شهر خبر

تصمیماتی که باعث ضرر سنگین سهامدارن پتروشیمی می‌شود

قیمت غیرمنطقی خوراک گاز طبیعی شرکت‌های پتروشیمی می‌تواند این شرکت‌ها را به زیان برساند. شاید واقعا هدف وزرای دولت و نمایندگان مجلس از مقاومت در برابر یک حرف منطقی نسبت به لزوم اصلاح فرمول قیمت گاز زیان‌ده کردن پتروشیمی‌ها و ضربه به توسعه صنعت پتروشیمی در کشور است.

پتروشیمی‌ها چگونه زیان‌ده می‌شوند؟

زاگرس بزرگترین تولیدکننده متانول کشور با ظرفیت بیش از ۳ میلیون تن تولید متانول در سال محسوب می‌شود. در قیمت متانول ۳۰۰ دلاری زاگرس درآمد ارزی نزدیک به یک میلیارد دلار در یک سال را برای کشور به ارمغان می‌آورد. اهمیت درآمد ارزی برای اقتصاد ایران کاملا مشخص است و نگاهی به وضعیت سال‌های اخیر بازار ارز این مهم را به خوبی نشان می‌دهد.

اما با قیمت گاز خوراک ۲۵ سنتی پتروشیمی زاگرس به زیان ناخالص وارد می‌شود. هر تن متانول حدود ۹۰۰ مترمکعب گاز و حدود ۴۰۰ مترمکعب اکسیژن نیز برای تکمیل فرآیند از سمت زاگرس مصرف می‌شود. با لحاظ قیمت سوخت و یوتیلیتی و قیمت خوراک ۲۵ سنتی بهای تمام شده هر تن متانول زاگرس به حدود ۳۰۰ دلار می‌رسد. قیمت فوب خلیج‌فارس هر تن متانول حدود ۲۸۰ دلار اگر لحاظ شود زاگرس علنن در منطقه زیان قرار دارد. یعنی این پتروشیمی که به نظر برخی از وزرا خیلی سودده بوده است حالا باید زیان بسازد. اهمیت این موضوع از این جهت است که این رویه زیان طبیعتا می‌تواند به فعالیت این پتروشیمی ضربه وارد کند.

پایان توسعه پتروشیمی در ایران؟

اما نکته دیگر که شاید در شرایط کنونی برای اقتصاد کشور دارای اهمیت باشد این است که طرح‌های پتروشیمی زیادی برای متانول در دست است. طبیعتا وقتی زاگرس با استهلاک پایین با چنین زیانی مواجه است فرض کنید هزینه ۱۵ دلاری نیز ناشی از استهلاک به بهای تمام‌شده هر تن متانول اضافه شود به صورت کلی وضعیت بغرنج این پتروشیمی‌ها ناشی از فرمول عجیب خوراک را شاهد هستیم. این موضوع مختص به متانول نیست و اوره‌ای‌ها و سایر پتروشیمی‌ها نیز با تغییرات قیمت سوخت و گاز با مشکل مواجه می‌شوند. آیا هدف توسعه پتروشیمی در سال ۱۴۰۰ یا ۱۴۰۴ با این نوع قیمت‌گذاری گاز محقق می‌شود. نکته جالب توجه این است که گفته می‌شود به پتروشیمی‌ها رانت خوراک می‌دهند. نه‌تنها رانت خوراکی در میان نیست حتی مزیت نسبی داشتن گاز برای توسعه پتروشیمی کشور با گران‌فروشی گاز از بین می‌رود.

هدف درآمد ارزی بیش از ۲۵ میلیارد دلاری پتروشیمی‌ها در چشم‌انداز ۱۴۰۴ با این وضعیت محاسبه قیمت خوراک با مشکل مواجه خواهد شد. به نظر می‌رسد باید هر چه سریعتر تغییر رویه رخ دهد.