چند سالی می شد که از روستا به شهر آمده بودم، خانواده، پسرعمویم را که یک سال از من کوچک تر بود برای کار به شهر فرستادند.

مرتضی در خانه من زندگی می کرد و چون از کودکی هم بازی ام بود خیلی به او علاقه داشتم برای همین زمانی که ازدواج کردم، او را پیش خودم آوردم و مرتضی همچنان با من زندگی می کرد. خانواده عمویم از من خواستند تا مواظب مرتضی باشم.

رفتارش تغییر کرده بود و روز به روز هم لاغر می شد. متوجه شدم مرتضی اعتیاد پیدا کرده است و مواد مخدر صنعتی مصرف می کند. جلوتر هم فهمیده بودم که مدام از سرکار بی خبر غیب می شده که صاحب کارش او را اخراج کرده بود. تصمیم گرفتم مرتضی را ترک بدهم، یک شب او را به زیر زمین بردم روی مبل نشاندم و با طنابی او را محکم به مبل بستم. کمی آب و غذا هم به او دادم. می خواستم ترک کند و از این بلایی که دچارش شده بود خلاص شود.

چند ساعتی نگذشته بود که سینه اش به خس خس افتاد. بی قرار بود و از جایش بلند شد. بلافاصله طناب را از دورش باز کردم و همسرم با اورژانس تماس گرفت اما تا اورژانس بیاید در اوج ناباوری مرتضی در مقابل چشمانم تمام کرد.

وضعیت مالی خوبی نداشتم. به هر جاکه می شد سر زدم اما هیچ دری به رویم باز نشد. اعتیاد داشتم و باید هر روز سوروسات مصرفم را تهیه می کردم.

مواد مثل خوره به جانم افتاده بود و اگرچه می خواستم او را از خودم دور کنم اما هیچ وقت موفق نمی شدم. او (مواد) مرا شرطی کرده بود و هیچ اراده ای نداشتم. شاید دلیل اینکه هیچ کس حاضر نمی شد به من کار بدهد همین اعتیاد بود. یک روز تصمیم گرفتم به جمعه بازار بروم. نمی دانم برای چه چیز اما رفتم.

در بین راه یک دستگاه موتورسیکلت که در کنار خیابان پارک شده بود، توجهم را جلب کرد. به طرف موتور رفتم که به یک باره صاحب آن شروع کرد به داد و فریاد. فریاد «دزد... دزد...» سر داد.

برای اینکه صدایش را ببرم و از این مهلکه نجات پیدا کنم با چاقوی کوچکی که در جیب داشتم، ضربه ای به پایش زدم. من قاتل نیستم و قصد کشتن کسی را نداشتم. فقط می خواستم سرقت کنم. با این کار می خواستم که صاحب موتور دست از سرم بردارد و من هم فرار کنم. اما نشد آنچه در ذهنم بود. صاحب موتور به واسطه ضربه چاقویی که به پایش وارد کرده بودم جانش را از دست داد. چاقو رگ اصلی را پاره کرده بود و خون ریزی حیاتش را گرفت.

نقشی از روایت 2پرونده واقعی

آنچه در سطرهای قبلی خواندید دو روایت واقعی از پرونده های جنایی است که چندی قبل در مناطقی از شهر مشهد اتفاق افتادند. پرونده هایی که منجر به قتل نفس دو نفر شدند و مسببان آن ها نیز گرفتار شدند.

عصر پنجشنبه، بیست و دوم اردیبهشت در سالن اجتماعات دانشگاه امام رضا(ع) اما با همکاری انجمن های علمی دانشجویان حقوق دانشگاه های فردوسی، بین المللی امام رضا(ع) و آزاد اسلامی این دو پرونده مجدد بازخوانی شد. فرایند رسیدگی و بازسازی رسیدگی به این پرونده ها در دادگاه کیفری از سوی دانشجویان رشته حقوق شبیه سازی شد.

این نوع بازسازی دادگاهی برای توانمند سازی دانشجویان رشته حقوق و بر پایه پرونده های واقعی اجرا می شود که امروز در قالب مسابقاتی تحت عنوان «موت کورت» طراحی و همه ساله در حضور استادان حقوق و قضات برگزار می شود. در عصر پنجشنبه ای که گذشت نیز بازسازی جلسه رسیدگی به این دو پرونده در دادگاه کیفری یک در حضور مسئولان دانشگاهی، قضات دادگاه کیفری و قضات شعبه های رسیدگی به پرونده های جنایی دادسرای مشهد در سالن همایش های سردار شهید قاسم سلیمانی دانشگاه امام رضا(ع) با رعایت کامل شیوه نامه های بهداشتی برگزار شد.

شرکت کنندگان در حالی که دادگاه ویژه قتل را به طور کامل شبیه سازی کرده بودند با بازسازی صحنه قتل و قرائت کیفرخواست از سوی دادستان و دفاع وکلا از متهم و اولیای دم برای اجرای قصاص وارد رقابت شدند.

ورود چهار تیم به مرحله نیمه نهایی

دانشجویانی که توانستند به مرحله نیمه نهایی مسابقات موت کورت راه پیدا کنند، شرکت کنندگانی از دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه رضوان بین المللی امام رضا(ع)، دانشگاه فردوسی مشهد و واحد اسرار دانشگاه بین المللی امام رضا(ع) بودند. از هر دانشگاه سه گروه در این رویداد شرکت کرده بودند که در مرحله مقدماتی فقط لوایح بررسی شده بود.

از این تیم ها هشت تیم به مرحله یک هشتم رسیدند که پرونده ها را دفاع کردند و از هشت تیم، چهار تیم به مرحله نیمه نهایی راه پیدا کردند. چهار تیم نیز شامل دو تیم از دانشگاه آزاد فردوسی و دانشگاه امام رضا(ع) هستند که یک تیم از برادران و یک تیم از خواهران در این مسابقه شرکت می کنند.

تیم های شرکت کننده ضمن ارائه لوایح دفاعی کتبی خود به محضر دادگاه، به عنوان وکیل شکات یا متهم، به دفاع شفاهی و پاسخ به سؤالات هیئت هفت نفره قضات پرداختند و در نهایت از چهار تیم شرکت کننده دو تیم از سوی هیئت قضات به عنوان تیم های برتر معرفی شدند.

«موت کورت» شبیه سازی دادگاه واقعی است

حجت الاسلام موحدی راد، قاضی دادگاه کیفری که به عنوان داور در این جلسه حضور داشت، در توضیح جزئیات این مسابقه گفت: موت کورت شبیه سازی دادگاه واقعی است. به این طریق که دانشجویان رشته حقوق یک دادگاه واقعی اعم از دادگاه کیفری، دیوان عدالت اداری را شبیه سازی می کنند و در آن به موضوعات مختلف حقوقی و یا بین المللی یک پرونده قضایی می پردازند. فرایند برگزاری این مسابقات به این گونه است که پرونده های واقعی قتل برای شرکت کنندگان در مسابقه مطرح شده است و شرکت کنندگان در مقام دفاع از متهم و دفاع از حقوق اولیای دم وارد دفاع می شود.

این مقام قضایی دادگاه کیفری افزود: داوران این مسابقات که از قضات عالی رتبه دادگاه کیفری یک هستند مراحل دفاع را بررسی می کنند. تیم دانشجویی نیز در این زمینه به ایفای نقش می پردازد و همه شرایط داوری بر اساس اصول دادرسی کیفری نیز باید در فرایند رسیدگی دادگاه شبیه سازی شده، رعایت شود.

بازیگران نیز آشنا به اظهارات مطرح شده در دادگاه و همچنین پرونده ها هستند و در زمان مناسب از آن ها برای دفاع از حق خود در قالب متهم یا اولیای دم استفاده می کنند.

آشنایی کاربردی دانشجویان حقوق در پرونده های قضایی

دکتر محسنی، عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی امام رضا (ع) نیز در بخش دیگری از این جلسه گفت: برگزاری این گونه مسابقات در حقیقت به توانمند شدن دانشجویان رشته حقوق کمک می کند. این مسابقات دانشجویان را در شرایطی قرار می دهد که در آینده پس از دانش آموختگی در آن جایگاه به عنوان قاضی یا وکیل قرار می گیرند.

دانشجویان رشته حقوق در این مسابقه به شکل عملی و کاربردی با اصول آیین دادرسی کیفری و قانون مجازات اسلامی آشنا می شوند و دربحث تئوری دانشجویان مباحث قانون مجازات و آیین دادرسی را فرا می گیرند.دکتر محسنی با بیان اینکه امروز گسترش روش های نوین آموزشی به منظور نحوه ارائه دانش حقوقی و کاربردی موجب افزایش بازدهی کاری آینده دانشجویان حقوق می شود، بیان کرد: فرایند استفاده از مواد قانونی و پرونده های قضایی تا قبل از ورود دانشجویان حقوق به محاکم قضایی برایشان اتفاق نمی افتد بنابراین این مسابقات کمک شایانی به این افراد در حوزه های روان شناختی، اعتماد به نفس، ارتقای اخلاق حرفه ای، ارتقای سطح آگاهی و دانش حقوق بشر دوستانه می کند. همچنین پیشرفت علمی و ارتقای سطح دانش حقوقی یکی از اهداف مهم برگزاری این مسابقات است.

عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی امام رضا (ع) درباره مشکلات پیش روی این مسابقات گفت: با وجود ظرفیت های خوبی که در بین دانشجویان رشته ها حقوق وجود دارد اما متولی خاصی در این زمینه مشخص نشده است که بتواند رایزنی های را درباره راهیابی دانشجویان به محاکم قضایی انجام دهد.

ما در گفت وگوها و جلساتی که با ریاست دادگستری استان خراسان رضوی داشته ایم، درخواست کردیم یک متولی خاص را برای انجام این فرایند مشخص کنند که از سیستم قضایی پیگیر موضوع حضور دانشجویان حقوق در محاکم قضایی و دادگستری باشد، تا دانشجویان بتوانند ارتباط مؤثر و بهتری با دادگستری داشته باشند. همچنین در دانشگاه امام رضا(ع) این پیشنهاد را داده ایم که یک اتاق را مثل دادگاه شبیه سازی کنند که برخی از دروس مثل «کارآموزی قضایی» در این اتاق با همان ویژگی هایی که در دادگاه وجود دارد، شبیه سازی شود.

دانشجویان باید مسائل حقوقی را کاربردی فرا بگیرند

محسنی ادامه داد: با راهیابی دانشجویان به محاکم دادگستری و قضایی، این افراد ضمن یادگیری کابردی در دفاع از متهم، می توانند شیوه نگارش دادخواست، آگاهی از جو دادگاه، آگاهی از اوراق قضایی، نحوه دفاع و استناد به قانون، آگاهی از قوانین تازه تصویب شده، نحوه استفاده از ادله اثبات دعوی، موارد مندرج در قوانین شکلی و همچنین نحوه نگارش صورت جلسات دادگاه ها و رأی دادگاه را فرا بگیرند. این دادگاه های مجازی برای همه دانشجویان حقوق لازم و ضروری است که نبود آن از خلأهای آموزشی کشور است.

این مسئول علمی دانشگاهی افزود: به دلیل برگزاری این مسابقات در شرایط کرونایی، وقت زیادی از دانشجویان صرف شد که تلاش می شود این مشکل برطرف شود و سعی داریم زمینه برگزاری این مسابقات را نیز در تابستان فراهم کنیم.

منبع: شهرآرا