گزارش های رسمی از سیر صعودی سهم فاوا از بودجه سال 1401 نسبت به سال گذشته حکایت دارد. مرکز پژوهش های مجلس، در گزارش اخیر خود که به بررسی مصارف قانون بودجه امسال در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات پرداخته، به جزئیاتی از این روند صعودی نسبت به روند تخصیص بودجه به بخش فاوا در سال های اخیر اشاره کرده است.
سال 1395 برای بودجه بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات نقطه عطف به شمار می آید زیرا بر خلاف تصور، ابتدای یک سراشیبی بودجه ای 5 ساله برای این بخش بود. ماجرا از این قرار است که پس از سال 1392 و با تصویب قانون اجازه تعیین و وصول حق امتیاز بخش غیردولتی در زمینه پست و مخابرات، انتظار می رفت که سهم فناوری اطلاعات و ارتباطات از لوایح بودجه سنواتی افزایش پیدا کند. اما برخلاف انتظارات، از سال 1395 تا سال 1400، بخش فاوا در لوایح بودجه سنواتی کاهش پیدا کرد. به صورت دقیق، سهم بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات نسبت به بودجه عمومی دولت از 3.6 درصد در سال 1395 به 2.16 درصد در سال 1400کاهش یافت. اما این روند پس از 5 سال مسیر خود را با افزایش سهم در بودجه تغییر داد و در سال 1401 اندکی جهش کرد. با این حال، اگرچه سهم فاوا از بودجه عمومی در سال جاری نتوانست قله قبلی خود در را تجربه کند و به رقم سال 1395 برسد، اما بنا بر گزارش مرکز پژوهش های مجلس، با 125 درصد افزایش سهم نسبت به سال 1400، سهم بیشتری از بودجه را به خود اختصاص داده است. بازوی پژوهشی پارلمان در گزارش خود، این رشد را نشان دهنده افزایش نظم بودجه ای عنوان کرده است.
بررسی گزارش مرکز پژوهش ها و اعداد وارقام مندرج در آن نشان می دهد که قسمت بزرگی از بودجه بخش فاوا در سال جاری را اعتبارات تملک دارایی سرمایه ای تشکیل می دهد. اعتبارات تملک دارایی سرمایه در قانون بودجه به اعتباراتی گفته می شود که به مسائل بنیادی و تقویت و سرمایه گزاری در حوزه زیرساختی بپردازد.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش ها، در بخش فاوا و برای سال 1401، تنها 3.4 درصد اعتبارات از نوع متفرقه هستند و 96.6 درصد اعتبارات، به بخش اعتبارات برنامه ای تعلق دارد. این اعداد نشان می دهد که اعتبارات برنامه ای این بخش، نسبت به سال گذشته 453 درصد رشد و اعتبارات متفرقه نیز 88 درصد کاهش داشته است.
همچنین موضوع شبکه ملی اطلاعات، یکی از بخش های مهم در بودجه بندی فاوا در سال 1401 است؛ گزارش مرکز پژوهش های مجلس در گزارش اخیر خود اعلام کرده است که بیش از 7 درصد اعتبارات تملک دارایی سرمایه ای در ردیف های برنامه ای و حدود 69 درصد اعتبارات تملک دارایی سرمایه ای در ردیف های متفرقه، مربوط به شبکه ملی اطلاعات است.
به طور کلی اعتبارات بخش فاوا در بودجه سنواتی در 10 بخش مختلف دسته بندی شده که از میان آنها می توان به «خدمات عمومی»، «دفاعی-امنیتی»، «قضایی»، «اقتصاد»، «محیط زیست»، «مسکن و عمران شهری و روستایی» و .... اشاره کرد. در قانون بودجه امسال، 92 درصد اعتبارات بخش فاوا، به ارزش حدودی 40 هزار میلیارد تومان، به 10 طرح برتر فاوا اختصاص یافته است. از این 10 طرح، 7 طرح بالاترین میزان اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای را به خود اختصاص داده است. همچنان که در این گزارش به آن اشاره شد، بیشترین اعتبار برای این 7 طرح، به «برنامه ارائه خدمات زیرساختی، پایه و کاربردی شبکه ملی اطلاعات» اختصاص داده شد که حدود 7 هزار و 110 میلیارد تومان است. همچنین رقمی حدود 3 هزار و 870 میلیارد تومان به «برنامه توسعه فناوری ها و خدمات پایه»، و حدود 2 هزار و 180 میلیارد تومان برای «برنامه حدنگاری املاک (کاداستر)» اختصاص یافته است. بر اساس قانون بودجه امسال دولت و به صورت ویژه وزارت ارتباطات، . بر اساس قانون بودجه امسال، دولت هزار و 380 میلیارد تومان برای «برنامه ارائه خدمات یکپارچه دولت هوشمند (الکترونیکی)» و 680 میلیارد تومان برای اجرای «برنامه ارائه خدمات زیربنایی کسب و کارهای مبتنی بر اقتصاد» بودجه دارد. از سوی دیگر، به سند تحویل بنیادین مجازی، ترکیبی و غیرحضوری مبتنی بر برنامه توسعه و تقویت شبکه آموزش های آموزش و پرورش حدود590 میلیارد تومان بودجه اختصاص یافته و برای اجرای برنامه راهبری و ارتقای امنیت اقتصادی، اطلاعاتی، فناوری اطلاعات نیز حدود 220 میلیارد تومان اعتبار درنظر گرفته شده است.