لالیگا به روایت داده و آمار؛ رئال مادرید فراتر از حد انتظار، بارسلونا در حد وسط جدول!

راه‌های زیادی برای پیروزی در فوتبال وجود دارد اما زدن گل‌های بیشتر نسبت به آن‌چه که انتظار می‌رفت و دریافت گل‌های کم‌تر از حد انتظار، واقعا ترکیب خیلی خوبی است.

طرفداری | تا نیم فصل اول لالیگا، رئال مادرید قطعا هم در حمله و هم دفاع، فراتر از حد انتظار ظاهر شده است و این دلیلی است که تیم کارلو آنچلوتی توانسته فاصله‌ای قابل توجه با سایر رقبا ایجاد کند. تیم کارلو آنچلوتی با سویای رده دومی، هشت امتیاز فاصله دارد و اختلاف آن‌ها با اتلتیکو مادریدِ قهرمان (17 امتیاز) و بارسلونا (18 امتیاز) حیرت‌آور است. با نگاه کردن به برآیند آمارهای هجومی و دفاعی تیم‌ها می‌توانیم متوجه شویم چرا بارسلونا شروع افتضاحی در فصل داشت و چرا اتلتیکو مادرید در راه دفاع از قهرمانی خود در لالیگا مدام با لغزش روبرو شده است. 

با تحلیل آمارها، می‌توان به راحتی متوجه شد چرا سویا که نمایش‌های چشم‌گیری نداشته، توانسته به راحتی به رده دوم برسد و رئال سوسیداد، رئال بتیس و حتی رایو وایکانو چطور توانسته‌اند خودشان را به عنوان مدعیان بالقوه حضور میان چهار تیم برتر جدول، مطرح کنند. رسیدن لالیگا به نیم‌فصل فرصت خوبی است که پارامترهایی مثل سرعت مستقیم، توالی‌های پاس و PPDA یا همان تعداد واکنش دفاعی به ازای هر پاس حریف را براساس سبک تیم‌ها و مربیان مختلف حاضر در لالیگای اسپانیا، مورد مقایسه قرار دهیم. در نیم فصل دوم خیلی چیزها می‌تواند تغییر کند و بارسلونا به همراه اتلتیکو مادرید می‌توانند امیدوار باشند از این به بعد، شرایط را به نفع خودشان تغییر دهند؛ البته شاید. 

فاز حمله

رئال مادرید:

چیزی که می‌توان از مقایسه پارامترهای آماری تیم‌های لالیگا در فاز حمله فورا استنباط کرد، این است که رئال مادرید توانسته نسبت به میزان xG یعنی گل‌های مورد انتظار خود، تعداد گل‌های بیشتری به ثمر برساند. این یعنی به صورت میانگین آن‌ها در هر بازی 0.4 گل واقعی بیشتر نسبت به میزان xG خود ثبت کرده بودند که پیش از تساوی بدون گل خانگی مقابل کادیز، این رقم 0.6 بود. با این حال رئال مادرید همچنان از حیث ثبت تعداد گل‌های بیشتر نسبت به xG برتر از هر تیمی در لالیگاست و در میان همه تیم‌های پنج لیگ معتبر اروپایی، از این حیث در رده پنجم مشترک است. توضیح چرایی این موضوع خیلی سخت نیست؛ کریم بنزما و وینیسیوس فرم بسیار خوبی داشته‌اند و توانسته‌اند موقعیت‌های سختی را به گل تبدیل کنند. میانگین گل‌های غیرپنالتی رئال مادرید در این فصل، 2.11 است و آن‌ها در هر بازی میانگین 16.8 شوت را به ثبت رسانده‌اند که در این زمینه‌ها هم در لالیگا بهتر از هر تیمی بوده‌اند. تصور ادامه چنین عملکردی در بقیه فصل سخت به نظر می‌رسد، به خصوص اگر در مقطعی بنزما یا وینیسیوس نباشند و یا فرم خود را از دست دهند. با همه این‌ها اگر رئال مادرید فرم خوب خود را از دست دهد، بازهم به راحتی مدعی قهرمانی لالیگا خواهد بود چرا که فاصله آن‌ها با بقیه تیم‌ها خیلی زیاد است. 

بارسلونا:

آمارهای تهاجمی بارسلونا نسبت به رئال مادرید چندان قابل توجه نیست. زدن 29 گل در 18 بازی فصل یعنی آن‌ها از حیث داشتن بهترین خط حمله لیگ در رده چهارم مشترک هستند. کاتالان‌ها موقعیت‌های خوبی می‌سازند و با داشتن میانگین 1.49 واحد xG در هر بازی، در رده سوم بیشترین xG لالیگا قرار دارند اما نسبت به گل‌های مورد انتظار خود، تعداد گل‌های کم‌تری زده‌اند. نکته قابل توجه این‌جاست تغییر مربی در میانه فصل روی آمارهای تهاجمی بارسلونا تاثیرگذار بود. بارسلونا در 10 بازی تحت هدایت رونالد کومان توانست 15 گل به ثمر برساند. آن‌ها با هدایت موقت سرجی بارخوان در 2 بازی، 4 گل زدند اما و در شش بازی که ژاوی روی نیمکت بوده، بارسا توانسته ده گل به ثمر برساند. لیگ قهرمانان اروپا مورد بررسی ما نیست اما باید اشاره کرد بارسلونا در شش بازی مرحله گروهی خود، فقط و فقط دو گل به ثمر رساند. فقط دو تیم از 32 تیم حاضر در لیگ قهرمانان اروپا، تعداد گل‌های کم‌تری نسبت به بارسلونا زدند و جای تعجبی ندارد که بارسلونا برای رسیدن به جمع چهار تیم برتر، می‌خواهد در ژانویه مهاجمی را به خدمت بگیرد تا بتواند موقعیت‌ها را تبدیل به گل کند (مترجم: البته این که ژاوی چرا به دنبال آلوارو موراتایی است که تعداد گل‌های کم‌تری نسبت به میزان xG اش در بازی‌های سری آ داشته، جای تعجب دارد).

اتلتیکو مادرید:

اتلتیکو مادرید هم مثل سال قهرمانی‌اش در لالیگا ظاهر نشده است. روخی بلانکوس، سال 2021 را با چهار شکست متوالی تمام کرد و این بدترین روند دیگو سیمئونه طی ده سالی است که در اتلتیکو مادرید سرمربیگری کرده است. اگر گل‌های پنالتی را فاکتور بگیریم، تیم دیگو سیمئونه توانسته نسبت به گل‌های مورد انتظارش، گل‌های بیشتری بزند. میانگین گل‌های آن‌ها در هر بازی، 1.44 و میانگین xG شان 1.23 بوده است. زدن میانگین 13.2 شوت در هر بازی باعث شده آن‌ها در رده سوم تیم‌های لالیگا از نظر شوت‌زنی قرار گیرند. این آمار نشان می‌دهد اتلتیکو مادرید نسبت به چند فصل پیش، خیلی تهاجمی‌تر است اما این ایده برای آن‌ها مشکل‌ساز شده زیرا از نظر دفاعی آن‌ها با دردسرهای بزرگی روبرو شده‌اند که پایین‌تر به آن‌ها می‌پردازیم. لوییس سوارز باتجربه در هشت بازی لالیگایی اخیر نتوانسته گلی بزند و ژوائو فلیکس در دو بازی لالیگایی اخیرش تیرک دروازه را با شوت‌هایش خسته کرده است؛ او همچنین مقابل گرانادا گلی به ثمر رساند که به شکل بحث‌برانگیزی مردود شد. 

سویا و رئال بتیس: 

سویا نیم فصل اول لالیگا را با حضور در رده دوم به پایان برد و تیم خولن لوپتگی در بسیاری از آمارهای تهاجمی فراتر از حد انتظار کار کرده است. آمار تهاجمی سویا تقریبا نزدیک به رئال مادرید است. آن‌ها میانگین 1.5 گل غیر پنالتی در هر بازی را ثبت کرده‌اند و xG غیر پنالتی آن‌ها در هر بازی 1.13 بوده است. بعید است این آمار بسیار خوب در نیم فصل دوم توسط سویا ادامه یابد و این یعنی آن‌ها با افت روند خود ممکن است دیگر نتوانند برای قهرمانی بجنگند. رئال بتیس رده سومی، توانسته میانگین 1.56 گل و میانگین 13.9 شوت در هر بازی را به ثبت رساند. تیم مانوئل پلگرینی، در زمینه تهاجمی تیم خطرناکی است و خوانمی، بازیکن سابق ساوتهمپتون با زدن 11 گل تا این جای فصل یکی از شگفتی‌های این فصل لالیگا بوده است. (مترجم: خوانمی بهترین بازیکن ماه دسامبر لالیگا شد). 

رئال سوسیداد و ویارئال: 

رئال سوسیداد شروع درخشانی در فصل داشت اما رفته رفته آن‌ها با سقوط در جدول روبرو شدند. این موضوع را می‌توان به فرصت‌سوزی مهاجمان و عدم استفاده کافی آن‌ها از موقعیت‌ها توجیه کرد. مورد ویارئال به عنوان قهرمان فصل گذشته لیگ اروپا هم جالب است. تا دو بازی گذشته، ویارئال با ثبت میانگین 1.06 گل در هر بازی از میزان 1.4 واحد xG، در زمینه گلزنی دومین تیم لالیگا از حیث عملکرد ضعیف و فرصت‌سوزی لقب گرفت. در ادامه آن‌ها سوسیداد را 3-1 شکست دادند و بعدا آلاوز را 5-2 بردند. این تصادفی نبود چرا که جرارد مورنو دوباره در دسترس امری قرار گرفت و این یعنی آن‌ها می‌توانند جایگاه فعلی خودشان در جدول که نهم است را بهتر کنند و برای صعود به جمع چهار تیم برتر بجنگند. 

فاز دفاع

رئال مادرید:

اولین شگفتی از پارامترهای آماری دفاعی، قرارگیری رئال مادرید در رده‌های نازل است. میانگین میزان xG دریافتی رئال مادرید یعنی گل‌هایی که انتظار می‌رود یک تیم در یک بازی دریافت کند، 1.09 است (بدون احتساب گل‌های پنالتی). این یک نکته بسیار نادر برای تیم‌هایی است که مدعی شماره یک قهرمانی به شمار می‌روند. این مسئله را می‌توان با مصدومیت‌های اول فصل و مشکلات خط دفاعی توجیه کرد اما آنچلوتی تاکتیک‌های دفاعی تیم را اصلاح کرد و عقب‌نشینی بیش‌تر رئال مادرید باعث شده آن‌ها در دفاع مستحکم شوند. نتیجه این شده که رئال مادرید در چهار بازی از پنج بازی اخیرش در لالیگا، کلین‌شیت کرده است. نمایش‌های عالی تیبو کورتوا هم عاملی شد تا رئال مادرید گل‌های کم‌تری نسبت به چیزی که انتظار می‌رفته، دریافت کند. انتظار می‌رود رئال مادرید در نیم‌فصل دوم گل‌های بیشتری دریافت کند که این باعث می‌شود رقبای رئال مادرید، شانس تعقیب کردن این تیم را داشته‌باشند. 

اتلتیکو مادرید:

اتلتیکو مادرید همچنان از نظر آمار دفاعی، بهترین تیم لالیگاست؛ آن‌ها پایین‌ترین میانگین xG دریافتی (0.62) و شوت‌های دریافتی (7.3) در هر بازی را ثبت کرده‌اند و این یعنی بهترین تیم لالیگا از این حیث هستند. گرچه اتلتیکو مادرید کم‌ترین گل خورده لیگ را ندارد زیرا آن‌ها اخیرا از طریق ضدحملات و ضربات آزاد به دردسر می‌افتند؛ این‌ها روش‌هایی است که پیش‌تر تصور می‌شد برای گل زدن به تیم سیمئونه بی‌ثمر است اما حریفان بارها از طریق ضدحمله و بهره‌گیری از ضربات آزاد به اتلتیکو گل زده‌اند. افت فرم یان اوبلاک و مصدومیت مدافعان عاملی بوده که خط دفاعی روخی بلانکوس افت کند اما انتظار می‌رود با بهبود وضعیت خط دفاعی، وضعیت کلی اتلتی بهتر شود. 

بارسلونا: 

همچون خط حمله، بارسلونا در خط دفاعی هم ضعیف‌تر از حد انتظار کار کرده است. میزان گل‌های دریافتی بارسا بیش از xG دریافتی‌اش بوده است. با فاکتور گرفتن پنالتی‌ها در این پارامتر، متوجه می‌شویم بارسلونا از میانگین 0.97 واحد xG دریافتی در هر بازی، 1.22 گل دریافت کرده است. خوردن 22 گل در 18 بازی یعنی بارسلونا در سطح یک تیم میانه جدولی کار کرده است. مارک آندره تراشتگن هم کسی است که می‌تواند مورد انتقاد قرار بگیرد. درصد مهارهای تراشتگن در این فصل لالیگا فقط 53% بوده است؛ این یعنی او در این فصل 25 مهار داشته و 22 گل دریافت کرده است. در واقع براساس کیفیت شوت‌ها، تراشتگن 2.5 گل بیش از میزان xG که به سوی دروازه‌اش آمده، دریافت کرده است. البته بارسلونا به طور کلی آمار ضعیفی در زمینه xG بر حسب شوت دارد و این نشان می‌دهد مدافعان بارسلونا به راحتی به حریفان اجازه می‌دهند شوت‌هایی بزنند که xG بالایی دارند؛ این کار تراشتگن را سخت می‌کند و اعتماد به نفسش را پایین می‌آورد. 

رایو وایکانو:

رایو وایکانو که عملکردی بلندپروازانه داشته، به صورت میانگین فقط 0.61 گل غیر پنالتی در هر بازی دریافت کرده است و این در حالی است که میانگین xG دریافتی آن‌ها در هر بازی، 0.96 است. این یعنی رایو وایکانو خوش‌شانس بوده و البته 8 پنالتی به حریفان داده‌اند؛ بیش از هر تیمی در لالیگا. رکورد خانگی این تیم تازه صعود کرده به لالیگا قابل توجه است؛ آن‌ها در 9 بازی اخیر خود، 8 برد و یک تساوی داشته‌اند و مجموعا سه گل در این نه بازی دریافت کرده‌اند. این یعنی مادریدی‌ها در این زمینه، طی این مدت بهترین تیم پنج لیگ معتبر اروپا بوده‌اند. رایو وایکانو احتمالا نمی‌تواند سهمیه لیگ قهرمانان اروپا را کسب کند اما جایگاهش در جدول خیلی هم بد نیست. 

سویا: 

سویا کم‌ترین گل خورده را تا این‌جای فصل داشته‌است (13 گل خورده در 18 بازی). آمار سویا نشان می‌دهد ممکن است آن‌ها از این به بعد ممکن است گل‌های بیشتری بخورند که این ممکن است به شانس‌شان برای تعقیب رئال مادرید در صدر جدول ضربه بزند اما انتظار می‌رود آن‌ها به لیگ قهرمانان اروپا برسند. همچنین به نظر می‌رسد والنسیای رده هشتمی، در نیم فصل دوم گل‌های کم‌تری بخورد و یک سوپرایز برای کسب سهمیه اروپایی را رقم بزند. 

سبک بازی

نگاه کردن به برخی آمارهای خاص به ما کمک می‌کند رویکرد هر تیم لالیگایی در بازی‌ها را بهتر بشناسیم و این از طریق بررسی پارامترهای «سرعت مستقیم» و «توالی پاس‌ها» حاصل می‌شود. سرعت مستقیم نشان می‌دهد یک تیم معمولا به چه سرعتی توپ را به سمت دروازه حریف می‌رساند که این پارامتر بر حسب متر بر ثانیه سنجیده می‌شود. توالی پاس‌ها هم نشان می‌دهد یک تیم چه میلی برای حفظ توپ دارد. پاس‌های بیشتر در هر توالی، نشان از بیلدآپ قوی‌تر هر تیم دارد. با کنار هم گذاشتن این دو معیار می‌توان سبک هر تیمی را ترسیم کرد. داشتن سرعت مستقیم بیش‌تر نشان می‌دهد آن تیم، روی حرکات طولی، ضدحملات و حرکات سریع تمرکز دارد و توالی زیاد هم نشان از بازی با حوصله و پیش‌روی به سوی دروازه حریف با پاس‌های زیاد دارد. 

گراف زیر نشان می‌دهد رئال مادرید در هر توالی، بیشترین پاس را میان تیم‌های لالیگایی دارد و سومین تیم باحوصله لالیگا در زمینه طراحی حملات است. تاکتیک‌های کارلو آنچلوتی تغییر کرده و داشتن هافبک‌های بازیساز و کهنه‌کاری چون تونی کروس و لوکا مودریچ باعث شده رئال مادرید چنین سبکی را در پیش بگیرد. اگرچه ممکن است آنچلوتی برای استفاده وینیسیوس  سریع و باتکتیک از فضاها، در نیم فصل دوم رو به بازی‌های مستقیم بیاورد. بارسلونا در این زمینه به خوبی رئال مادرید نبوده است اما بخش مهمی از این ماجرا به این دلیل است که رونالد کومان، سرمربی سابق بارسا فکر می‌کرد باید عمل‌گراتر باشد و در برخی از بازی‌ها از پیکه به عنوان مهاجم مرکزی بهره می‌برد. تعجبی نداشت که ژاوی تصمیم دارد سبک تیکی تاکا، سبکی که خودش با آن در بارسلونا به جام‌های زیادی رسید را دوباره احیا کند. باید ببینیم تیم ژاوی در پایان فصل در زمینه‌های سرعت مستقیم و توالی پاس‌ها چه عملکردی به ثبت می‌رساند.

با دیدن سایر باشگاه‌ها، جایگاه اتلتیکو جالب به نظر می‌رسد. اتلتیکو مادرید از نظر بازی مستقیم، تیم متوسطی به نظر می‌رسد اما توالی پاس بالایی دارد. گرچه این ترکیب خوب، چندان جواب نداده است. سویا کندترین حمله را به سوی دروازه حریف ترتیب می‌دهد و بیلدآپ آن‌ها با صبر و حوصله شکل می‌گیرد. کسانی که مدت‌هاست تیم لوپتگی را دنبال می‌کنند، از این سبک بازی سویای او تعجب نمی‌کنند و عجیب نیست که نحوه بازی تیم لوپتگی را حوصله سر بر بدانند. کادیز تیمی است که در زمینه بازی مستقیم، بهترین آمار را در لالیگا دارد. دیدن والنسیا در گوشه بالایی سمت چپ جای تعجب ندارد زیرا سبک بازی پپه بوردالاس، فوتبالی سریع و مستقیم است اما از طرف دیگر سوسیداد تیم صبوری است و شاید این تحت تاثیر داوید سیلوا به عنوان بازیساز رقم خورده است. 

پرسینگ

PPDA یا واکنش دفاعی به ازای پاس‌های حریف در 60% تهاجمی، معیاری است که شدت پرس یک تیم را بررسی می‌کند. این واکنش دفاعی شامل توپ‌ربایی، تکل یا پاک‌سازی است. میزان پایین PPDA نشان می‌دهد تیم جهت باز پس گیری توپ، با شدت بیشتری پرس می‌کند و تیم‌هایی که انفعال دفاعی بیش‌تری دارند، میزان PPDA شان بالاست. 

دنبال‌کنندگان منظم لالیگا از دیدن تیم ادواردو کوده، سرمربی سلتاویگو به عنوان فعال‌ترین تیم لیگ در زمینه پرس تعجب نمی‌کنند؛ میانگین PPDA سلتاویگو فقط 8.7 است. این یعنی به صورت میانگین، سلتاویگو پس از 8.7 پاس تیم حریف در 60% تهاجمی‌اش، توپ را پس می‌گیرد. رایو وایکانو هم تحت تاثیر مارچلو بیلسا، PPDA پایینی‌ دارد. آندونی ایرائولا، سرمربی رایو وایکانو در زمان بازیگری‌اش شاگرد بیلسا در اتلتیک بیلبائو بود. هواداران آرسنال شاید تعجب کنند که ویارئالِ اونای امری دومین تیم قدرتمند لالیگا در زمینه پرس است. بارسلونا مشترکا با ویارئال در رده دوم است چرا که ژاوی، سرمربی جدید کاتالان‌ها برخلاف کومان علاقه بیشتری به پرس کردن حریف دارد. سوسیداد هم شاید حین مالکیت توپ، تیم صبوری باشد اما پس از این که توپ را از دست دهند، خیلی سریع سعی می‌کنند آن را پس بگیرند.

اگر به پایین جدول نگاه کنیم، فقط چهار تیم نسبت به رئال مادرید صدرنشین، انفعال دفاعی بیشتری دارند. آنچلوتی فصل را با پرس بالا از زمین حریف شروع کرد اما پیرمردِ زرنگ ایتالیایی خیلی سریع فهمید که عقب‌نشینی و انفعال دفاعی سود بیشتری برای تیمش دارد. این تقریبا رویکردی غیر عادی است زیرا سایر صدرنشینان پنج لیگ معتبر اروپایی چون منچسترسیتی و بایرن مونیخ در زمینه پرسینگ، تیم‌های مشتاق و فعالی هستند. آمارهای رئال مادرید در این فصل با جایگاه‌شان در جدول در تناقض است. این که آن‌ها عملکردشان همچنان خلاف آمارها باشد، نشان می‌دهد در نیم فصل دوم لالیگا رقابت جذاب‌تری برای قهرمانی خواهیم دید.

به قلم درموت کوریگن از اتلتیک