به گزارش مشرق، کافه هایی که سیگار کشیدن در آن ها ممنوع است چندان اقبالی در جذب مشتری ها ندارند. گعده های دوستانه قرار های شان را در کافه می گذارند تا همه یعنی دختر های جوان جمع شان هم بتوانند به سادگی و بدون مزاحمت زیر سیگاری ها را پر از سیگارهای به فیلتر رسیده کنند. آمار ها نگران کننده‌ای درباره مصرف دخانیات در میان زنان و دختران جوان گزارش شده است. همین گزارش ها این نشانی را به ما می‌دهند که مصرف دخانیات تنها به سیگار ختم نمی شود و بسیاری از این جوانان در همین جمع ها مصرف گل و مشتقات حشیش را هم تجربه می کنند. مهندس بهزاد ولی‌زاده، رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت با بیان اینکه طبق آمارها سن مصرف دخانیات در کشور ما به حداقل ۱۳ سال رسیده است، می‌گوید: مصرف روزانه قلیان به ۴.۵ درصد در جمعیت بالای ۱۸ سال می رسد و نشان از افزایش مصرف است.
در کنترل مصرف دخانیات عملکرد ضعیفی داریم
ولی زاده به جایگاه ضعیف ایران در حوزه کنترل دخانیات اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: «طبق آخرین گزارشات سازمان جهانی بهداشت، ما جزء ضعیف‌ترین کشورهای جهان در بحث مالیات بر دخانیات هستیم. بودجه ۱۴۰۰ در سال ۱۴۰۱ تکرار نشد و ما مالیات ویژه ای را برای محصولات دخانی دیده بودیم که چون با مصوبه کمیسیون تلفیق مخالفت شد، وضعیت ما از قبل هم بدتر می‌شود. در شرایط کنونی درآمدی که حاصل از مالیات ارزش افزوده در قانون ۱۴۰۱ دیده شده، ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان است که در سال گذشته درآمد مالیات بر دخانیات، حدود ۷ هزار میلیارد تومان بود. وقتی مقایسه می‌کنید بیش از ۶۰ درصد کاهش درآمد دولت از مالیات بر دخانیات را در سال ۱۴۰۱ می بینید.»
جبرانی برای خسارت های صنعت دخانیات
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت درباره افزایش قیمت دخانیات می گوید: «هر چند این درآمد در قبال سودی که صنایع از تولید و توزیع دخانیات بدست می آورند، و در برابر هزینه هایی که وزارت بهداشت برای درمان بیماری ها می دهد (بالای ۴۰ هزار میلیارد تومان)، بسیار ناچیز اس. ، این وضعیت مالیات بر دخانیات که باید جبران خسارت هایی باشد که این صنعت دارد به سلامت عمومی می زند، در حداقل خودش دیده شده است.»
مهندس ولی زاده افزایش قیمت دخانیات را یکی از راهکارهای کلیدی کاهش مصرف می داند و می گوید: «متاسفانه افزایش قیمت محصولات دخانی از طریق مالیات که در قانون آمده و باید هر ساله ۱۰ درصد افزایش قیمت از طریق مالیات داشته باشیم، مغفول مانده و ما در اجرای راهکار بسیار کلیدی که منجر به کاهش مصرف دخانیات می شود به خوبی عمل نکرده‌ایم. برخی افزایش مالیات بر دخانیات را با افزایش قاچاق مرتبط می‌دانند اما کشورهایی که موفق بودند مالیات خوبی بر دخانیات وضع کنند با راهکارهایی که برای قاچاق دیده‌اند توانستند قاچاق را هم کاهش دهند. در بسیاری از کشورها ثابت شده به میزان هر ده درصد افزایش مالیات بر دخانیات شاهد، ۵ درصد کاهش مصرف دخانیات هستیم.»
تعهدی که مغفول ماند
این مسؤول وزارت بهداشت از تعهد ایران به سازمان ملل می گوید و توضیح می دهد که چگونه این تعهدات به مرحله اجرایی شدن نرسیده اند: «در سازمان ملل متحد تعهد داده ایم که تا سال ۲۰۲۵ یا ۱۴۰۴، ۳۰ درصد کاهش مصرف مواد دخانی را داشته باشیم. در حالیکه آن زمان که تعهد دادیم، مصرف ایران حدود ۱۴.۱۴درصد بود و ما باید به حدود ۱۰ درصد برسیم اما ما هنوز همان ۱۴ درصد هستیم چون سیاست افزایش مالیات در کشور اجرا نشد. تقریبا همه محصولات چند برابر افزایش قیمت داشته‌اند اما جایی که دخانیات باید گران شود، مخالفت‌هایی با افزایش مالیات وجود دارد که بسیار سازمان دهی شده است.»
سن مصرف دخانیات به سیزده سال رسیده است
طبق آمارها سن مصرف دخانیات در کشور ما به حداقل ۱۳ سال رسیده است، مهندس ولی زاده در این باره می گوید: «عمده نگرانی ما هم قلیان است که از مواد معطر در آن استفاده می شود. این مواد برای مصرف کننده گمراهی ایجاد می کند. این شگرد صنایع است که با استفاده از مواد عطر و طعم دار، مشتری را جذب می کنند. خانواده ها نیز متاسفانه در دورهمی ها و مهمانی ها بدون توجه به هشدارهای بهداشتی، مانع مصرف فرزندشان از قلیان های عطر و طعم دار نمی شوند ولی از این غافلند که نیکوتینی که از طریق قلیان به بدن فرد وارد می شود، ایجاد وابستگی می کند و خودش منجر به مصرف سیگار و حتی دروازه ورود به مواد مخدر می تواند باشد.»
آمارهای نگران‌کننده از مصرف دخانیات در نوجوانان
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت می گوید طبق آخرین آمار سال ۱۴۰۰، مصرف سیگار به صورت روزانه در گروه سنی بالای ۱۸ سال، به ۹.۳۳ درصد رسیده است : «متاسفانه آمار ها از افزایش مصرف قلیان نیز خبر می دهند. مصرف روزانه قلیان به ۴.۵ درصد در جمعیت بالای ۱۸ سال می رسد و نشان از افزایش مصرف است. طی سال‌های ۸۶ تا ۹۵ در سنین ۱۳ تا ۱۵ سال متاسفانه مصرف سیگار در دختران از ۰.۹ به ۲.۱ رسیده است یعنی نزدیک ۱۳۰ درصد افزایش داشته ایم. این افزایش مصرف سیگار در دختران به مثابه زنگ خطر است.»
*سیگاری‌ها سالی ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر را می‌کشند!
ولی زاده تأکید می‌کند سلامتی افرادی که تنها در معرض دود قلیان قرار می‌گیرند نیز در خطر است: «در میان ۸ میلیون مرگ ناشی از مصرف دخانیات، ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار مورد این مرگ ها مربوط به افرادی است که فقط در معرض دود مواد دخانی قرار می گیرند و خودشان مصرف کننده نیستند. بنابراین مردم باید آگاه باشند که اگر فردی از نزدیکان و همکاران مصرف کننده ی مواد دخانی است، به هیچ عنوان در اماکن بسته اجازه مصرف به او ندهند و آن مطالبه گری که ما از مردم انتظار داریم با افزایش اطلاع رسانی رسانه هایی چون شما محقق خواهد شد.»
آسیب های سیگار باریک و ضخیم فرقی ندارد!
ولی زاده می‌گوید: «ما در وزارت صنعت در ستاد کشوری کنترل دخانیات مصوب کرده‌ایم که این سیگارهای باریک که مردم فکر می‌کنند ضرر کمتری دارد و حتی پرستیژ شده برای برخی مصرف کنندگان را از این شکل ظاهری خارج و به شکل واحدی عرضه کنند. همچنین از تعابیر گمراه کننده روی بسته بندی ها استفاده نشود و عطر و طعمی هم در تولید این محصولات به کار برده نشود. متاسفانه سیگارهایی هستند که به قدری دود آن ها ملایم هست که فرد اصلا متوجه نیست چه آسیبی دارد می بیند.»
*صدا و سیما دخانیات را تبلیغ می‌کند
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت از خدمات وزارت بهداشت برای پاکسازی جامعه نیز می‌گوید: «وزارت بهداشت شهر و روستاهای بدون دخانیات را در دانشگاه های علوم پزشکی کشور راه اندازی کرده است. خدمات ترک دخانیات در تمام مراکز جامع سلامت در حال انجام است و شماره ۴۰۳۰ را به عنوان خط ملی ترک دخانیات اعلام کرده ایم. بحث ممنوعیت تبلیغات را برایش دستورالعمل در ستاد کشوری تصویب کرده ایم و به وزارت صمت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ابلاغ کرده ایم اما متاسفانه هنوز می‌بینیم مصرف دخانیات در رسانه ملی نمایش داده می شود».
با امضای وزیر بهداشت از رئیس صدا و سیما درخواست شده که کارگروهی را برای نظارت و تولید و پخش فیلم و سریال های رسانه ملی و سیمای خانگی تشکیل دهد که مصرف دخانیات نمایش داده نشود: «دستورالعمل دیگری نیز تهیه کرده ایم که قفسه های سیگار که در مراکز عرضه و فروش سیگار و همراه با تبلیغ هست جمع آوری شود و در بحث اطلاع رسانی نیز بسته های آموزشی به تمام دانشگاه های علوم پزشکی کشور ابلاغ شده است.
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت ادامه می دهد: «از وزارت صمت هم درخواست شده درج تصاویر و پیام های هشداردهنده روی محصولات دخانی را با فرمت استانداردی که وزارتخانه تصویب کرده اجرا کند. در بحث عرضه هم تمام اماکنی که محصولات دخانی می فروشند باید پروانه فروش داشته باشند و در صورت تخطی پروانه ی آن ها باطل می‌شود.»