به گزارش ایرنا، دومین برنامه دولت سیزدهم برای اصلاح اقتصادی پس از اجرای طرح "مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها" متوجه آرد و نان شد که قوت غالب مردم است و با وجود اختصاص یارانه‌های چشمگیر به این حوزه اما همواره از کیفیت نان گلایه وجود داشت.
اجرای طرح هوشمندسازی یارانه نان با هدف جلوگیری از فروش خارج از شبکه آرد، احقاق حقوق مردم و هدایت مستقیم یارانه به سفره مردم از ۲۲ خرداد امسال در خراسان جنوبی نیز آغاز شد.
با اعلام اجرای این طرح نخستین موضوعی که نگرانی شهروندان را در پی داشت، افزایش قیمت نان بود ولی مسوولان کشوری و استانی بارها تاکید کردند که اجرای این طرح افزایش قیمت نان و حتی محدودیت خرید نان توسط مردم را در پی نخواهد داشت.
مسوولان همان زمان متذکر شدند در اجرای طرح مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان که از سمت وزارت امور اقتصادی و دارایی مدیریت می‌شود و وزارتخانه‌های کشور، جهاد کشاورزی و تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز همکاری دارند، ابزار جدیدی تحت عنوان کارت نان صحت ندارد و تنها تفاوتی که مردم با آن مواجه می‌شوند، خرید نان از طریق دستگاه‌های کارتخوان جدیدی است که در نانوایی‌ها نصب شده است.
هدف اصلی طرح مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان یا به اختصار (مهیا) جلوگیری انحراف از مصارف گندم، آرد و نان اعلام شد و نصب دستگاه‌های جدید که کار با آنها تفاوت چندانی با کارتخوان‌های معمولی ندارد، ثبت میزان دقیق فروش نان و حتی نوع نان در نانوایی‌ها را به همراه دارد.
از همین رو سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی خرداد امسال اعلام کرد: براساس برآوردهای اطلاعاتی و کارشناسی انجام شده در خراسان جنوبی طی سه سال اخیر بیش از ۷۰ هزار کیسه آرد به وزن بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ تن از چرخه نانوایی‌های یارانه‌ای خارج شده و در اختیار حوزه صنف و صنعت قرار گرفته است.
جواد اشرفی گفت: آرد یارانه‌ای از برخی نانوایی‌ها جمع‌آوری و در برخی کارخانجات به آرد قنادی تبدیل می‌شد که با قیمت آزاد به شهروندان می‌فروختند در نتیجه بستر فساد برای سوء‌استفاده‌کنندگان فراهم بوده است.
وی افزود: با تحلیل آمارها در این نوع شبکه توزیع، دچار انحراف بزرگی هستیم و انتفاع آن نصیب عده‌ای خاص می‌شود همچنین در کشور ضایعات حدود ۳۰ درصدی نان را داریم که بیشتر در خوراک دام ظاهر می‌شود و با اجرای طرح اصلاح اقتصادی دولت این ضایعات به حداقل ممکن خواهد رسید.
سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی بیان کرد: قیمت هر کیسه آرد ۳۸ هزار تومان به‌صورت یارانه‌ای، در مرزها تا ۸۰۰ هزار تومان هم به فروش می‌رسد که این موضوع جذابیت قاچاق را تقویت کرده و نمی‌توان با دیوارکشی، برخورد فیزیکی و تعزیرات حکومتی و کنترلی آن را محدود یا به صفر رساند لذا باید قیمت آرد در کشور واقعی شود.
مرحله نخست طرح هوشمندسازی یارانه نان تا پایان تیر ماه بود و تبیین ابعاد مختلف طرح و مزایای آن در این مدت سبب شد که گام دوم دولت برای اصلاح اقتصادی مورد استقبال مردم قرار گیرد.
بنابر اعلام مسوولان خراسان جنوبی تاکنون ۹۹ درصد نانوایی‌های این استان به دستگاه هوشمند کارتخوان متصل شده‌اند و روند اجرای طرح هوشمندسازی ادامه دارد.
افزایش محسوس کیفیت نان
یکی از شهروندان بیرجند در صف خرید نان لواش درباره نتایج مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان به خبرنگار ایرنا گفت: با اجرای طرح جدید دولت، کیفیت نان افزایش محسوس داشته هرچند تا نقطه مطلوب فاصله است.
غلامرضا اسدی افزود: برخلاف گذشته که باید برای نان خوب به چند نانوایی مراجعه می‌کردیم الان نانوایی باید دنبال مشتری بگردد نه اینکه مردم دنبال نانوایی خلوت و نان با کیفیت باشند.
وی اظهار داشت: ابتدا همه مردم می‌گفتند با اجرای این طرح، نان گران می‌شود و در خرید نان نیز محدودیت خواهیم داشت اما این طور نشد و از اجرای طرح راضی هستیم.
یکی دیگر از شهروندان که در خیابان غفاری بیرجند در حال خرید نان سنگک است، گفت: با اجرای طرح هوشمندسازی ساعات پخت برخی نانوایی‌ها کم شده است.
کوکب خسروی ادامه داد: صف‌های طولانی مقابل بعضی نانوایی‌ها راه افتاده و اندازه نان هم کوچک‌تر شده است.
وی یادآور شد: البته به نظر می‌رسد کیفیت نان سنگک نسبت به گذشته افزایش یافته اما حجم نان نازک‌تر شده است.
اما یکی از متصدیان نانوایی شهر بیرجند گفت: با اجرای طرح هوشمندسازی یارانه نان فروش فقط با استفاده از کارت بانکی امکانپذیر است و تعداد محدودی از مشتریان که عمدتا سالمندان هستند هنوز با پول نقد مراجعه می‌کنند و وقتی می‌گوییم باید کارت بکشید، ناراحت می‌شوند.
مهدی اکبری افزود: در این مواقع به اصرار مشتری از کارت سایر مشتریان استفاده می‌شود یا اینکه فرد با ناراحتی می‌رود.
وی گفت: بعضی خانوارهای محله که معمولا از طبقه ضعیف هستند در گذشته هر روز نان خریداری می‌کردند و هر هفته یا ۲ هفته‌ای پول نان را می‌دادند که الان دچار مشکل شده‌اند.
یکی دیگر از نانواهای بیرجندی هم اظهار داشت: با توجه به اینکه گفته شده سهمیه آرد هر نانوایی براساس میزان فروش و تراکنش کارتخوان آن نانوا در ماه‌های پیش رو تعیین خواهد شد از کارگران واحد که در گذشته تعدادی نان رایگان به منزل می‌بردند، درخواست کرده‌ایم کارت بکشند.
مردم راضی هستند چون نان گران نشد
حسین مودی گفت: اکثر شهروندان از اجرای این طرح راضی هستند و البته گران نشدن نان هم خیلی موثر بوده در حالی که هزینه تمام‌شده ما با احتساب افزایش حقوق کارگران، با قیمت‌های کم نان مطابقت ندارد و باید در این مورد چاره‌اندیشی شود.
وی بیان کرد: علاوه بر این یک کارگر نوجوان را برای کشیدن کارت مشتریان در نانوا به‌کارگیری کرده‌ایم که باز هم هزینه‌ها را افزایش داده اما چاره‌ای جز این نداریم.
یکی از نانوایان که در روستا مشغول به کار است نیز گفت: کارتخوان هوشمند هفته گذشته در واحد ما نصب شده و برای مردم هنوز جا نیفتاده لذا بیشتر با پول نقد مراجعه می‌کنند یا درخواست نسیه دارند.
رضا محمدی درباره علت تاخیر در نصب دستگاه هوشمند افزود: به دلیل اینکه نانوایی به نام فرد دیگری بوده و بنده مباشر هستم، خواسته شد حتما متصدی نانوایی به اتحادیه شهرستان مراجعه کند.
وی ادامه داد: چون متصدی نانوا سالمند است و قادر به انجام روال اداری نبوده، کار مقداری به کندی پیش رفت اما بالاخره به سرانجام رسید.
تجهیز ۹۹ درصد نانوایی‌های خراسان جنوبی به دستگاه هوشمند
تاکنون ۹۹ درصد نانوایی‌های استان خراسان جنوبی به دستگاه هوشمند کارتخوان متصل شده‌اند و به منظور رفاه شهروندان دستگاه دوم نیز به خط ثابت تلفن نانوایی نصب شده است.
این آماری است که رئیس اتحادیه نانوایان خراسان جنوبی ارائه کرد و گفت: برخی نانوایی‌ها به‌ویژه در مناطق روستایی استان با مشکل اتصال به اینترنت مواجه بوده‌اند که با نصب دستگاه دوم این مشکل رفع شده است.
جواد مختاری افزود: اوایل اجرای طرح به دلیل وجود برخی مغایرت‌ها در وزن چانه، ثبت تعداد نان و سایر موارد استقبال محدود بود اما الان طرح مورد استقبال شهروندان و نانوایی‌ها قرار گرفته است.
وی اظهار داشت: مبنای قیمت نان سنگک بر نیم کیلوگرم تعیین شده است اما بعد از پخت وزن دقیق آن مشخص نیست لذا پیشنهاد شد دستگاه ترازو به کارتخوان متصل شود.
رئیس اتحادیه نانوایان خراسان جنوبی گفت: در تمامی نانوایی‌ها باید نوع نان مجاز برای پخت، وزن نان در مورد سنگک و وزن چانه در مورد سایر انواع نان و قیمت مصوب نان به علاوه ساعات پخت و روز تعطیل مجاز مشخص باشد.
وی عنوان کرد: چون طرح به‌طور کامل اجرا نشده، سهمیه آرد هنوز بر مبنای فروش در نظر گرفته نشده است.
مختاری گفت: برخی از شهروندان عادت دارند به جای خرید نان، خمیر تحویل بگیرند و در منزل پخت و پز کنند که این مورد بلامانع است چون بر مبنای نوع و وزن چانه به فروش می‌رسد.
گلایه‌های نانواها
وی افزود: با توجه به اینکه کار کردن با دستگاه جدید برای برخی شهروندان مشکل است نانوایی‌ها باید یک نفر را مسئول کشیدن کارت کنند که برای نانوایی‌ها هزینه‌هایی دارد و گلایه آنها را در پی داشته است.
رئیس اتحادیه نانوایان خراسان جنوبی با بیان اینکه قیمت آرد و نان هیچ گونه تغییری نداشته است گفت: برخی نانوایی‌ها شاید به روش‌های مختلف نسبت به فروش آرد اقدام کنند که شهروندان در صورت مشاهده تخلف باید مراتب را با شماره تلفن ۰۵۶۳۲۲۲۰۵۹۵ اتحادیه نانوایی‌های استان در میان بگذارند.
وی با تاکید بر اینکه افزایش کیفیت نان منوط به تعیین قیمت کارشناسی نرخ نان است تصریح کرد: هزینه تمام‌شده نان در استان بالا و تعداد کارگر حرفه‌ای کم است در حالی که نرخ نان یارانه‌ای ۲ سال و نان نیمه یارانه‌ای سه سال است تغییر نکرده و گلایه نانوایی‌ها را در پی داشته است.
مختاری گفت: در حال حاضر قیمت انواع نان با آرد یارانه‌ای نوع یک شامل نان لواش ماشینی اتومات با وزن چانه ۱۸۰ گرم ۴۰۰ تومان، لواش سنتی و ماشینی دوار با ۲۵۵ گرم ۵۷۰ تومان، لواش ماشینی بالشتکی با ۲۷۵ گرم وزن ۵۷۰ تومان، بربری و تافتون سنتی و ماشینی با ۷۵۶ گرم هزار و ۵۰۰ تومان، تافتون دستگاه انبوه‌پز با هزار و ۲۵۰ گرم هزار و ۳۰۰ تومان و سنگک سنتی با ۴۹۶ گرم وزن هزار و ۴۰۰ تومان است.
وی ادامه داد: همچنین قیمت مصوب انواع نان با آرد نیمه یارانه‌ای (نوع ۲) شامل لواش ماشینی با ۲۶۰ گرم وزن به قیمت ۷۵۰ تومان، لواش سنتی با ۲۲۵ گرم وزن ۷۵۰ تومان، تافتون سنتی، ماشینی و بربری با وزن ۶۰۰ گرم هزار و ۵۰۰ تومان و با وزن ۷۵۰ گرم معادل هزار و ۸۰۰ تومان و سنگ سنتی ساده به وزن نیم کیلو نیز هزار و ۸۰۰ تومان مصوب شده است.
رئیس اتحادیه نانوایان خراسان جنوبی گفت: در سامانه هوشمندسازی دستگاه‌های کارتخوان قیمت انواع نان‌ها ثبت شده و امکان نظارت بر میزان استفاده، سهمیه‌بندی و نیاز روزانه خانوارها گنجانده شده است.
نصب ۷۶۲ دستگاه هوشمند در نانوایی‌ها
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان جنوبی هم اظهار داشت: در راستای اجرای این طرح تاکنون ۷۶۲ دستگاه کارتخوان هوشمند نان در نانوایی‌ها نصب شده است.
مرتضی ذاکریان با اعلام اینکه ۹۹ درصد نانوایی‌های استان به این کارتخوان‌ها مجهز شده‌اند افزود: ۱۵ نانوایی باقی مانده که به دلیل مشکلاتی از قبیل مالکیت تاکنون دستگاه کارتخوان هوشمند در آنها نصب نشده است.
وی بیان کرد: برخی نانوایی‌ها با مشکل در اتصال دستگاه‌ها مواجه بودند که در این راستا نیز دستگاه دوم با قابلیت اتصال به شبکه تلفن ثابت برای آنها راه‌اندازی شد.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان جنوبی گفت: هوشمندسازی یارانه نان به عنوان یک حرکت تاثیرگذار در راستای جلوگیری از قاچاق آرد و توزیع عادلانه یارانه در حال اجراست و ارزیابی عملکرد نانوایی‌ها از طریق داده‌های کارتخوان‌های هوشمند نان انجام می‌شود.
وی تصریح کرد: در این طرح نانوا، آرد را با قیمت واقعی دریافت می‌کند و به ازای تعداد نان‌های فروخته‌شده یارانه می‌گیرد.
ذاکریان افزود: طرح هوشمندسازی یارانه نان ضمن جلوگیری از مصارف غیرمعمول آرد و عرضه خارج از شبکه آن، مدیریت و نظارت بیشتر بر مصارف و توزیع آرد و نان و نیز حمایت و تشویق خبازی‌های با عملکرد مطلوب را در دستور کار دارد.
وی با بیان اینکه در این طرح به هیچ وجه گرانی نان را نخواهیم داشت گفت: در عین حال با هوشمندسازی یارانه نان ضمن اینکه بهره‌مندی مردم از یارانه‌ها بیشتر می‌شود نانوایی‌ها نیز به سمت افزایش کیفیت نان هدایت خواهند شد.
اجرای طرح مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان در حالی ادامه دارد که به گفته مدیرکل تعزیرات حکومتی خراسان جنوبی از ابتدای امسال تاکنون ۲۷۲ پرونده تخلف در ارتباط با نانوایی‌ها به شعب تعزیرات حکومتی استان وارده شده است.
حسین حسن‌پور افزود: در این مدت به ۲۵۹ فقره پرونده تخلف رسیدگی و آرای لازم صادر شده است.
وی بیان کرد: از این تعداد ۲۶ مورد گرانفروشی، ۲۴ مورد کم‌فروشی، ۵۵ مورد تعطیلی خودسرانه نانوایی‌ها و سایر پرونده‌ها مربوط به دیگر تخلفات گزارش شده است.
مدیرکل تعزیرات حکومتی خراسان جنوبی گفت: در حوزه آرد نیز امسال تاکنون ۷۷ پرونده تخلف وارد و ۷۰ پرونده مختومه شده است.
وی اظهار داشت: در این زمینه نانواهای متخلف چهار میلیارد و ۳۱۸ میلیون و ۷۵۲ هزار تومان و در حوزه آرد که بیشترین تخلف عرضه خارج از شبکه بوده، سه میلیارد و ۵۸۱ میلیون تومان جریمه شدند.