صادرات گاز می‌تواند ارزآوری بسیاری برای کشور داشته باشد، خطیبی معتقد است علت عدم موفقیت در این حوزه، مصرف بالا و عدم توسعه و نبود آموزش کافی است.
به گزارش خبرنگار حوزه انرژی خبرگزاری برنا، ایران دومین ذخایر گازی جهان را دارد با این حال سهم ایران از صادرات این محصول استراتژیک تنها دو درصد است. بنابراین برای یافتن پاسخ این حجم کم از صادرات خبرگزاری برنا گفتگویی را با محمد علی خطیبی؛ کارشناس صنعت نفت، مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت و نماینده اسبق ایران در اوپک ترتیت داده که به شرح زیر است.
خطیب در ابتدا به علت حجم کم صادرات گاز ایران اشاره کرد و گفت: این حجم کم چند علت دارد اول آن که کشور پس از جنگ با مشکلات تحریم روبرو شد و پس از آن نیز دولت می‌بایست کشور را بازسازی می‌کرد بنابراین توسعه‌ی کافی در راستای صادرات گاز شکل نگرفت.
وی در ادامه گفت: چنانچه مشاهده می‌کنید اولین تحریم ها تحریم های نفتی بود از طرفی برای توسعه نیز نیازمند سرمایه‌گذاری خارجی هستیم به هر حال توان داخلی محدود است، روسیه را هم که ملاحظه می‌کنید با سرمایه گذاری اروپاتوانسته گاز به اروپا صادر کند.
این کارشناس انرژی به مصرف بالای گاز کشور اشاره کرد و گفت: نکته دوم مصرف بالای گاز در کشور و نکته سوم نبود تکنولوژی LNG در کشور است. اگر به این تکنولوژی می‌رسیدیم یقینا وضعیت بسیار بهتر بود.
خطیب در پاسخ به اتمام خط لوله ایران و پاکستان گفت: اتمام این خط لوله از طرف ایران هیچ مشکلی ندارد اما آنچه مشخص است طرف پاکستانی تمایلی برای ادامه مسیر ندارد. بر اساس آنچه که شنیدم طرف پاکستانی با قیمت کنار نیامد از طرفی قرار بود به هند سوآپ صورت بگیرد که این کار هم نشد و تمایل پاکستانی‌ها برای اتمام این قرارداد کم و کمتر شد.
وی با اشاره به مزیت صادرات گاز به روش LNG گفت: کشورهایی که به روش خط لوله گاز وارد می‌کنند دچار وابستگی می‌شوند قرارداد های خط لوله نیز بلند مدت است و تا 20-25 سال و حتی بیشتر به طول می‌انجامد. بنابراین کشورهای وارد کننده به سمت تامین گاز به روش LNG می‌روند در این صورت می‌توانند انتخاب های خود را گسترده و وابستگی خود را کمتر کنند.
نماینده اسبق ایران در اوپک به تلاش ترکیه برای تبدیل شدن به هاب گازی اشاره کرد و گفت: ترکیه نیز از چندین جا وارد می‌کند و سعی دارد با واردات گاز بیش از نیاز داخل خود، به هاب منطقه تبدیل شود و مابقی آن را صادر کند.
خطیب ادامه داد: از طرفی برای کشورهای صادرکننده تمایل دارند گاز خود را مستقیما به اروپا صادر کنند من جمله ایران که تمایلی زیادی ندارد که بواسطه ترکیه گاز به اروپا صادر کند.
وی به عدم صادرات گاز به کشورهای آسیای جنوب شرقی اشاره کرد و گفت: خط لوله پاکستان قرار بود به هند و چین برود ولی این خط لوله به علت تخاصم هند و پاکستان به نتیجه نرسید.
معاون اسبق شرکت ملی نفت ادامه داد: از طرفی با خط لوله فقط می‌توان کشورهای همسایه را صادرات داشته باشیم. با چینی ها نیز پیرامون صادرات به خاوردور صحبت شد اما آنها کمکی نمیتوانند بکنند چون در واقع تکنولوژی LNG ندارند و این تکنولوژی دست کشورهای غربی است. از طرفی دیگر باید مازاد گاز هم داشته باشیم در حالی که در زمستان کمبود گاز داریم بنابراین بدون افزایش تولید امکان صادرات نیست.
خطیب در ادامه پیرامون سوآپ گازی با کشور ترکمنستان گفت:ترکمنستان تولید کننده بزرگی است اما کشوری است که نه به آب های آزاد راه دارد و نه می‌تواند با کشورهای زیادی ارتباط برقرار کند این کشور کشور فقط می‌تواند به کشورهای همسایه خودش از جمله ایران و روسیه گاز بفروشد.
وی ادامه داد: در حال حاضر نیز مجددا با ترکمنستان بحث سوآپ مطرح است و ما می توانیم با این سوآپ بخشی از نیاز استان های شمالی را حل کنیم و مابقی را صادر کنیم. با این حال باید ترکمنستان راضی به همکاری کنیم.
این کارشناس انرژی افزود: در حال حاضر ترکمنستان پول میخواهد و ما تحریم بانکی هستیم و نمی‌توانیم به این کشور پول بدهیم. در دولت نهم و دهم به جای ارز، طلا هم می‌گرفتند ایران همیشه سعی کرده خواسته ترکمنستان را تامین کند اما این موضوع همیشه امکان پذیر نیست.
خطیب پیرامون لزوم ارتباط با کشور عراق گفت: ایران در یکی دو دهه اخیر به عراق بسیار کمک کرده ایران در حدود ده سال قبل بخشی از فراورده‌های نفتی این کشور را تامین و خط لوله گاز احداث کرده است. برق عراق با صادرات گاز ایران مشکلش حل شد اما برای اینکه پول پرداخت کنند همیشه با مشکل روبرو بوده‌اند و پول فراورده های نفتی و گازی را همیشه با سختی پرداخت کرده‌اند.
وی افزود: این کشور برای برخی پرداخت‌های خود باید مجوز سازمان ملل را بگیرد و سازمان ملل برای این کشور محدودیت ایجاد کرده است. بنابراین از اصول مشتری مداری این است که درک کرد مشتری چه نیازی دارد و شرایطش را پذیرفت.
این کارشناس انرژی کشور عراق را بازار مقصد مناسب برای گاز ایران دانست و گفت: از طرفی عراق در تابستان به دلیل تامین برق خود به گاز نیاز دارد و ما در تابستان به گاز زیاد نیاز نداریم اما در زمستان که مصرف گاز ما زیاد است کشور عراق به گاز کمتری نیاز دارد بنابراین می توان با کشور عراق تجارت گاز خوبی داشت.
خطبیب دیپلماسی انرژی دولت سیزدهم را موفق دانست و گفت: دیپلماسی انژری دولت سیزدهم در سطح بالا موفق بوده و به نفت و گاز کمک کرده است چنانچه وزیر و رییس جمهور برای انعقاد تفاهم نامه به کشورهای مختلفی سفر کردند. از طرفی در پایین دست وزارت خانه می‌بایست پیگیری ها صورت گیرد و وزارتخانه موظف است با آموزش نیروهای خبره زحمات مدیریت کلان وزیر و رییس جمهور را به ثمر برساند.
وی در پایان راه حل صادرات نفت را آموزش و ورود سرمایه به این حوزه دانست و گفت: راه حل افزایش گاز افزایش سرمایه گذاری و توسعه منابع به کمک امکانات داخلی و خارجی و ارتقاع تکنولوژی است. علاوه بر آن آموزش و افزایش مهارت نیروهای صنعت نفت است که بتوانند در رقابت‌های بین‌المللی موفق شوند. لذا توسعه نیروی انسانی به این نیروها کمک شایانی به وزارت نفت برای افزایش صادرات خواهد کرد.
انتهای پیام