طبق آمار اداره اطلاعات انرژی (EIA)، چین در سال ۲۰۱۷ از ایالات متحده به عنوان بزرگترین واردکننده نفت خام در جهان پیشی گرفت و به بزرگترین واردکننده نفت و سایر سوخت های مایع در جهان تبدیل شد.
با شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان در سال ۲۰۲۰ و سیاست سختگیرانه " کویید صفر" چین، به موتور رشد اقتصادی و اشتهای آن برای نفت و گاز آسیب رسید.
زمزمه‌هایی مبنی بر اینکه ممکن است از حساسیت سیاست کویید صفر کاسته شود به گوش می‌رسد اما به گفته کارشناسان این زمزمه‌ها صحیح نبوده است و بعید است که چین از این سیاست دست بکشد؛ این سیاست موجب خواهد شد که چین در بازارهای انرژی به حاشیه رانده شود و همسو با دیگر عوامل اثرگذار روند قیمت انرژی در بازارهای جهانی نزولی شود.
سیاست کویید صفر و کاهش تقاضا نفت چین
در ابتدای ماه مارس ۲۰۲۲ چین شاهد بزرگترین موج عفونت‌های کرونا از زمان شیوع ویروس کرونا در سرتاسر ووهان و در اوایل سال ۲۰۲۰ بود و در همان زمان بود که دستورالعمل‌های کویید صفر را سختگیرانه‌تر از هر زمان دیگری اجرایی کرد؛ اگرچه بازار نفت در آن مرحله در آرامش نسبی به سر می‌برد اما با اخباری که در پایان ماه مارس منتشر شد مبنی بر اینکه شهر قدرتمند اقتصادی شانگهای، با جمعیت ۲۶ میلیون نفر، در یک قرنطینه دو مرحله‌ای قرار گرفته است، نوسانات قیمتی در بازار نفت نزولی شد.
پس از آن در اوایل آوریل اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه مقامات شهرهای دیگر، از جمله نینگبو (۴.۲ میلیون نفر جمعیت) و پکن (۲۲ میلیون نفر) شروع به اعمال محدودیت‌ها برای مهار شیوع ویروس کرده‌اند.
در این مرحله آثار سیاست "کویید صفر" در چین بر بازار انرژی جهانی مشهود شد و در آخرین گزارش اوپک پیش‌بینی تقاضا برای نفت خام در سال ۲۰۲۲ را ۴۸۰ هزار بشکه کاهش داد و تقریباً در همان زمان، آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) نیز همین استدلال را در کاهش چشم‌انداز تقاضای جهانی برای سال ۲۰۲۲ به میزان ۲۶۰ هزار بشکه در روز ارائه کرد.
قیمت نفت بالا باقی خواهد ماند؟
حتی در آن زمان، با توجه به اینکه قیمت نفت خام برنت حدود ۱۱۰ دلار در هر بشکه بود و از سوی دیگر صحبت‌ها در خصوص ممنوعیت صادرات نفت روسیه به اروپا فراگیر شده بود؛ آژانس بین المللی انرژی همچنین هشدار داد که حتی اگر قیمت نفت خام از بالاترین سطح اخیر پایین آمده است "به طور نگران کننده ای بالا باقی می مانند و تهدیدی جدی برای چشم انداز اقتصاد جهانی است."
در پایان ماه آوریل اعلام شد که آزمایش‌های انبوه برای ویروس در سراسر پکن و سایر شهرها از جمله هانگژو (جمعیت ۱۲.۲ میلیون نفر) انجام شده است. با شروع ماه مه، برخی از تحلیلگران محاسبه کرده بودند که اثر قرنطینه های مداوم در چین باعث کاهش تقاضای نفت خام از این کشور تا حدود یک میلیون بشکه در روز می شود، بدون اینکه نشانی از زمان و چگونگی پایان این کاهش داشته باشند.
رشد اقتصادی چین دستخوش تغییر خواهد شد
حتی قبل از اینکه شیوع کرونا در اواسط ماه مارس افزایش یابد، چندین بانک بزرگ هدف رشد اقتصادی چین در سال ۲۰۲۲ یعنی "حدود ۵.۵ درصد" را بسیار جاه طلبانه عنوان کردند و انتشار کلان داده ها در آوریل نشان داد که اظهار نظر آنها دور از واقعیت نبوده‌است.
داده‌ها حاکی از آن است که اقتصاد چین در سه ماهه پیش رو روند انقباضی خواهد داشت و احتمالا رشد اقتصادی این کشور در سال ۲۰۲۲ تنها ۳.۳ درصد خواهد بود و گمانه زنی ها حاکی از آن است که در پس پرده رشد اقتصادی ۵.۵ درصدی که توسط پکن اعلام شده است دلایل سیاسی است.
پکن از سیاست کویید صفر عقب خواهد نشست؟
پکن به شدت به سیاست "کویید صفر" متعهد است و قرنطینه‌های بیشتر را در باقیمانده سال ۲۰۲۲ تقریباً اجتناب‌ناپذیر می‌کند؛ محدودیت‌های مراقبت‌های بهداشتی، از جمله نرخ پایین واکسیناسیون و تعداد ناکافی بیمارستان‌ها و کارکنان پایان دادن به محدودیت‌های سختگیرانه را در ۹ آینده دور از انتظار می‌کند.
درست است که چین تا سال ۲۰۲۱ به سرعت و با قدرت از شیوع گسترده کرونا جلوگیری کرد اما اکنون بهبودی برای آن سخت تر از آن زمان است.
چین چقدر انرژی مصرف می‌کند؟
چین در حال حاضر ۲۴ درصد از مصرف جهانی انرژی اولیه، ۱۴ درصد از مصرف نفت خام، ۱۵ درصد از واردات نفت خام، ۶ درصد از ظرفیت پالایش جهانی و ۸۰ درصد رشد تقاضای نفت را به خود اختصاص داده است، اما تنها ۴ درصد از تولید را به خود اختصاص داده است.
چین در واقع می تواند جرقه معکوس بزرگی را برای قیمت نفت ایجاد کند، اما تنها در صورتی که تقاضای نفت آن شروع به کاهش کند، اما به گفته کارشناسان این اتفاق نمی افتد و هرگز اجازه نخواهد داشت در حال حاضر یا در آینده اتفاق بیفتد. دلیل آن این است که رشد اقتصادی قوی چین بدون نفت کاهش می یابد. بنابراین، استراتژی جهانی نفت چین در جهت تضمین این است که هرگز چنین اتفاقی نخواهد افتاد.
حتی در اوج همه‌گیری در سال ۲۰۲۰، زمانی که تقاضای جهانی نفت کاهش یافت، چین ابتدا جهان را با خروج زودهنگام از قرنطینه و بار دیگر با افزایش واردات نفت خام خود که به طور متوسط ۱۱.۷۶ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۰ یا ۱۱ درصد بوده است، شگفت زده کرد.
در طول قرنطینه اخیر در منطقه شانگهای و چند منطقه دیگر، تحلیلگران، بانک‌های سرمایه‌گذاری و آژانس بین‌المللی انرژی در حال رقابت در گزارش کاهش تقاضای نفت چین بودند، در حالی که برخی کارشناسان نسبت به قضاوت درباره تقاضای چین با کاهش یک ماهه هشدار می‌دهند و بر این باورند که باید این کاهش تقاضا در طول یک سال قضاوت شود. علاوه بر این، تمام محدودیت‌های قرنطینه در منطقه شانگهای از اول ژوئن برداشته می‌شود.
گفتنی است که چین بار دیگر با افزودن ۲ میلیون بشکه در روز حتی با قیمت های ۱۱۰ تا ۱۱۴ دلار به موجودی های خود جهان را شگفت زده کرده است و عمده این واردات بشکه‌های نفت روسیه بوده است.
۲۲۳۲۲۷