یک مقام مسئول با اشاره به دلایل کمرنگ بودن حضور دانش بنیان ها در بخش کشاورزی، گفت: قرار است یک تغییر اساسی در حوزه نظام پرداخت یارانه و بودجه بخش کشاورزی صورت گیرد.
به گزارش خبرنگار اقتصاد خبرگزاری برنا؛ چرا نهاده‌های دامی به قدر کافی در دسترس تولیدکنندگان نیست؟ علت وابستگی شدید صنعت طیور و مرغداری کشور به واردات کامل ذرت و کنجاله چیست؟ چرا قیمت نهاده‌های دامی با یارانه آن همخوانی ندارد؟ چرا نهاده‌های دامی از خارج کشور وارد می‌شود؟ آیا ظرفیت تولید نهاده‌های دامی در کشور وجود ندارد تا گاه و بیگاه شاهد پرواز قیمت مرغ و گوشت نباشیم؟
به اعتقاد کارشناسان، علت اصلی این وابستگی ریشه در سیاستی دارد که چند سالی است منجر به سرکوب تولید در زمینه نهاده‌های دامی، داخل شده است.
علی کیانی راد، استادیار و رئیس مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی در گفتگویی با اشاره به سخنان اخیر رهبر معظم انقلاب در حوزه اقتصاد و کشاورزی دانش بنیان گفت: ایشان به درستی اشاره کردند که اگر بخواهیم تورم را کاهش دهیم راه اصلی آن افزایش عرضه با اتکا تولید داخل است.
همچنین ایشان تاکید درستی داشتند که یکی از راه‌های کاهش تورم این است که بتوانیم عرضه از محل داخل را زیاد کنیم نه عرضه از محل واردات. ایشان در پیام نوروزی شأن تاکید کردند «وقتی صحبت می‌کنیم از کاهش تورم یا افزایش قدرت معیشت مردم ممکن است برخی ذهن شأن به سمت واردات برود».
وی تاکید کرد: حداقل وضعیت بازارهای جهانی بعد از بحران روسیه و اوکراین نشان می‌دهد که سیاستگذاری مقام معظم رهبری طی سالیان گذشته و تاکید ایشان بر تولید و اتکا به تولید داخل حرف کاملاً درستی بوده است و ما طی این سال‌ها باید حرکت می‌کردیم و حرکت‌های خوبی انجام دادیم و باید این حرکت‌ها ادامه دار باشد.
یکی از راه‌های کاهش تورم (یعنی افزایش سطح عمومی قیمت‌ها)، وسعت و فراخ معیشت مردم است که قطعاً از طریق افزایش تولید و افزایش عرضه محصولات با اتکا به تولید داخل و وابستگی کمتر به واردات اتفاق خواهد افتاد.
ایشان در سخنان نوروزی خود به دو یا سه راهکار اشاره فرمودند که برای افزایش تولید چه کار باید انجام داد به خصوص محصولات کشاورزی و غذایی که تقریباً سفره مردم وابسته به آن است و تأمین امنیت غذایی با اتکا به تولید داخل هم رده تأمین امنیت ملی است که اگر بیشتر باشد کمتر از آن نیست.
چرا حضور دانش بنیان‌ها در بخش کشاورزی کمرنگ است؟
کیانی راد درباره اینکه چرا در حال حاضر حضور دانش‌بنیان‌ها در بخش کشاورزی کمرنگ است؟ توضیح داد: نظریه‌ای در خصوص ورود فناوری و دانش به بخش کشاورزی وجود دارد.
این نظریه بیان می‌دارد که مخاطره‌ای (ریسک) برای ورود دانش و تکنولوژی در نظر گرفته می‌شود که این مخاطره عموماً از طرف خود بهره‌برداران بخش کشاورزی است.
ورود دانش و فناوری در بخش کشاورزی خیلی سخت‌تر از سایر بخش‌ها است به دلیل آنکه تولید در این بخش در کشور ما اقتصادی نیست.
به طور مثال تولید و توسعه یک بذر جدید تا زمانی که بخواهد انتشار یابد و آثار آن سنجیده شود، ممکن است ۱۰ سال طول می‌کشد.
در این بازه زمانی اگر یک کار ترویجی و حمایت مناسب از ارائه خدمات ترویجی برای حوزه دانش وجود نداشته باشد، همچنین اگر تولیدکنندگان بخش کشاورزی توانایی اقتصادی نداشته باشند و حمایت‌های دولتی پشت ورود این دانش نباشد، هیچ پذیرشی صورت نخواهد گرفت.
بنابراین اگر بتوانیم تغییری در الگوهای حمایت از محصولات دانش‌بنیان در بخش داشته باشیم یعنی به جای آنکه یارانه‌هایمان را تماماً بر مصرف‌کننده متمرکز کنیم و قسمتی از آن را به سمت ورود دانش منتقل کنیم، عموماً بهره‌وری افزایش پیدا می‌کند.
با افزایش بهره‌وری، کیفیت محصول افزایش پیدا می‌کند و هزینه تمام شده، کم می‌شود.
رئیس مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی اضافه کرد: بنابراین بهتر است ما یارانه‌هایمان را در حوزه مصرف روی دهک‌های پایین درآمدی هدفمند کنیم.
از سوی دیگر، مازاد یارانه‌هایی که داریم را در حوزه توسعه سرمایه‌گذاری‌های دانش‌بنیان و حمایت و استفاده از نهاده‌های دانش‌بنیان در حوزه تولید محصولات کشاورزی بیاوریم یعنی باید در زمینه هدفمندی یارانه‌ها تغییر مسیر دهیم.
مانند اتفاقی که در مصوبات شورای قیمتگذاری و اتخاذ سیاستگذاری‌های حمایتی در کشت قراردادی افتاد. در این سیاست از یکسو با تولیدکنندگان گندم، برنج و سایر محصولات قراردادهایی منعقد می‌شود و از سوی دیگر، نهاده‌های دانش‌بنیان به آنها ارائه می‌شود. مانند اتفاقی که در لایحه بودجه ۱۴۰۱ اتفاق افتاد.
مصرف اوره زیاد و مصرف فسفاته و پتاسه کم است
کیانی راد درباره اینکه آیا ممکن است در این راستا قیمت اوره افزایش پیدا کند و کودهای فسفاته و پتاسه ارزان‌تر شود؟، گفت: در حال حاضر به دلیل آنکه قیمت اوره ارزان‌تر است، مصرف بیش از حد است ولی فسفاته و پتاسه کمتر مورد استفاده قرار گرفته به ویژه از سال ۹۹ که ارز این محصولات نیمایی شد.
امسال تغییر ریل اتفاق افتاد؛ کودهای فسفاته، پتاسه، بیولوژیک و کودهای آلی باید در کشت‌های قراردادی در اختیار تولیدکننده قرار گیرد تا تغییرمدنظر اتفاق بیفتد.
اگر قرار است بذری در کشت‌های قراردادی وجود داشته باشد، مانند آنچه در کشت برنج در حال رخ دادن است و تغییر ریل‌گذاری در کشت قراردادی این محصول ایجاد شده است.
اگر مصوبه شورای عالی قیمتگذاری را مطالعه کنید، متوجه می‌شوید که قرار است بذرهای اصلاح شده‌ای که کیفیت و عملکرد بالایی دارند، در کشت قراردادی در اختیار کشاورزانی که کشت قراردادی برنج را انجام می‌دهند، قرار گیرد.
در حوزه مکانیزاسیون و ماشین آلات کشاورزی باید بر دانش بنیان‌ها اتکا کرد
وی اضافه کرد: من می‌خواهم بگویم که ما در حوزه مسائل مکانیزاسیون، ماشین آلات واقعاً در حوزه دانشی چیزی را کم نداریم. فقط نیازمند یک تغییر نگرش هست در درجه اول و در مرحله بعد سیاست گذاری برای هدایت بودجه‌ها و سرمایه گذاری در حوزه محصولات دانش بنیان داخلی. تجربیات بسیار زیادی هم وجود دارد. ما باید یک بار برای همیشه در پس ذهن خودمان اتکا به درآمدهای نفتی و استفاده از آنها برای واردات را تبدیل بکنیم به اتکا به دانش داخل، عدم اتکا به درآمدهای نفتی و سرمایه گذاری درآمدهای حاصل از نفت در حوزه تولید ملی و دانش بنیان داخلی.
انتهای پیام/