حسین امیر عبداللهیان در نشست هم اندیشی سیاست خارجی متوازن در مکتب امام خمینی که ظهر امروز سه‌شنبه در مرقد مطهر امام خمینی (ره) برگزار شد، ضمن تسلیت سالگرد ارتحال امام خمینی به رهبر انقلاب اسلامی و خانواده حضرت امام راحل، با اشاره به دکترین سیاست خارجی دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران و اندیشه های حضرت امام، گفت: در اندیشه سیاسی امام راحل از زمانی که مخالفت با کاپیتولاسیون مطرح شد، بحث نفی سلطه گری و سلطه‌پذیری بود که در این چهار دهه به خوبی مدیریت شده است.
وی ادامه داد: شعار «نه شرقی نه غربی»، به معنای انزوا طلبی و دوری از شرق و غرب نیست بلکه هدف اساسی وابسته نشدن به شرق و غرب است و پس از رسیدن به این رویکرد، نگاه به آسیا با اولویت همسایگان را در دستور کار قرار دادیم، البته نقدهایی هم مطرح شد که شما کشور را به سمت چین و روسیه می‌برید لذا پس از جنگ اوکراین در سفر به مسکو به صراحت مواضع ایران را برای سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه بیان کردم که جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی مستقل و براساس منافع ملی خود عمل می‌کند و در این خصوص با کسی تعارف نداریم.
وزیرامورخارجه تاکید کرد: به هیچ وجه هیچ خدشه‌ای به نگاه اصولی که در اندیشه امام پایه ریزی شد، به وجود نیامد و سیاست نه شرقی نه غربی برقرار است. زیر سلطه غرب و شرق نخواهیم رفت، ولی براساس منافع خود با هر دو طرف ارتباط خواهیم داشت و یکی از موضوعاتی که امام (ره) در سیره عملی خود در توصیه‌ها به دستگاه سیاست خارجی داشتند، پایبندی به تعهدات بین المللی است.
امیرعبداللهیان با بیان اینکه این جمله را در جوار حرم مطهر حرم امام خمینی (ره) افزود: مخاطب کاخ سفید است. مذاکراتی که در بخش وین آن توقف ایجاد شده، به دلیل موضوع تحریم‌هاست که بخش عمده آن تحریم‌های یکجانبه اتخاذ شده توسط آمریکا است و گفتگوهای ما از طریق تبادل پیام و non-paper ادامه دارد.
وی گفت: مذاکرات ما از طریق نماینده اتحادیه اروپا در جریان است و کمتر هفته‌ای است که یک یا دو پیام به طور غیرمستقیم از طریق اروپا برای رفع موانع مسیر و چگونگی برداشتن تحریم‌ها رد و بدل نشود.
وزیر امور خارجه گفت: در کمتر از سه ماه قبل که در مونیخ بودم، مقامات ارشد آمریکا علاقه‌مند بودند که گفت‌وگوی مستقیم با من داشته باشند که بتوان فضای پیش آمده در مذاکرات را رفع کنیم و به جلو ببریم. ما برای این که پاسخی به طرف مقابل بدهیم، اولین نکته‌ای که مطرح کردیم این بود که طرف آمریکایی باید در عمل نشان بدهد که راهش با راه ترامپ تفاوت دارد.
وزیرامور خارجه کشورمان تصریح کرد: یکی از موضوعاتی که امام (ره) در سیره عملی خود در توصیه‌ها به دستگاه سیاست خارجی داشتند، پایبندی به توافقات و تعهدات بین‌المللی است. آمریکایی‌ها در مذاکراتی که بخش وین آن مکثی در آن ایجاد شده، گفتگوها از طریق پیام‌ها که موضوع اصلی آن تحریم‌های آمریکاست، مذاکرات ما از طریق مورا جریان دارد، کمتر هفته‌ای است که یک یا دو پیام بین ما و آمریکا برای رفع ابهامات رد و بدل نشود. وقتی من در مونیخ بودم مقامات ارشد آمریکا علاقه‌مند بودند گفتگوی مستقیمی با من داشته باشند که بتوان فضای پیش آمده در مذاکرات را رفع کنیم و به جلو ببریم.
وی گفت: ما باید در عمل شاهد تغییر رفتار آمریکا باشیم. به وزیر خارجه‌ای که حامل پیام بود گفتم که چرا شما مکرر می‌گویید تعهد نمی‌دهیم که دولت بعدی اجرا کند. گفتم به «کامالا هریس» بگویید که اگر قرار باشد گروه شورشی در کاخ سفید حاکم باشد، به ما بگویید.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: دولت قبلی در ایران برجام را پذیرفت، ولی دولت جدید هیچ وقت نگفت ما برجام را نمی‌پذیریم و درباره توافق جدید صحبت کنیم. برخی منتقدان ما می‌گویند چرا می‌خواهید به برجام برگردید. پایبندی به تعهدات در دستورکار ما قرار دارد.
وی افزود: در حوزه مشی حضرت امام می‌گویم برای ما در حوزه سیاست خارجی انگیزه و فرصت قوی را ایجاد کرده و مسیر بزرگی را ایجاد کرده که ایران می‌تواند بر پایه استقلال، منافع ملی خود را پیش ببرد. امروز بعد از چهار دهه همه اندیشمندان بر این مسئله تاکید دارند که آزادسازی قدس از موضوعات مهمی بود که در نگاه امام ادامه یافت. امام درباره روابط خوب با همسایگان جمله‌ای را در وصیتنامه دارند که «وصیت من به وزرای خارجه آن است که مسئولیت شما بسیار زیاد است چه در تحول وزارت خارجه و سفارتخانه‌ها و چه سیاست خارجی، حفظ استقلال و روابط حسنه با دولت‌هایی که قصد اشغال را ندارند، در دستورکار داشته باشید.»
311311