به گزارش منیبان؛ به نقل از چهارراه کودک، پیمان یوسف‌زاده، روانشناس و دارای مدرک دکترای تخصصی مشاوره است. او که سابقه سال‌ها تدریس در دانشگاه‌ها را نیز دارد، معتقد است یکی از بزرگترین آسیب‌هایی که می‌توان درشرایط بحرانی به هرانسانی وارد کرد این است که شرایط وی را به شکل عجیب و مبالغه‌آمیری، ویژه جلوه بدهیم. این روانشناس اقداماتی نظیر قهرمان سازی از کودکان کار در برخی از فیلم‌ها و تولیدات رسانه‌ای را نیز در همین راستا می‌داند و می‌گوید: برای کمک به هرانسانی در هرشرایطی یکی از مهمترین نکانی که باید توسط درمانگر ادراک شود این است که تا حد ممکن با وی همدلی کند و تقاوت‌ها را بزرگ جلوه ندهد تا به این صورت بتواند آسیب‌های طرف مقابل را شنونده باشد و به حل آنها بپردازد.
یوسف‌زاده در گفت‌وگو با چهارراه کودک درباره ضرورت حمایت روانی از کودکان کار و خانواده آنان گفت: حتما مهم است که کودکان کار به علت شرایط دشواری که به طور روزمره با آن روبه رو هستند تحت نظر متخصصان ذی‌ربط قرار بگیرند. یکی از این متخصصان قطعا روانشناسان هستند چراکه لازم است کودکان کار از نظر روانی تحت حمایت قرار داشته باشند.
وی با بیان اینکه مداخلات روانی در موارد شرایط نابه‌هنجار خانوادگی شدید است، گفـت: در این شرایط باید با احتیاط بیشتری مداخله انجام شود و ولازم است که تمرکز درمانگر ابتدا روی شخص کودک و سپس در صورت لزوم و همکاری بر روی سایر اعضای خانواده باشد.
این روانشناس به هزینه‌های حمایت های روانی نیز اشاره کردو گفت: متاسفانه با توجه به عدم حمایت بیمه ها از این خدمات ضروری، لازم است شرایطی فراهم شود تا امکان بهره مندی کودکان کار از چنین خدماتی فراهم شود. لذا لازم است که درمانگران، متخصصان و مشاوران زبده و کارآمد در موسساتی که خدماتی ویژه به این کودکان ارایه می‌کند، حضور داشته باشند.
یوسف زاده فقدان هم صحبت و معاشرین مناسب را یکی از معضلات کودکان کار توصیف کرد و گفت: این موضوع آثار قابل توجهی در وضعیت فعلی و حتی آینده کودکان کار خواهد داشت و از این رو لازم است این خلا نیز از سوی این مراکز پر شود.
این استاد دانشگاه درباره پیامدهای روانی بهره‌کشی از یک فرد در سنین کودکی در آینده آن فرد نیز گفت: متاسفانه بهره‌کشی از کودکان کار عموما ار ابتدای خردسالی آغاز می‌شود. در واقع کودک در طلایی‌ترین مرحله رشد مجبور به کار می‌شود و طبیعتا از یک سری آموزش‌های اولیه و بنیادی باز می‌ماند.
یوسف زاده با بیان اینکه یکی از ابعاد دردناک شروع کار اجباری در سنین پایین ایجاد سوالاتی درذهن کودک است، گفت: پرسشگری به خودی خود فرایندی طبیعی در رشد هر انسان است، اما اگر فرد در آغاز پرسشگری با شرایط ناگوار اجتماعی روبه رو شود، تمامی پرسش های اول صرفا حول محور شرایط ناگوار زندگی‌اش قرار می‌گیرد و عمده پرسش کودک این خواهد بود که چرا وادار است در چنین شرایط اسفناکی زندگی و کار کند. چنین کودکی مدام خود را با سایر انسان‌ها قیاس می‌کند و همین پرسشگری‌ها به تدریج منجر به بروز واکنش‌هایی نظیر خشم می‌شود که اثر مستقیم بر سلامت روان فرد در بزرگسالی دارد.
وی درباره خانواده و اطرافیان کودکان کار و تاثیر اختلالات روانی این افراد بر افزایش احتمال بهره‌کشی از این کودکان نیز اظهارکرد: یکی از باورهایی که در جامعه ما از سال‌ها قبل وجود دارد، این است که عموما این کودکان از خانواده‌هایی هستند که از آنها سواستفاده می‌کنند یا اینکه لزوما تکدی‌گری یا کار کودک به منزله نیاز و فقر مالی نیست. اما تحقیقات اجتماعی امرزه نشان می‌دهد که اتفاقا بسیاری از این موارد از خانواده‌های نیازمند هستند و درصورت عدم نیاز و داشتن حداقل‌های مالی این کودکان مجبور به کار اجباری از سنین پایین نمی‌شوند.
این روانشناس ادامه داد: بنابراین آن چیزی که مسلم است این است که برخلاف باور برخی عموما می‌توان گفت تمام این کودکان از خانواده‌هایی هستند که دچار فقرمالی هستند و خب طبیعتا فقرمالی با خود سایر فقرها را هم به همراه می‌آورد مثل فقرفرهنگی، به همین دلیل هم هست که تاکید می‌شود که باید چرخه کار کودک از بین برود.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: طی سال‌های کار روان‌درمانی متوجه شده ام که لزوما فقرمالی به معنای عدم همکاری در روند روان‌درمانی نیست و در بسیاری از موارد حتی چنین خانواده‌هایی با کمال خرسندی و در صورت دریافت رایگان جلسات مشاوره حاضر به همکاری و حل مسائل خود و فرزندانشان هستند. به همین دلیل هم معتقدم که باید شرایط حضور مشاوران و متخصصان در کنار این افراد فراهم شود.
یوسف زاده در مورد آزارهای روحی و روانی ناشی از کار در کودکان نیز اظهارکرد: ببینید هر دوره سنی اقتضائات خاص خود را دارد و یکی از طبیعی‌ترین حقوق هرکودک درهرجای جهان و در هرخانواده‌ای این است که بتواند اوقات فراغت و بازی داشته باشد. این بازی سبب می‌شود تا کودک در دنیای خود کشف و شهود کند و علایق خود را پیدا کند و در ساده‌ترین حالت به کشف در درنیای پیرامون خود بپردازد.
وی ادامه داد: طبیعتا اگر در چنین زمان مهمی از مرحله رشد خود، مشغول کار اجباری باشد هیچ‌یک از این اتفاقات آن‌گونه که باید در بستر خود رشد نمی‌کند.
این روانشناس درباره قهرمان سازی از کودکان کار در برخی از فیلم‌ها و تولیدات رسانه‌ای نیز گفت: به صراحت و با استناد به سال‌ها تجربه و پژوهش ملموس در این حوزه می‌گویم که یکی از بزرگترین آسیب‌هایی که می‌توان درشرایط بحرانی به هرانسانی وارد کرد این است که شرایط وی را به شکل عجیب و مبالغه‌آمیری، ویژه جلوه بدهیم. باید به یاد داشته باشیم که دنیای درونی هر فرد و زندگی اجتماعی او برای خودش و اطرافیانش کاملا طبیعی جلوه می‌کند و این ما هستیم که برای نیات خود و اغنای نیازهای روحی و اجتماعی خود به دنبال قهرمان‌سازی و غیرطبیعی جلوه دادن شرایط دیگران هستیم تا هر‌آنچه از ما متفاوت است در دنیای ما جلوه ویژه کند.
یوسف زاده تصریح کرد: برای کمک به هرانسانی در هرشرایطی یکی از مهمترین نکانی که باید توسط درمانگر ادراک شود این است که تا حد ممکن با وی همدلی کند و تقاوت‌ها را بزرگ جلوه ندهد تا به این صورت بتواند آسیب‌های طرف مقابل را شنونده باشد و به حل آنها بپردازد. از این رو تاکید می‌کنم که قهرمان سازی از چنین افرادی اصلا درست نیست.