز خوبی ندارند.
همین عامل باعث شده است که در مرحله اول، بازار سهام آمریکا پس از رشد قابل توجهی که طی بیش از یک ماه گذشته تجربه کرد، از سقف ماهانه خود فاصله بگیرد به طور مثال شاخص S&P۵۰۰ طی شش روز گذشته بیش از ۴ درصد کاهش داشته و شاخص Nasdaq نیز در همین مدت نزدیک به ۶ درصد از ارتفاع خود را از دست داده است. وضعیت در بازار کالاهای پایه (کامودیتی‌ها) بهتر از بازار سهام دنبال می‌شود و می‌توان گفت که قیمت‌ها با ثبات درحال نوسان هستند برای مثال نفت با نوسانات اندکی در بالای مرز ۱۰۰ دلار به ازای هر بشکه در نوسان است، اونس جهانی طلا تقریبا بدون تغییر در حدود ۱۷۵۰ دلار قیمت می‌خورد و مس نیز با اندک افزایش حوالی ۸۰۰۰ دلار معامله می‌شود. دلیل این موضوع را می‌تواند در عدم رشد قیمت کالاهای پایه نسبت به بازار سهام طی دو ماه اخیر عنوان کرد.
به هرحال سه روز کاری دیگر تا پایان هفته جاری میلادی باقی مانده است و این سه روز به دلیل رویدادهای پیش‌روی خود از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند تا فعالان اقتصادی بتوانند با حفظ اولویت احتیاط، به سمت استراتژی‌های درست حرکت کنند.
نگرانی آمارها از آینده اقتصاد
طی روزهای گذشته دو آمار مهم که می‌تواند چشم‌انداز نسبتا خوبی را از حرکت احتمالی به سمت یک رکود نشان دهد، منتشر شد. مورد اول داده‌های بازار مسکن و آمار فروش خانه‌های نوساز کشور آمریکا بود که از یک کاهش ۱۲.۶ درصدی حجم معاملات در ماه جولای نسبت به ماه قبل خبر می‌داد که پایین‌ترین سطح از آوریل سال ۲۰۲۰ بود. این بازار نسبت به مدت مشابه سال گذشته نیز با کاهش ۲۰.۶ درصدی همراه شده است. با وجود کاهش نسبتا شدید در حجم معاملات، میانگین قیمت‌ها اما همچنان بالاست و نرخ مسکن به طور میانگین در ماه جولای با ثبت عدد ۵۴۶هزار و ۸۰۰ دلار، حدود ۲۰ درصد از ماه ژوئن و ۷ درصد از ماه می بالاتر است. این موضوع که نشان از کم شدن تمایل خریداران ملک در آمریکا دارد، سیگنال مهمی از احتمال حرکت به سمت رکود را به بازارهای مالی مخابره می‌کند.
موضوع بعدی که درجه اهمیت بالاتری برای فعالان اقتصادی دارد، داده‌های شاخص مدیران خرید (PMI) است که در ماه‌های گذشته نشانه‌هایی از کاهش شتاب تولید و خدمات را در بسیاری از کشورهای توسعه یافته همچون آمریکا، آلمان، فرانسه و حتی چین داشت. روز گذشته PMI ایالات متحده برای ماه آگوست منتشر شد که نسبت به انتظارات افت زیادی را تجربه کرده است. این شاخص برای بخش تولید وضعیت به نسبت بهتری را داشت و توانست با ثبت عدد ۵۱.۳ خود را بالای عدد ۵۰ حفظ کند اما انتظارات حول عدد ۵۲ می‌چرخید. در ماه آگوست اما شرایط برای بخش خدمات بسیار سخت سپری شده است و این شاخص با ثبت عدد ۴۴.۱ نسبت به انتظارات ۴۹.۲، نشان از کاهش شدید این بخش نسبت به ماه گذشته دارد. وضعیت در شاخص PMI ترکیبی نیز اصلا مساعد نبود و این نماگر عدد ۴۵ (در مقابل عدد ۴۷.۵ انتظارات) را به نمایش گذاشت که از وضعیت رو به کاهش تولید و خدمات این کشور حکایت دارد. این موضوع که در دیگر کشورها نیز در حال رخ دادن است، می‌تواند نشانه قدرتمندی از نزدیک شدن اقتصاد جهانی به سمت یک رکود باشد.
در این میان اما شاخص دیگری وجود دارد که تاکنون نکات بالا را تایید نکرده است. شاخص مصرف شخصی (Personal Spending Index) نماگری است که مقدار مصرف عموم مردم را اندازه‌گیری می‌کند. معمولا در زمان رکود، افراد تمایل کمتری به مصرف دارند که همین موضوع خود با کاهش تقاضا، رکود را تشدید می‌کند. این شاخص تاکنون علائمی از کاهش مصرف را در مردم آمریکا نشان نداده است و وضعیت را مطلوب ارزیابی می‌کند. روز جمعه آمار این نماگر برای ماه جولای منتشر خواهد شد و درحالی که ماه گذشته عدد ۱.۱ درصد را به ثبت رسانده بود، انتظارات برای این ماه حوالی ۰.۴ نوسان می‌کند که می‌تواند نشانه‌ای از احتمال حرکت این شاخص به سمت رکود باشد. حال باید منتظر باشیم و ببینیم که آیا این شاخص نیز از موضع خود کوتاه خواهد آمد یا خیر.
نگاه‌ها به نشست اقتصادی جکسون هول
روز جمعه و شنبه آینده قرار است که نشست بعدی جکسون هول برگزار شود. سمپوزیوم اقتصادی جکسون هول به عنوان یکی از بزرگترین گردهمایی‌های اقتصادی دنیا، یک سمپوزیوم سالانه است که از سال ۱۹۷۸ توسط بانک فدرال رزرو کانزاس سیتی برگزار می‌شود. هر ساله، این سمپوزیوم بر روی یک موضوع مهم اقتصادی که اقتصادهای جهان با آن روبرو هستند، تمرکز می کند که احتمالا امسال بخش عمده‌ای از آن مربوط به مقابله اقتصادهای بزرگ دنیا با تورم خواهد بود. شرکت‌کنندگان این نشست شامل روسای بانک مرکزی، وزرای دارایی، افراد سرشناس دانشگاهی و بازیگران برجسته بازارهای مالی از سراسر جهان هستند.
به قطع صحبت‌ها و اظهارنظرهایی که از طرف‌های مختلف در این نشست انجام خواهد شد می‌تواند آینده اقدامات سیاست‌گذاران کشورهای توسعه یافته را مشخص کند و از همین رو باعث جهت‌دهی قابل توجهی به بازارها خواهد شد. بنابراین انتظار می‌رود که تا مشخص شدن نتایج این نشست در روزهای آینده، سرمایه‌گذاران به فعالیت بااحتیاط خود ادامه دهند.