به گزارش اکو ایران، روند معاملات بازار بین بانکی در سال 1400 درحدود 6 درصد در مقایسه با سال قبل کاهش داشته است.

به طور کلی معاملات بازار بین بانکی در ایران از سال 87 آغاز شده و در این معاملات با هدف رفع نقدینگی فوری بانک ها، نهادهای مالی دارای مازاد در تاریخ سررسید کوتاه تری قرض دهی می کنند.

این حجم از معاملات در بازار بین بانکی در هفته های اخیر سیری نزولی پیدا کرده است.

بررسی روند حجم معاملات بین بانکی در دهه 90

در ابتدای دهه 90 حجم معاملات در بازار بین بانکی برابر با 460 میلیارد تومان بود. در ادامه کمترین میزان این شاخص در سال بعد رقم خورده که تقریبا برابر با 400 میلیارد تومان به ثبت رسیده است.

رفته رفته و با بدترشدن شرایط نقدینگی بانک ها در بازار حجم معاملات در هر سال با افزایش روبه رو شده و در سال 99 به 77 هزار و 530 میلیارد تومان رسید. بیشترین میزان معاملات بین بانکی در ده سال گذشته.

بانک مرکزی در سال 99 و 1400 به طور کلی در دو بازار نقدینگی نهادهای مالی را تنظیم کرده است. بازار باز و بازار بین بانکی. در بازار باز اوراق بدهی دولتی ابزاری است که بانکها با فروش آن به بانک مرکزی اقدام به رفع کسری خود می کنند. تاریخ سررسید این بازار یک هفته ای بوده و ماهیتی میان مدت دارد. این در حالی است که در بازار شبانه یا بازار بین بانکی نهادهای مالی نیاز فوری خود را مرتفع ساخته و اساس این بازار کوتاه مدت است. از این رو به این بازار، معاملات بازار شبانه نیز می گویند.

برخی معتقدند هر چه فعالیت بانک ها در بازار بین بانکی بیشتر باشد خود مانعی در رشد اضافه برداشت ها به شمار آمده و موجب می شود پایه پولی رشد کمتری پیداکند. البته عده ای دیگر افزایش معاملات را آسیب زا می دانند و نشانه ای از بدترشدن وضعیت بانک ها و مشکل نقدینگی در کشور قلمداد می کنند.

در همین رابطه سال 1400 دومین رکورد را در حجم معاملات بازار بین بانکی در دهه 90 ثبت کرده است. چیزی در حدود 72 هزار و 400 میلیارد تومان که در مقایسه با سال قبل تقریبا 6 درصد کمتر شده است.

این کاهش البته اما هم جهت با تغییرات نرخ سود بین بانکی نیست.

بازار بین بانکی

رشد 2 واحد درصدی نرخ سود بین بانکی در سال 1400

به طور کلی بانک ها با نرخ سود مشخصی در بازار بین بانکی به یکدیگر وام می دهند. بانک مرکزی هر هفته رقمی از این نرخ سود را منتشر کرده و در گزارش اخیر خود میانگین سالانه متغیر مهم در اقتصاد کشور را اعلام کرده است. بازه ای که بانک مرکزی در این بازار معلوم کرده از کف 14 درصد تا سقف 22 درصد است.

براساس داده های این نهاد به طور متوسط نرخ سود بین بانکی در سال 1399 برابر با 17.5 درصد بوده که در سال بعد با 2.1 واحد درصد رشد به 19.6 درصد رسیده است. 

تقریبا بالاترین نرخ سود بین بانکی در5 سال منتهی به 1400. در همین رابطه برخی تحلیلگران معتقدند از آن جا که نرخ سود بین بانکی در این بازار علامتی از هزینه استقراض در بازار بین بانکی است و تغییرات عرضه و تقاضا در این بازار نقش موثری در شکل گیری این متغیر دارد می تواند این رشد نرخ سود در کنار کاهش معاملات در بازار بین بانکی در نتیجه افت عرضه منابع در بازار بین بانکی بوده باشد. به عبارت دیگر بانک ها به دلایل مختلف اعم از شرایط بحرانی نقدینگی با معاملات در بازار باز با عرضه کمتر منابع مواجه بوده و در نهایت رشد نرخ سود بین بانکی کاهش پیدا کرده است.