کارگردان نمایش «روشنایِ شب تار»: تاکنون نمایشی به این وسعت درباره حضرت امیر (ع) اجرا نشده است
حسن برزا می‌گوید که این نمایش میان زندگانی انبیا خصوصاً حضرت محمد (ص) با زندگی پر برکت امیرالمومنین (ع) به‌خاطر شباهت‌های فراوانی که دارد ارتباط برقرار کرده است. گویی که همه آن اتفاقات در سیر زندگانی و ولایت امیرالمومنین (ع) جمع شده‌اند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، «روشنایِ شب تار» عنوان نمایشی است که از شب گذشته با موضوع زندگی حضرت علی (ع) و خطبه عید غدیر در بوستان ولایت تا عید غدیر اجرا می‌شود. نمایشی به قلم و کارگردانی حسن بزرا.
داستان این نمایش از سرگشتگی و گم‌گشتگی مردمان امروز شروع می‌شود، کسانی که ولایت را نیافته‌اند و در هیاهوی تاریخ و عالم گم شده‌اند زیرا نور ولایت را در خود حس نمی‌کردند و به سمت آن قدم برنداشتند. سپس به گذشته و بارگاه شیطان برمی‌گردیم که از فرستادگان و حاملان وحی الهی کینه دارد و در پی انحراف و نابودی آن‌هاست.
در پرده سوم به زمان ابراهیم نبی (ع) می‌رسیم که اسماعیلِ خود را برای قربانی کردن به قتلگاه می‌برد و در نهایت خانه کعبه به دست حضرت ابراهیم و اسماعیل (ع) ساخته می‌شود.
در پرده‌های بعدی داستان حضرت موسی (ع) و گوساله سامری و همچنین به صلیب کشیده شدن حضرت مسیح (ص) به نمایش درمی‌آید. در ادامه نمایش به جاهلیت دوران قبل از پیامبر اکرم (ص) و قصه تولد حضرت امیر علی علیه السلام می‌رسیم. در این نمایش همچنین جنگ‌های احد، فتح خیبر توسط حضرت علی (ع)، ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه الزهرا (س) و در پرده آخر روز مبارک غدیر و خطبه غدیریه به اجرا در می‌آیند.
این نمایش کاملاً مستند است و برای آن از منابع اهل تسنن و تشیع بهره گرفته شده است. در این نمایش باشکوه میدانی تلاش شده تا مشترکات بین شیعیان و اهل تسنن نشان داده شود.
به بهانه شروع اجرا نمایش بزرگ «روشنایِ شب تار» با حسن بزرا گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید:
* داستان اصلی نمایش «روشنایِ شب تار» بر اساس زندگانی پر برکت و نور امیرالمومنین علی(ع) روایت شده و در ماجرای غدیر خم و خطبه پیامبر در باب ولایت علی (ع) به پایان می‌‌رسد. در این بین و در کنار و حاشیه آن داستان‌هایی از حضرت ابراهیم، حضرت موسی و حضرت عیسی نیز روایت می‌شود. داستان پیامبران و زندگانی حضرت علی (ع) را چه‌طور به یکدیگر پیوند دادید؟
داستان پیامبران مرتبط با داستان اصلی، اما بخش کوچکی از نمایش را به خود اختصاص می‌دهد. در واقع سیر ولایت حضرت علی (ع) در ادامه ی خط سیر انبیا است. ولایت امیرالمؤمنین (ع) جدا از ولایت پیامبران پیشین نیست. انبیاء پا در راهی گذارده‌اند که این راه به ولایت حضرت علی (ع) و امامان پس از ایشان ختم می‌شود. در نتیجه آنان تماماً یک تن واحد و یک حقیقت روشن‌اند، به نوعی همگی درهم تنیده‌اند. انبیاء، اولیا و امامان همه از یک نور واحدند. به همین دلیل من از داستان دیگر انبیاء نیز برای تبیین بهتر این ولایت حقه استفاده کردم.
زمانی که مطالعه و تحقیق می‌کردم، متوجه شدم میان اتفاقاتی که برای انبیاء مختلف رخ داده و زندگانی پر برکت امیرالمؤمنین (ع) شباهت‌های بسیاری وجود دارد. گویی که همه آن اتفاقات در سیر زندگانی و ولایت امیرالمؤمنین (ع) جمع شده‌اند. که البته ما به صورت خیلی مختصر به آن پرداخته و بیشتر تلاش کرده‌ایم به زندگانی و جریانات زندگی خود حضرت بپردازیم.
*همان‌طور که اشاره کردید حضرت علی (ع) زندگی پربار و در عین حال پر چالشی را داشته‌اند؛ چرا در این نمایش به موضوعاتی چون جنگ احد، فتح خیبر، خطبه غدیر و... پرداخته‌اید؟
سیره و سیر زندگی امیرالمؤمنین (ع) آن‌قدر پربار و پر فضیلت است که قلم‌ها، نمایش‌ها و فیلم‌ها از ذکر و شمارش آنها عاجز هستند. اما ما به دلیل فرم نمایشمان که میدانی است می‌بایست بیشتر از وقایع و اتفاقاتی استفاده می‌کردیم که در کنار انتقال معنا و محتوای مناسب، باشکوه بوده و در مختصات یک نمایش میدانی گنجانده شود. مگر می‌توان در یک اثر نمایشی با زمان یک ساعت و نیم به همه ابعاد وجودی آن نور مطلق پرداخت و آن حجم از وقایع را گنجاند.
ما در حد توان قلیل خود تلاش کردیم در نمایشی با زمان محدود، مطالب و وقایعی را ترسیم کنیم که هم جذابیت بصری داشته و هم بتواند معنا و محتوای مطلوب را به مخاطبان منتقل کند. گفتن واقعیات و ایجاد هر چه بیشتر حب امیرالمؤمنین (ع) در دل دوستداران از نیات اصلی این اثر نمایشی است که نگاشته‌ام.
*از آن‌جایی که این نمایش یک کار تاریخی است، برای نوشتن متن نمایشنامه از چه مستنداتی استفاده کرده‌اید؟
در این گونه نمایش‌ها باید از مستندات قابل دفاع استفاده کرد تا بعدها اگر نیاز به پاسخگویی بود بتوان با ارائه مستندات جوابگو بود. من هر پرده از نمایش را بر اساس مستنداتی متقن و قابل اتکا نوشته‌ام تا اگر سؤالی پیش آمد، جواب مناسب را ارائه دهم. علاوه بر این چند تن از کارشناسان برجسته مذهبی را نیز کنارمان داشته‌ایم و متن نمایش توسط آنها خوانده و تأیید شده است.
*با توجه به موضوع نمایشنامه، داستان‌هایی که به آن پرداخته شده، تعداد زیاد بازیگران و دکورهای عظیم و سنگین آن، این نمایش یک کار بسیار عظیم و پرحجم است. این نمایش حتی از «تنها تر از مسیح» هم حجیم‌‌تر است. حال با توجه به وسعت این نمایش عظیم میدانی نسبت به آثار پیشین شما، ریسک اجرای آن برای شما به عنوان کارگردان، دوچندان نیست؟
قطعا همین‌طور است. ما در «تنها تر از مسیح» بصورت محدود تنها به وقایع و اتفاقات کربلا پرداخته‌ایم، اما در «روشنایِ شب تار» یک سیر تاریخی را روایت می‌کنیم؛ یعنی داستان از اتفاقات قبل از میلاد مولود کعبه حضرت علی (ع) شروع و تا واقعه غدیر خم ادامه پیدا می‌کند. بی‌شک خلق چنین اثری بسیار سخت و طاقت فرسا است که تنها عشق خالص عوامل اجرایی این اثر به امیرمؤمنان علی(ع) سختی کار را بر ما آسان می‌کرد. ما با وجود آنکه برای تولید این اثر فاخر محدودیت‌های بسیاری داشتیم اما سعی کردیم در همه زمینه‌ها به ویژه طراحی دکور رو به جلو قدم برداریم. بنابراین به جرأت می‌توان گفت که تا کنون اثری با این مضمون و حجم در ایران تولید و اجرا نشده است.
ما تا به حال درباره زندگی امیرالمومنین (ع)، نمایشی به این وسعت نداشته‌ایم. «روشنایِ شب تار» اولین نمایش فاخر و عظیمی است که با موضوع امیرالمومنین (ع) در ایران کار شده. این نمایش فقط براساس فضایل حضرت علی (ع) نگاشته و تمام مسائلی که مربوط به وحدت مسلمین است در آن رعایت شده است. در هیچ جایی از این نمایش نکته‌ای وجود ندارد که باعث تفرقه‌افکنی میان مسلمین شود.
در نهایت و در پایان این را هم اضافه کنم که این نوع نمایش‌های میدانی به لطف سازمان اوج و مدیریت محترم آن جناب آقای حسنی و تهیه‌کنندگی دوست هنرمند و پرتوانم علی اسماعیلی در مجموعه ققنوس اجرا می‌شود و اگر همت این بزرگواران نبود این اثر شکل نگرفته به اجرا نمی‌رسید.
انتهای پیام/